Geen producten in de winkelwagen.
De passie voor bloemen was er altijd al, vertelt Silke Tijkotte. Ze werkte eerder bij Royal FloraHolland, waar ze onder andere aan het roer stond van Let it Grow. Dat initiatief had als doel om steden te vergroenen.
‘We richtten ons op de waarde van bloemen en planten. Ze kunnen steden en mensen gezond maken. Naast een fysieke, hebben ze ook een mentale werking. Bloemen maken blij en geven troost. We geven ze met verjaardagen, trouwerijen en uitvaarten. Toen Let it Grow stopte, wilde ik me blijven focussen op de waarde die bloemen en planten met zich meebrengen. Dat vond ik minder bij de veiling, want zij besloten ze zich meer te focussen op de logistiek en ICT. Pas ik hier dan nog wel, vroeg ik me af.’
Alternatief is er al
Ze kwam in aanraking met Slow Flowers Nederland: een netwerk voor natuurvriendelijke sierteelt. ‘Veel aangesloten kwekers zijn biologisch gecertificeerd, maar verkopen niet via de veiling. Daardoor kende ik ze niet. Ik dacht: wauw, deze groep biedt een alternatief. Én je kan blijven genieten van bloemen en planten, én de werkwijze is beter voor de natuur. Het alternatief is er al. Nu moeten we het samen groot maken.’
Wat is de milieu-impact van bloemen?
Een bosje van tien anjers levert een uitstoot van 1,3 kilo CO2 op. Dat is meer dan de uitstoot van een stukje kippenvlees van 200 gram, dat voor 1 kilo CO2-uitstoot zorgt. Dat komt volgens Milieu Centraal vooral door verwarming en belichting in de kas, het invliegen uit andere landen of de teelt op potgrond. Daarnaast worden er veel pesticiden en kunstmest gebruikt in de sierteeltsector.
Dat is wat Tijkotte en haar compagnons doen met Wilderful. Ze ontwikkelden een bestelplatform dat biologische kwekers, lokale bloemisten en consumenten verbindt. Op die manier willen ze de markt voor duurzame bloemen vergroten. Via Wilderful zijn enkel seizoensbloemen te bestellen die op dat moment bij een kweker in de buurt groeien. Daarbij bepaalt het seizoen de samenstelling van het boeket.
Biologische teelt
Bij de startup werken ze bewust met biologische telers. ‘De landbouw is grootverbruiker van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Dat geeft schade aan de bodemkwaliteit, het oppervlaktewater en de luchtkwaliteit. De telers waar wij mee werken, zijn SKAL-gecertificeerd. Dat is het enige certificaat dat productie zonder chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest borgt. We vinden dat belangrijk, want we willen niet dat de bodem wordt uitgeput en dat er schadelijke stoffen in het milieu verdwijnen. Als je niets gebruikt, zorgen planten en bloemen ervoor dat de bodem weer gezond wordt. Dat dieren in de omgeving daar kunnen leven en de biodiversiteit wordt versterkt.’
Hoewel de bloemen op biologische wijze worden geteeld, mogen ze niet als zodanig worden verkocht. ‘Onze telers hebben een SKAL-nummer en leveren biologische bloemen, maar we mogen de term biologisch niet op de boeketten plakken. De producten van de kwekers gaan naar de bloemisten. Die maken er boeketten van. Omdat bloemisten ook een verwerker zijn, moeten zij ook beschikken over een SKAL-certificering. Dit is niet het geval: van de drieduizend bloemisten in Nederland is er niet één gecertificeerd. Daarom mogen de uiteindelijke boeketten niet het label biologisch dragen. Zelf noemen we het natuurvriendelijke seizoensboeketten en laten we zien van welke kwekers ze komen.’
Lokaal en in het seizoen
De bloemen groeien allemaal op Nederlandse bodem. ‘Ze worden niet vanuit het buitenland geïmporteerd of naar het buitenland geëxporteerd. Het blijft lekker in Nederland, waardoor er minder CO2-uitstoot is gemoeid met het transport.’
De teelt gebeurt buiten in de volle grond. ‘Moeten we kassen verwarmen voor het kweken van bloemen? Of moeten we naar buiten kijken en het doen met hetgeen de natuur ons biedt?’ Tijkotte kiest voor het laatste.
‘Er is een jaarrond assortiment beschikbaar. Het zijn andere boeketten dan mensen misschien gewend zijn, maar hoe erg is dat? Je kan het ook omdraaien: hoe normaal is het om met Kerstmis een bloeiend boeket op tafel te hebben staan dat hier helemaal niet groeit? Kies je voor een lokaal boeket in het najaar, krijg je veel meer groen, meer takken en meer hulst. We gebruiken ook droogbloemen. Die zijn eerder geplukt en vervolgens gedroogd. In het voorjaar komt alles weer tot bloei en zijn er weer heel andere takken en bloemen beschikbaar.’
Besteldienst
Onlangs heeft Wilderful een bloemenbesteldienst opgezet. Die fungeert als schakel tussen biologische kwekers, bloemisten en consumenten. ‘Wat ik zie, is dat mensen best duurzame bloemen willen kopen. Vaak weten ze alleen niet waar en hoe ze dat kunnen doen. Dan haken ze af, wat ontzettend zonde is. Die barrière willen we wegnemen. We maken het makkelijk om een bestelling te plaatsen, zowel zakelijk als privé.’
Inmiddels zijn er twaalf bloemisten en zeven kwekers aangesloten. Dat aantal moet in de toekomst gaan groeien. ‘Ik geloof dat wanneer de barrières worden weggenomen, de vraag groeit en het aanbod vervolgens ook. Nu leveren we vooral in de grotere steden, maar we gaan voor een landelijke dekking.’
Steward-owned
Het telen zonder synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest vraagt meer arbeid van de telers, zegt Tijkotte. ‘Tegelijkertijd willen we zowel de teler als de bloemist een eerlijke prijs betalen voor het werk. Doordat we werken in een korte keten, direct van kweker naar bloemist, is de prijs van onze boeketten marktconform. We kunnen dus goed concurreren met gangbare bossen bloemen.’
Wilderful opereert als een steward-owned bedrijf. ‘Onze missie is de basis. We willen dat deze vorm van sierteelt veel gangbaarder wordt. De winst die we maken vloeit dan ook terug naar deze missie, en wordt gebruikt om dit langetermijndoel te ondersteunen.’
15 procent van de bloemen natuurvriendelijk
De startup streeft ernaar dat 15 procent van de Nederlandse bloemensector straks uit natuurvriendelijke bloemen bestaat. ‘We zijn een landbouwland. Tien procent van alle landbouwproducten bestaat uit sierteeltproducten. Daarvan is nog geen één procent biologisch. Het aanbod is nog erg klein.’
Vanuit de EU liggen er doelstellingen: in 2035 moet 15 procent van het landbouwareaal biologisch zijn. Daar valt de sierteelt ook onder. ‘Ik denk dat de urgentie groeit. De nadelen van bestrijdingsmiddelen worden steeds bekender en de roep om alternatieven groter. Veel kwekers minderen al met pesticiden. Op een bepaald punt durven ze het aan om helemaal zonder te produceren.’
Maar dan moet er wel een markt zijn voor die biologische bloemen, benadrukt ze. ‘Met Wilderful willen we de barrières wegnemen. Bloemen zijn luxe producten. Dat betekent niet dat we er niet van mogen genieten of ze nooit meer mogen kopen. We kunnen er wel bewuster mee omgaan. Het alternatief is er al. Alleen al door natuurvriendelijke bloemen aan te schaffen, draag je al bij aan de groei van de biologische sierteeltsector. Ik zie dat als positief activisme.’
Dit artikel verscheen eerder op Change Inc., het platform voor duurzaam nieuws in het bedrijfsleven. Change Inc. is onderdeel van de MT MediaGroep, net als MT/Sprout.
Lees ook op Change Inc.:
- Peter Paul Kleinbussink (Intratuin): ‘Spijt dat ik zo lang heb geluisterd naar de chemische bestrijdingsindustrie’
- Opmerkelijk: de bijensterfte te lijf met data, verwarming en robots
- Ellyne Bierman (Reflower): ‘Verse bloemen blijven 10 dagen mooi, kunstbloemen 10 jaar
