We zitten in een nieuwe werkelijkheid die een nieuwe manier van denken en handelen vraagt, maar tegelijkertijd ook weer niet zo nieuw is. Dat vertelde Arko van Brakel, Sprout-columnist en directeur van De Baak, tijdens de Sprout Challengerday. De economie volgt volgens hem sinds de Tweede Wereldoorlog een S-curve, een curve waar ‘alle natuurlijke processen aan voldoen’. Hij maakte de vergelijking met seizoenen, waarbij elk deel van de curve staat voor een bepaald seizoen. ‘In de jaren 70, 80 en 90 zaten we in de zomer, eind jaren negentig zijn we de herfst in gegaan. Op dit moment zitten we in de winter.’
De nieuwe S-curve inzetten
Niet alleen samenlevingen en de economie volgen een S-curve, ook bedrijven voldoen aan dit proces, aldus Van Brakel. ‘Je kan zien aan de manier waarop een bedrijf werkt in welke fase zo’n bedrijf zit. Als een organisatie in de lente zit, dan is een bedrijf waardegedreven. Als zo’n bedrijf vervolgens groeit, dan moet die waarde verankerd worden. Dan moet er met normen gewerkt worden. Terwijl waardes universeel zijn, zijn normen nog niet bedacht. En dan komt een bedrijf in de herfst, het fruit is rijp en het is bijzonder winstgevend. Vaak wordt in dat stadium de denkfout gemaakt dat het succes zal voortduren. Maar op dat moment is het juist tijd om een nieuwe S-curve in te zettgen.’
Vastleggen in regels
Als een bedrijf eenmaal bovenaan in de curve terecht is gekomen (herfst en later), dan wordt de werkwijze vaak verankerd door regels vast te leggen, zegt Van Brakel. ‘Maar ja, in de herfst vallen de blaadjes van de boom, je kan ze niet vastplakken. Dus op een gegeven moment is het klaar.’ Van Brakel heeft dit allemaal niet zelf bedacht, zo gaf hij toe: de S-curve is volgens hem in 1840 al bedacht, Van Brakel zelf leerde de lessen erover van Peter Robertson, die nauw betrokken is bij De Baak.
Talentenestafette
Bedrijven die één S-curve overleven, snappen hoe je om moet gaan met de cyclus, stelt Van Brakel: ‘In de eerste fase heb je andere mensen aan boord dan in de laatste fase. De mensen die je in de laatste fase binnen je organisatie hebt, zullen de inzet van een nieuwe groeicurve blokkeren. Het zijn ander soort mensen. Je moet dus aan talentenestafette doen, en zo steeds de juiste mensen aan boord krijgen. Zo kan je keer op keer pionieren. Zorg dat je de waarde vasthoudt en dat je mensen vindt die vanuit die waarde willen ondernemen.’
Naar je hand zetten
Op die manier kunnen bedrijven zich blijven vernieuwen, zegt Van Brakel. Het betekent niet direct, zo waarschuwt hij, dat bedrijven kunnen zich nooit onttrekken aan de S-curve van de economie, en dus aan de crisis. ‘Maar je kan het wel naar je hand zetten, door je aan te passen aan veranderende omstandigheden. Dat is noodzakelijker dan ooit.’
