Dit verhaal is het startschot van een nieuwe serie over de helden van Silicon Valley. Lees er meer over onderaan het verhaal.
Steve Blank, serial entrepreneur in ruste en hoogleraar op Stanford, Berkeley en Columbia, vertelt het als Secret history of Silicon Valley. Zijn verhaal wordt in San Fransisco regelmatig aangehaald als men de bekende hamvraag stelt: hoe kan een op het oog willekeurige regio als de Bay Area, het gebied onder San Francisco, in een half decennium uitgroeien van de Amerikaanse Betuwe tot het middelpunt van de wereldwijde high-tech industrie? Het antwoord is in Blanks Boek Genesis te vinden: oorlog.
Waar komt de term vandaan? In 1971 schreef de Amerikaanse journalist Don Hoefler een serie artikelen onder de naam ‘Silicon Valley in the USA’. Het is de eerste keer dat de term in de media werd gebruikt, maar die kwam eigenlijk bij een bevriende ondernemer van Hoefler vandaan. Met de term werd verwezen naar de opkomende high tech-industrie in de Santa Clara vallei, waar een groot aantal producenten van halfgeleiders (silicon-chips) gevestigd waren (zie afbeelding kaart).
Defensie als launching customer
Blank strijdt tegen de misvatting dat de uitvinding van de microchip deze vallei van de ene dag op de andere omtoverde tot het vruchtbaarste bedrijventerrein ter wereld. Natuurlijk waren er al voor de jaren vijftig toonaangevende tech-universiteiten in Amerika. De Harvard van het Westen, Caltech, kreeg honderden miljoenen defensiedollars om in de Tweede Wereldoorlog onderzoek te doen naar nieuwe technologie die de geallieerden mede aan de overwinning hielp. De Tweede Wereldoorlog was de eerste gebleken, die deels werd uitgevochten met elektronica: de radarsystemen waarmee aan beide zijden de vijandelijke doelen zo vroeg mogelijk werd opgespoord en uitgeschakeld.
Wetenschap als ondernemer
Voor de productie van de vindingen moesten in rap tempo nieuwe bedrijven uit de grond worden gestampt, maar tot dan toe was er nog geen elektronica-industrie van belang. Daarom werd vanuit Stanford een nadrukkelijk beroep gedaan op studenten. De grote aanjager achter dit compleet nieuwe fenomeen: decaan Fred Terman, de leider van Harvards geheime r&d-club. Hij maakte Stanford tot een broedplaats van ondernemerschap en sloeg de brug tussen de kennisontwikkeling binnen de Alma Mater en de buitenwereld. Professoren gingen bedrijven adviseren, bedrijven kregen de kans om met patenten aan de slag te gaan; de ondernemende universiteit was geboren.
Silicon als grondstof
Twee studenten die hij zo gek kreeg een eigen bedrijf te starten: William Hewlett en David Packard. Met Hewlett Packard begint inderdaad de officiële geschiedenis van Silicon Valley. Maar in 1956 veranderde de wereld van de high-tech echt voorgoed. William Shockley, bij defensie specialist in radartechnologie, begint het eerste halfgeleiderbedrijf in de regio. Vijftien maanden later begonnen acht Shockley-werknemers Fairchild Semiconductor, een chipbedrijf waaraan elk modern techbedrijf schatplichtig is. Twee andere gefrustreerde Fairchild-medewerkers starten even later Intel.
De sleutel tot het succes? Vanaf de jaren negentig in 19de eeuw was er een inspanning van Stanford (universiteit) en andere instellingen om ‘een eigen industrie’ te scheppen. Wat ook meehielp was dat de overheid er defensiedollars ging besteden. Vanaf de jaren veertig en vijftig van de 20ste eeuw bracht het de eerste serie fameuze startups voort. De bekendste was die van Stanfordstudenten William Redington Hewlett and Dave Packard. Zij richtten het technologiebedrijf Hewlett-Packard op. Het gebied toonde zich instaat zichzelf te vernieuwen. Het begon allemaal met de lampenbuizen, later werden het de chips en halfgeleiders. In de jaren zeventig en tachtig wist de regio een leidende rol te claimen in opkomst van de personal computers. In de jaren negentig werd het de bakermat van de internetindustrie. Nu is het de beurt aan de social mediabedrijven. Wat veel ondernemers zeggen is dat de drempel er laag is. Je kunt er als starter makkelijk netwerken, er gaan eenvoudig deuren open. De ondernemers die er rijk worden steken hun dollars vervolgens weer in de nieuwe generatie startups. Zo blijft de startupcultuur er levend.
Venture capital als opvolger van defensie
Een hausse aan halfgeleiderbedrijven bezorgden de vallei zijn huidige naam. Maar nog steeds kwam een derde van Stanfords onderzoeksbudget uit werk voor defensie en ruimtevaart, terwijl ook de bedrijven in de omgeving dreven op de overheid als klant. Een volgende innovatiepush vond plaats, toen de financiële wereld de high-tech ontdekte en de spin-offs van universiteiten niet langer voor hun funding afhankelijk waren van defensie en grote bedrijven. Een nieuw type investeerder verscheen: venture capital zorgde vanaf toen ervoor dat ideeën en talent in aanraking kwamen met kapitaal. En, ook belangrijk: de banden met defensie werden losser, producten werden voortaan meer en meer voor de zakelijke en consumentenmarkt ontwikkeld.
Sprout werkt aan de Silocon Valley-canon
Meer weten over de legendarische geschiedenis van de Valley en hun ondernemers? In de komende maanden zal Sprout iedere week een ‘held’ uit Silicon Valley onder de loep nemen. We duiken in de verhalen van de vroege helden, maar vooral ook de mensen en er nu rondlopen als investeerder. Wat zijn de mensen die je moet kennen als je zelf je koffertje pakt om er je eigen bedrijf te starten? Volg het de komende maanden.
Steve Blank heeft overigens zijn fascinerende geschiedenis zo samengevat:
Met medewerking van: Eric van den Outenaar
