Het gaat weer bergop met SoftBank. De Japanse mega-investeerder had ooit kapitale belangen in Uber en Alibaba, maar liep een flinke deuk op met de spectaculaire afgang van WeWork. Na een paar jaar rustig aan doen, lijkt ceo en oprichter Masayoshi Son weer flink gas te geven met zijn conglomeraat. Zijn comeback staat in het teken van de AI-revolutie.
Son verdiende 72 miljard aan Alibaba
De 66-jarige Son bouwt al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw aan SoftBank. Dat begon als softwareleverancier, maar waaierde uit tot investeerder in alles van telecom- en internetbedrijven tot robotmaker Boston Dynamics. Pas echt wereldberoemd werd de Japanner dankzij twee gokjes. In 1999 kocht hij voor 20 miljoen dollar aandelen in de Chinese webwinkel Alibaba. Die groeide uit tot een reusachtig concern, en dat leverde Son uiteindelijk 72 miljard dollar op.
De tweede gok pakte minder gelukkig uit. Die deed Son in de tijd dat hij steeds groter, sneller en driester ging investeren in startups. Daarvoor zette hij de Vision Funds op, twee venture capitalfondsen waarin grootheden als Apple en Oracle-oprichter Larry Ellison participeerden. Op het hoogtepunt lag 160 miljard dollar klaar voor de nieuwe helden van het startupuniversum.
Onder de 100 miljoen deden zijn fondsmanagers geen deals. De Japanse kingmaker zette onder meer stevig in op WeWork, de startup van Adam Neumann die werkplekken verhuurde.
WeWork leidde tot gezichtsverlies
De afloop is bekend. Neumann bedacht dat zijn vastgoedverhuurder veel meer was dan dat. Het was een techbedrijf, of nee: een nieuwe manier van samenwerken en leven. Son pompte vanuit Tokio miljarden in de unicorn, die op het hoogtepunt een waardering meekreeg van 47 miljard dollar. In de aanloop naar een beursgang werd het verhaal van Neumann in 2019 echter lekgeprikt, en daarmee de duizelingwekkende waardering van zijn tot We herdoopte luchtkasteel.
Lees ook: De val van WeWork, ooit een van de hoogst gewaardeerde startups
Son bleef achter met een geïmplodeerde onderneming, gezichtsverlies en een miljardenstrop. Neumann kwam er verrassend goed vanaf met een uitkoopregeling van ruim 1 miljard. En zijn nieuwe vastgoedbedrijf Flow is ook al meer dan een miljard dollar waard.
De glorietijd van SoftBank leek voorbij. Het ontsloeg meer dan honderd werknemers en moest op de blaren zitten. Misschien had Son iets te impulsief en eigenmachtig gehandeld, meer op buikgevoel dan op basis van due diligence. Dat paste ook wel in de tijd: de Vision Funds waren dan ook van het type dat met hagel schiet, in de hoop dat een startup zoveel geld oplevert dat de verliezen op vele andere meer dan goedmaakt worden. Soms ging dat goed, veel vaker niet.
Vision Funds verkopen stilletjes aandelen
Heeft Son geleerd en negeert hij zijn buikgevoel voortaan? De afgelopen jaren lijkt hij – net als veel andere venture capitalinvesteerders – zijn obsessie met unicorns onder controle te hebben. De Vision Funds blijken stilletjes aandelen in startups als DoorDash en Grab te hebben verkocht, Uber is helemaal van de hand gedaan en er zijn miljarden afgeschreven op het portfolio van circa 400 deelnemingen.
Voor de goede orde: in de stal van Vision Fund zitten ook drie Nederlandse scaleups waar weinig mis mee is: biotechbedrijf Leyden Labs,medtech-startup Lumicks en verzendplatform Sendcloud.
Lees ook: Sabi Tolou (Sendcloud): ‘Haal altijd meer geld op dan je denkt nodig te hebben’
Koersexplosie van Arm Holdings
In plaats van dat alles-of-niets-spel doet SoftBank de laatste tijd strategische investeringen in bijvoorbeeld halfgeleiders, zoals Arm Holdings, de chipmaker waarin Son rond de 90 procent bezit en die hij eerder dit jaar naar de beurs bracht. SoftBank maakt inmiddels ook weer winst, en die is vooral te danken aan de koersexplosie van Arm.
Die komt niet uit de lucht vallen. Arm levert de (ontwerpen voor) zuinige chips die in vrijwel alle draagbare devices zitten en kan uitgroeien tot een kampioen van het AI-tijdperk. Met een waarde van 109 miljard dollar is SoftBanks belang in Arm al net zoveel waard als de rest van de complete holding.
Dat inspireert ook Son. AI, kunstmatige intelligentie, lijkt dan ook zijn volgende big bet te worden: alle infrastructuur rond AI en de bedrijven die er geld mee maken. Al jaren geleden vergeleek Son mensen die destijds nog twijfelden aan het nut van AI met goudvissen: die zwemmen rondjes in hun kom, terwijl in de wereld erbuiten grootste dingen gebeuren.
Son schakelt over naar offense mode
Son niet. Hij beloofde vorig jaar al over te schakelen van ‘defense‘ naar ‘offense mode‘ en alle ballen in te zetten op AI. ‘Daar besteed ik de meeste tijd aan. Ik geloof in de AI-revolutie, de mens zal worden voorbijgestreefd door de computer of AI.’ Dat laatste zou de wereld veiliger maken, en de mensen gelukkig.
Op dit moment aast Son onder meer op de overname van de Britse chipontwerper Graphcore. En vorige week leidde hij nog een investeringsronde van ruim 1 miljard dollar in Wayve Technologies, maker van software voor robotauto’s, samen met Nvidia en Microsoft.
De Japanner stapt tegenwoordig dus later in, doet deals die meer het karakter hebben van private equity. Maar nog steeds kruipt het bloed waar het niet gaan kan: in februari kondigde Son aan dat hij 100 miljard dollar wil verzamelen om een concurrent in de markt te zetten voor Nvidia, niets minder dan de leider in AI-chips. Codenaam Izanagi, de god die volgens de Japanse mythologie (samen met zijn vrouw) de aarde heeft geschapen. Zo zal ook AI de wereld herscheppen, en miljardair Masayoshi Son geeft het daarbij graag een zetje.
Lees ook: AI-gekte stuwt chipmaker Nvidia naar nieuw hoogtepunt: ‘Dit is geen bubbel’
