In 9 van de 10 financiële modellen van startups zit een fout, zegt Lars Vereijken. Om die kwaal te bestrijden bouwde hij de afgelopen tijd samen met compagnons Alexander Matthiessen en Wout Bobbink aan The Finance Navigator, een soort ‘online CFO’. Het drietal kreeg als interne startup een budget van hun werkgever EY.
De urgentie om te innoveren blijkt hoog bij de accountant. “Er is 93 procent kans dat ons beroep geautomatiseerd wordt”, zegt Vereijken. “We moeten snel innoveren om te zorgen dat ons beroep over 10 jaar nog bestaat. Daarom zoeken we naar diensten die passen bij de nieuwe economie, automatisering en de beschikbaarheid van data.” EY zorgt zo ook voor interne kostenbesparing, bijvoorbeeld met de ontwikkeling van een interne variant op WeTransfer.
Goed model
Vereijken maakte als begeleider van startups zelf mee dat er “een groot probleem” is op het gebied van financiën en het neerzetten van een financieel model en projecties. “Voor een startup is een goed model essentieel, ook naar investeerders. Je hebt een goed idee, maar wanneer ga je winst maken?”
Naast kennisgebrek blijkt Excel een boosdoener. Die spreadsheetmaker wordt door praktisch iedere startup gebruikt, maar wat Vereijken ontdekte was dat formules vaak niet kloppen. Het is een typische Excel-valkuil: sleutel wat aan de getallen en de kans op fouten in je formules neemt toe – en die kun je niet altijd meer terugvinden. “De fout valt in eerste instantie niet op, en dan reken je door met verkeerde modellen. En dan val je door de mand, bijvoorbeeld in gesprek met een investeerder.”
Volgens Vereijken is Excel ook niet geschikt om verschillende scenario’s op te baseren. Bijvoorbeeld om de impact te meten van de stap naar een ander land, wanneer je product een half jaar vertraging heeft, of wanneer je klanten meer of minder zouden willen betalen.
Rekenwerk
“Een ding weet je zeker: alles gaat anders, maar je wilt wel zo dicht mogelijk bij de waarheid zitten.” The Finance Navigator moet die ‘waarheid’ zo dicht mogelijk benaderen. Uiteraard hoeft een gebruiker – het is 2016 – geen software meer te installeren, en vult hij alles online in. Ook is de dienst te linken aan het eigen boekhoudsysteem.
Vereijken: “Al het rekenwerk gebeurt op ons platform. Bij ons lopen de formules op de achtergrond. Dus je kunt er niet aan sleutelen, fouten maken en de formules verbreken.”
The Finance Navigator wil ondernemers ook helpen bij het beter begrijpen en interpreteren van financiële termen. “Je ziet bijvoorbeeld een ratio of KPI (Key Performance Indicator, red.), dan zegt de tool ‘dat is hoog, in vergelijing met andere bedrijven’.” Volgens Vereijken kost het maken van een financieel model zo veel minder tijd”, “Binnen tien minuten heb je een basaal financieel model, maar dat is nog vrij high level, met bijvoorbeeld alleen sales per jaar, in plaats van per maand.”
Test
De dienst begint nu op stoom te komen met ongeveer 35 testgebruikers. Uiterlijk begin volgende jaar moet het product af zijn, waarna de betaalde versie in de markt kan worden gezet. Ondernemers die geïnteresseerd zijn kunnen de dienst pre-orderen. Zij krijgen de keuze tussen meedoen aan de testfase, of wachten op het complete product.
Best opvallend: de EY-startup draait ‘gewoon’ mee in het accelerator-programma van HighTechXL in Eindhoven. “Ons product past bij startups, dus we kunnen het gelijk valideren.” Ook doen Vereijken en co. mee aan de jaarlijkse Demo Day, waarbij zij hun verhaal pitchen aan investeerders. Belangrijk verschil met de andere startups is dat The Finance Navigator maar 1 potentiële investeerder heeft: EY zelf.
Netwerk
Maar die afhankelijkheid ziet Vereijken eerder als een voordeel; plannen om als zelfstandige spin-off verder te gaan zijn er niet. “Er zal altijd een link zijn met EY, die koppeling maakt ons product ook sterk. Die wereldwijde naam en netwerk helpt bij het snel wereldwijd schalen.”
Leven als een corporate startup is “risicovrij ondernemen, maar met minder upward potential”, zoals Vereijken het zegt. “Als je zelf aandelen zou krijgen zou ook leuk zijn, maar dan lever je je auto en salaris in.”
Tips bij het maken van een financieel model
1. Analyseren
Voordat je de getallen induikt, kijk je eerst naar je strategie en waardepropositie, bijvoorbeeld met behulp van een SWOT-analyse.
2. KPI’s?
Welke KPI’s zijn voor jouw bedrijf het meest relevant? Als SaaS-bedrijf is het bijvoorbeeld belangrijk om de churn rate mee te nemen, oftewel hoeveel gebruikers er maandelijks bijkomen en afvallen. Of de MRR (Monthly Recurring Revenue). Voor een hardwarebedrijf geldt (des te meer): cash is king.
3. Scenario’s
Voorzie je projecties van scenario’s: zo kun je je cijfers testen, van het slechtste tot het beste geval. Hoeveel kapitaal heb je bijvoorbeeld nodig als alles tegenzit? En wat is de impact van een langere ontwikkelingstijd? Investeerders zullen je vooral doorzagen op de worst case-scenario’s en die het liefst nog wat oprekken.
4. Financiering
Aandelen verstrekken is maar een van de manieren om groeigeld te bemachtigen. Probeer op basis van je projecties anders financieringsopties te verkennen, zoals leningen, subsidies en converteerbare obligaties.
5. Excel
Houdt voorspellingen in Excel zo eenvoudig en gestructureerd mogelijk. Excel is foutgevoelig, dus hoe meer complexe formules en tabjes je gebruikt, des te groter de kans dat er iets misgaat. Wanneer je startup groeit, wil je meer toevoegen. Houdt het netjes, zodat je altijd terug kan keren naar het model dat je in eerste instantie had. Zo maak je een schaalbaar model.
