Wat is Oyster Heaven?
Een Rotterdams bedrijf dat oesterriffen in zeeën en oceanen wil herstellen. Zo’n 150 jaar geleden was 20 tot 30 procent van de Noordzee bezaaid met grote oesterbanken. Daar is bijna niks van over door ziektes, vervuiling en overbevissing.
‘In het jaar 1864 werden er alleen al in Londen 700 miljoen oesters gegeten’, zegt George Birch, oprichter van Oyster Heaven. ‘Het was toen een van de belangrijkste eiwitbronnen. Mensen dachten er verder niet over na.’
Zonde, want oesters vervullen een nuttige functie. Een oester kan wel 200 liter water per dag filteren en onder meer stikstof uit oceanen halen. Bovendien zijn de riffen een leefgebied voor zeedieren.
Birch wil de oesterriffen terugbrengen, te beginnen in de Noordzee. Hij ontwikkelde met Oyster Heaven een biologisch afbreekbaar kleiblok waar oesters zich aan kunnen hechten. Na verloop van tijd lossen de blokken vanzelf op in het water. ‘Ze zijn zeg maar het steigerwerk voor de oesters. Betonnen platen of metalen kooien zijn niet nodig, uiteindelijk blijven alleen de oesters over.’
Wie zit erachter?
Oyster Heaven is opgericht door George Birch. De 32-jarige Engelsman groeide op in Londen en studeerde ecologie en evolutionaire biologie in Edinburgh. Daarna ging hij aan de slag voor de Blue Marine Foundation, een stichting die oceanen wil beschermen door overbevissing aan te pakken.
‘We waren 80 procent van de tijd kwijt aan het zoeken naar financiering en slechts 20 procent bezig met natuurbehoud. Als pas afgestudeerde vond ik die verhouding niet heel motiverend’, zegt Birch. ‘Ik dacht: misschien is het beter om het andersom aan te pakken en eerst het geld te regelen.’
Birch maakte de overstap naar de financiële wereld. Hij werkte uiteindelijk vijf jaar lang als analist voor Janus Henderson, een Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder, in het team voor ESG-beleid. Daar leerde hij hoe de grootste investeerders ter wereld denken en handelen.
De vraag in zijn achterhoofd: hoe kun je pensioenfondsen en andere grote spelers laten investeren in oceaanbehoud? ‘Je hebt ten eerste schaal nodig’, zegt Birch. ‘Een project moet minimaal 50 tot 100 miljoen euro zijn. Alles kleiner dan dat is te risicovol of te vreemd. Ze beheren honderden miljarden en zijn gebonden aan strikte regels.’
Dat is ook de reden dat een project niet te complex moet zijn. Investeerders willen de risico’s kunnen overzien. Ten slotte moet het onder de streep ook iets opleveren. Een pensioenfonds moet uiteindelijk geld uitkeren aan gepensioneerden.
Dat is de puzzel die Birch nu al ruim drie jaar lang probeert te leggen. Hij zegde zijn baan bij Janus Henderson op, experimenteerde ondertussen op de boerderij van zijn ouders met regeneratieve landbouw en begon in 2020 aan een MBA in Rotterdam. ‘Die is erg op duurzaamheid georiënteerd.’
Nu huist Oyster Heaven in BlueCity, de Rotterdamse broedplaats voor jonge, circulaire bedrijven in een voormalig tropisch zwembad. ‘Ik fietste hier elke dag langs tijdens mijn MBA. Ik hou van het uitzicht en de mensen hier zijn fantastisch.’
Startup van de Week
Iedere week lichten we een veelbelovende startup uit. De Startup van de Week dingt ook mee naar de titel Startup van het Jaar. Benieuwd wie er kans maken? Lees eerdere Startups van de Week terug »
Wie zitten erop te wachten?
Oyster Heaven mikt op corporates die willen investeren in natuurbehoud en -restoratie om duurzame doelen te halen. Maar over een ding is Birch glashelder: hij wil niks te maken hebben met CO2-compensatie of carbon credits. De huidige systemen daarvoor noemt hij ‘rommelig’ en ‘onrendabel’.
Birch hoopt dat er soortgelijke nieuwe markten ontstaan rond bijvoorbeeld biodiversiteit of stikstof. Daar kan Oyster Heaven in meedoen. ‘Ik weet nog niet hoe die markten eruit gaan zien. Maar het duurt lang om oesterriffen te laten groeien, dus we kunnen maar beter nu beginnen.’
Een voorbeeld is de Chesapeake Bay aan de Amerikaanse oostkust. De baai kampt al jaren met een overschot aan stikstof en fosfor. Lokale overheden hebben een handelssysteem opgezet in credits om de waterkwaliteit te verbeteren. Oesterkwekers kunnen die credits verkopen aan bedrijven rond de baai die hun impact willen compenseren.
‘In het Verenigd Koninkrijk en Nederland zijn we nog niet zover’, zegt Birch. ‘Maar ik vind het een interessante ontwikkeling. We houden het in de gaten.’
Wat is het verdienmodel?
Oyster heaven wil grote bedrijven zover krijgen om te investeren in oesterprojecten. Bedragen wil Birch niet noemen. Wel dat het op papier moet kunnen om voor 0,25 euro per oester de riffen te herstellen. Bij andere projecten ligt dat volgens de startup op minimaal 20 euro per oester.
Een deel van dat geld is bedoeld om bijvoorbeeld lokale vissers te betalen om de kleiblokken uit te zetten en het project te beheren. En natuurlijk blijft er ook iets over voor Birch en zijn werknemers om van te leven, al levert het bedrijf de kleiblokken en het advieswerk tegen kostprijs.
Birch heeft Oyster Heaven bewust opgezet als for-profit organisatie. Zijn droom is dat pensioenfondsen in de toekomst oesterobligaties bezitten, naast andere duurzame investeringen voor bijvoorbeeld wind- of zonne-energie.
‘Heb je ooit een non-profit in het portfolio van een pensioenfonds gezien? Ik denk dat we ons een ngo voelen, maar we hebben de gedaante van een normaal bedrijf om fondsbeheerders te overtuigen.’
Hoever is Oyster Heaven?
De kleiblokken die Oyster Heaven heeft ontwikkeld zijn getest in Denemarken en Zeeland. Daarbij is het gelukt om 10.000 babyoesters te laten hechten aan de stenen. Een succes, maar voor Birch geen verrassing. ‘In de Middellandse Zee is Romeins aardewerk gevonden met oesters erop. Deze technologie is niet nieuw.’
De uitdaging is de logistiek en schaalbaarheid van de projecten. Hoe kan het zo kostenefficiënt mogelijk? In 2024 wil het bedrijf op deze manier 5 miljoen oesters uitzetten. In 2027 moeten dat er 100 miljoen zijn.
Birch voert gesprekken met diverse partijen, maar wil nog niks kwijt over eventuele deals voor projecten. In de komende maanden hoopt hij met de eerste aankondigingen te komen.
Nog geld nodig?
Eind juni maakte Oyster Heaven bekend dat Orange Wings Investments van Shawn Harris 800.000 euro heeft geïnvesteerd. De deal werd eind 2022 al gesloten, maar Birch besloot nog even te wachten met een persbericht.
Het geld gaat naar de salarissen van de zes werknemers, die bijna allemaal fulltime voor Oyster Heaven werken. Ook investeert het bedrijf in meer onderzoek en ontwikkeling. Voor de kleiblokken loopt een patentaanvraag. Oyster Heaven wil nog meer technologie ontwikkelen om de kosten van oesterherstelprojecten te verlagen.
Uiteindelijk wil het bedrijf overal actief zijn waar er baksteenproductie is (om de kleiblokken lokaal te maken) en visserij. ‘Denk aan Latijns-Amerika, de oostkust van Afrika, Zuidoost-Azië, de Perzische Golf’, aldus Birch. ‘Er zijn nog zoveel plekken waar oesters thuishoren. Alleen al in de Noordzee zijn er miljarden verdwenen. We moeten richting die aantallen gaan.’
Lees meer over startups en financiering:
- Is een startup beginnen alleen voor de rijken?
- Investeer meer in vrouwelijke ondernemers: het levert meer rendement op
- 7 tips om financiering bij ‘rotbanken’ los te krijgen
