De telefoon wordt steeds meer een multifunctionele alleskunner. Een blik op de mogelijkheden van morgen, waarop u vandaag al kunt inspelen: van speelgoed tot opbergkast, van kijkbuis tot portemonnee.
Nog niet zo heel lang geleden was een mobieltje een apparaat waar u mee kon bellen en sms’en. Wie geluk had, kon ook nog een simpel spelletje spelen met zijn Nokia. Tegenwoordig wordt dit eenvoudige mobieltje van weleer, zeker in de westerse wereld, in razend tempo verdrongen door de smartphone: een apparaat dat óók kan bellen, maar vooral zo populair is dankzij de mobiele internetverbinding. Het Zweedse Ericsson verwacht dat er in 2016 wereldwijd 5 miljard mobiele breedbandabonnementen zijn en dat de dataconsumptie een jaar eerder al 25 keer zo hoog zal zijn als in 2011, vooral dankzij de groei in video.
Volgens MarketResponse groeit mobiel internet ook in Nederland explosief. Het aantal gebruikers nam in één jaar toe van 1,5 miljoen mensen in 2009 naar 2,2 miljoen vorig jaar. Volgens Gfk zijn er in Nederland in 2010 ruim 2 miljoen smartphones verkocht, plus nog eens 350.000 e-readers en tablets. Want niet alleen de slimme telefoon is aan een opmars bezig, ook de tablet wordt langzaam maar zeker een steeds belangrijker mobiel apparaat. Apple opende de markt (en verkocht 15 miljoen iPads), inmiddels proberen alle hardwarefabrikanten mee te snoepen. Merken als Research in Motion, Motorola, Lenovo, HP, HTC en Samsung introduceerden allemaal een tablet of kondigen een model aan voor de nabije toekomst.
De toekomst is, kortom, mobiel. Niet voor niets zei Google-ceo Eric Schmidt al in 2008 dat de markt voor mobiel binnen een paar jaar groter is dan die van de desktop-pc. De denkbare toepassingen zijn veel groter. Ontmoet het Zwitsers zakmes van de 21ste eeuw.
1. De mobiel als…Portemonnee
In de toekomst heeft Dagobert Duck geen geldpakhuis meer nodig; hij heeft genoeg aan zijn mobieltje. De rol van cash geld in het betalingsverkeer wordt steeds kleiner, de mobiele telefoon is straks misschien het enige betaalmiddel. Betalen kan door simpelweg langs een kaartlezer te zwaaien: het mobiele apparaat wordt creditcard, pinpas en chipknip in één. Nog beter is dat alle spaar-, kortings- en andere kaarten ook een plek vinden onder de motorkap van wat we nu nog een telefoon noemen. Air Miles? Museumjaarkaart? OV-chipkaart? Bonuskaart? Het zit straks allemaal verzameld op één plek. Handig voor de gebruiker, maar ook voor de aanbieder, die zo toegang krijgt tot een enorme berg waardevolle data. Online betalingsbedrijf PayPal verwacht dat in 2011 al enkele belangrijke stappen worden gezet. In de VS is het nu al mogelijk om met je mobiel een kop koffie af te rekenen bij Starbucks. In Nederland begint Rabobank in april met een mobiele proefversie van betalingssysteem iDeal.
Welke technologie gaat zorgen voor een lege portemonnee, is nog niet helemaal uitgekristalliseerd. NXP hoopt op Near Field Communication (NFC), waarbij chips contactloze betalingen mogelijk maken, PayPal kijkt ook naar zaken als barcode scanning en QR-codes, zegt Dennis van Allemeersch, country manager Benelux. “Dat is makkelijker van de grond te krijgen, omdat er minder partijen bij nodig zijn.” Volgens Juniper Research is de markt voor mobiele betalingen in 2014 630 miljard dollar waard, volgens onderzoeksbureau Frost & Sullivan zal NFC in 2015 wereldwijd een waarde van 100 miljard dollar vertegenwoordigen. Aangezien de markt nog niet verdeeld is (providers, aanbieders van betaaldiensten en software/internetbedrijven vechten om een stukje van de taart), is er nog veel ruimte voor nieuwe uitdagers.
2. De mobiel als…Kijkbuis
Zet die nieuwe bank maar bij het grof vuil; televisie kijken is in de toekomst gebonden aan tijd noch locatie.
Om acht uur allemaal klaar voor het journaal? Hopeloos achterhaald. Het mobiele scherm wordt steeds meer ons venster op de actualiteit: we willen op de hoogte blijven. En wel nú. Films kijken? Idem. Een film keek u vroeger in de bios, na een tijdje via de videotheek en nog later kwam er een versie op video of dvd. Die tijd is voorbij: de nieuwste films zijn altijd en overal meteen na uitkomst te bekijken. Het aanbod is overweldigend. Eigenlijk heeft u dus geen tijd om de hele komende aflevering van Boer Zoekt Vrouw te zien, maar gelukkig wordt u via Twitter en Facebook op de hoogte gehouden. Hé, mijn netwerk kijkt vaak naar een bepaald programma, misschien toch maar eens checken via de on demand uitzenddienst. Consumenten in de VS genieten nu al een tijdje van de mogelijkheid om via de iTunes Store de nieuwste blockbusters te huren, of via apps van bijvoorbeeld Netflix een filmpje te kijken. Die mogelijkheid heeft de Nederlandse consument nog niet. Maar Warner Home Entertainment lanceerde in februari rond de films Inception en The Dark Knight al wel twee applicaties voor de iPhone, iPad en iPod Touch, waarmee niet alleen de film kan worden gestreamd én gedownload, die ook bonuscontent bevat en waar bovendien sociale media in zijn geïntegreerd.
Nog een lichtpuntje: vanaf april biedt Apple ook in Nederland de mogelijkheid videocontent te bekijken. Het wachten is op een allesoverkoepelende streaming videodienst met een compleet aanbod, tegen een vaste abonnementsprijs. Maar ook andere businessmodellen maken een kans. Zo ontwikkelt Atos Origin een applicatie voor de Olympische Spelen in Londen van 2012, waarbij live beelden worden gecombineerd met metadata en sociale media. Gebruikers kunnen zelf kiezen welke sport of atleet ze willen volgen, en vanaf welk apparaat. “Zo kun je langer dan slechts voor een bepaalde periode geld aan de consument verdienen”, zegt Miguel Morcuende, New media & business development director bij Atos Origin. “Hier komt de long tail in beeld.”
3. De mobiel als…Opbergkast
Wat zal Wikipedia over een paar jaar schrijven over de boekenkast? Of over het cd-rek? Niet alleen tv en film verschuiven naar de cloud, alles dat digitaal kan, zal verdwijnen uit de fysieke wereld. Op dit moment zorgen online diensten als Spotify (dat na een recente investering een geschatte waarde kent van 1 miljard dollar) er al voor dat je geen muziek meer hoeft te bezitten, ondertussen is het Spaanse 24Symbols bezig met een soortgelijke dienst die ervoor zorgt dat gebruikers altijd en overal hun favoriete boek kunnen lezen op smartphone, tablet of e-reader. “We hopen dat uitgevers, schrijvers, adverteerders en lezers ons gaan zien als een realistisch en winstgevend alternatief voor de huidige markt en de piraterij”, aldus Justo Hidalgo, een van de oprichters. “We willen niet dat boekuitgevers dezelfde fouten maken als de muziek- en filmindustrie”.
Net als Spotify is 24Symbols van plan een freemium-model toe te passen, zegt Hidalgo. “Lezers hebben de keuze tussen een gratis of een betaald abonnement. Bij de gratis optie krijgen ze ook advertenties te zien, die worden gerelateerd aan hun leesvoorkeuren. De betaalde optie, per maand, kwartaal of jaar, geeft de lezer toegang tot een grotere catalogus en geavanceerde opties, zoals de mogelijkheid om een boek te lezen zonder internetverbinding.” 24Symbols is ook van plan de volledige leeservaring te veranderen door sociale interactie mogelijk te maken binnen de dienst. Hidalgo geeft als voorbeeld het online delen van alinea’s en quotes, het plaatsen van reacties en het crowdsourcen van aanvullende informatie. Wie weet wordt het remixen van Nederlandse literatuurklassiekers zo nog eens een mooi beroep. De fysieke kastenmakers verdwijnen, kansen zijn er voor digitale kastenmakers: bedrijven die content en data op de juiste manier weten te presenteren en rubriceren, naar wens van de individuele gebruiker. En dan ook nog eens weten wat ze morgen willen lezen, horen of zien.
4. De mobiel als…Gereedschapskist
Dat zult u nou net zien: rijdt u in the middle of nowhere, geeft uw auto opeens een foutmelding. Geen nood, motorkap open en kijken maar. Specifieker: kijken door het scherm van uw mobiele apparaat, die het probleem analyseert en ziet dat de koelvloeistofsensor kapot is. Even doorrijden naar de garage kan dus gewoon. Thuisgekomen blijkt uw vrouw een nieuwe printer te hebben gekocht. Er zit geen gebruiksaanwijzing bij, dus u downloadt gewoon een applicatie op uw smartphone en kijkt naar het apparaat, waarna op het scherm te zien is hoe de toner vervangen kan worden. Oh, wacht, er zit wel een handleiding bij de printer, maar niet in het Nederlands – ja ja, alles zit tegen. Dankzij de vertaalapplicatie is één blik op de pagina voldoende om de tekst in het Nederlands te lezen.
Hoog tijd voor wat frisse lucht. Zeg, is dat niet…? Op het scherm wordt in rap tempo gezichtsherkenningssoftware gecombineerd met data van sociale netwerken en eventuele locatiegegevens. Ja hoor, het is collega John van Schagen die daar loopt. Had hij de vorige keer niet minder dan 400 volgers op Twitter? Het handige overzicht op uw scherm laat meteen alle beschikbare informatie over hem zien.
Toekomstmuziek? Dankzij augmented reality, waarbij een laag over de werkelijkheid wordt gelegd, zijn de meeste van deze scenario’s al technisch uitvoerbaar – al roepen dingen als gezichtsherkenning nog wel veel vragen op over privacy. In ieder geval biedt het oneindig veel kansen om aanvullende diensten aan te bieden, of gebruikers nog meer aan uw merk te binden. Over de marktkansen op korte termijn lopen de schattingen uiteen van honderden miljoenen tot luttele miljarden. Het is natuurlijk maar de vraag of het handig is dat u bij deze scenario’s de hele tijd met uw smartphone of tablet moet zwaaien. “Maar in de toekomst zitten deze functies gewoon in je bril verwerkt”, aldus Raimo van der Klein, mede-oprichter van de Nederlandse AR-pionier Layar, tijdens een paneldiscussie over AR tijdens het Mobile World Congress in Barcelona.
5. De mobiel als…Personal shopper
Op dit moment betaalt u nog een flinke zak geld voor een personal shopper, in de toekomst zit hij standaard in uw mobiel. Spreek in wat u zoekt en u krijgt direct te horen of te zien waar het te koop is. Gefilterd op locatie, prijs of serviceniveau. Voor de gebruiker is de mobiele personal shopper natuurlijk gratis; hij betaalt door zijn gegevens prijs te geven, zoals zijn voorkeuren of zijn locatie. Het is aan slimme bedrijven om de personal shopper daarna een handje te helpen. Denk aan reclameborden met gezichtsherkenning die uw doelgroep kunnen spotten, om ze daarna direct via de mobiel een kortingsbon te sturen. Of neem een voorbeeld aan locatiedienst Foursquare, dat wereldwijd al meer dan 6 miljoen gebruikers zover kreeg dat ze via hun telefoon laten weten waar ze zich bevinden. Waarom? Ten eerste omdat het – blijkbaar – leuk is, ten tweede door het spelelement (wie het meest op een bepaalde locatie komt, krijgt meer status) en ten derde omdat er in de echte wereld voordelen aan vast kunnen zitten voor gebruikers. Zo krijgt degene die in de VS ‘mayor’ (de meest ingecheckte persoon) is in een bepaald Starbucks-filiaal korting op de koffie, terwijl frequente bezoekers van Domino’s Pizza kans maken op een gratis pizza. Ook enkele Nederlandse bedrijven experimenteren al met de mogelijkheden: KLM gaf eind vorig jaar bijvoorbeeld cadeaus aan klanten die op Schiphol incheckten via Foursquare. Ook Heineken heeft de dienst ontdekt, de brouwer is een spaarprogramma gestart dat op bepaalde locaties inchecken beloont met VIP-kaartjes voor concerten of feesten.
ABI Research verwacht dat adverteerders in 2015 bijna 2 miljard dollar uitgeven aan locatiegebonden campagnes. En Foursquare is zeker niet het enige bedrijf dat hier kansen ziet. Zo wordt de telefoon steeds meer een soort gepersonaliseerde huis-aan-huisfolder. Gecombineerd met barcodescanning (om prijzen te vergelijken), augmented reality (meteen zien hoe het Lego-bouwwerk in de doos eruit komt te zien) en sociale media (wat vinden uw vrienden leuk?) biedt dat oneindig veel kansen voor bedrijven.
6. De mobiel als… Afstandsbediening
Sesam, open u, maar dan net even anders. Huisdeuren, auto’s, koelkasten, zonneschermen, tv’s of miniatuur helikopters: u kunt het zo gek niet bedenken of het kan straks gecontroleerd worden van achter uw scherm of door een smartphone langs een ontvanger te zwaaien. Bedrijven kunnen hieromheen extra diensten aanbieden, bijvoorbeeld rond energie- en kostenbesparingen, of juist meer geld vragen voor apparaten die deze functionaliteiten bevatten. Ericsson denkt dat steeds meer apparaten en machines met elkaar in verbinding zullen staan. “Alles zal verbonden zijn”, vertelde ceo Hans Vestberg tijdens een persconferentie in Barcelona. NXP presenteerde tijdens het Mobile World Congress in Barcelona samen met Continental een conceptauto die kon worden geopend met een mobiel, waar een NFC-chip in was opgenomen. Handig: via software kunnen vooraf bepaalde voorwaarden worden ingesteld, zoals een kilometerbeperking, voor bijvoorbeeld autoverhuurbedrijven, of rechten om de auto te starten (handig voor ouders met kinderen). Daarnaast onthoudt de chip waar de auto is geparkeerd, praktisch in onbekende gebieden. Een contactloze NFC-chip kent behalve betalen trouwens ook nog veel andere mogelijkheden: van het onderling uitwisselen van persoonsgegevens, tot het samen spelen van een spelletje of het kijken van een filmtrailer op uw telefoon na het aantikken van een filmposter.
Een andere leuke toepassing komt van Google, dat bedrijven in Portland, Oregon, helpt beter vindbaar te worden door een ‘Recommended on Google’-sticker op hun raam plakken, waar een NFC-chip in zit verwerkt. Bezoekers hoeven alleen hun met NFC ondersteunde smartphone tegen de sticker aan te houden om meer informatie over het bedrijf te vinden en een cijfer te geven, of om een recensie te schrijven. Zo trekken de fysieke en digitale wereld steeds meer naar elkaar toe.
7. De mobiel als…Leraar
Het nieuwe leren? Ja hoor, waarom ook niet? Zowel voor leraren als voor studenten of leerlingen kan een mobiel apparaat zorgen voor nieuwe invalshoeken. Op 17 februari kwamen een paar interessante voorbeelden voorbij, tijdens een door Surfnet georganiseerd seminar over innovatieve onderwijstoepassingen. Zo sprak Stefaan Ternier van de Open Universiteit over een project waarbij leerlingen in Firenze letterlijk tegen audio-opnames aanliepen. Als de leerlingen zich op een bepaalde locatie bevonden, werd op hun smartphone automatisch een door de leraar ingesproken fragment opgestart. Liepen ze weg van de bewuste plek, dan vervaagde het geluid. Ook kon een leraar vooraf opdrachten verstoppen op de kaart, of vanachter zijn bureau live bekijken waar zijn leerlingen zich bevinden en online suggesties geven. Een andere toepassing kwam van Pim Schonk van de Hogeschool Utrecht, waar ze een experiment hebben gedaan rond het live taggen van hoorcolleges. Studenten konden tijdens colleges via hun mobiele telefoon steekwoorden invoeren, zodat zij (en studenten die niet aanwezig waren) achteraf makkelijk fragmenten in de weblecture konden terugvinden.
Andere opties waar technologie-, software- en onderwijspartijen op in kunnen spelen: educatieve gps-tochten, instructievideo’s op tablets, e-studieboeken, nieuwe lesmethodes en interactieve examens. En zou het niet handig zijn als ouders op hun eigen mobiele apparaat kunnen bijhouden hoe het staat met de ontwikkeling van hun kind? Laat die spijbel-applicatie maar komen.
8. De mobiel als… Dokter
U wordt wakker en merkt dat u last heeft van jeukende uitslag op uw been. U besluit het even aan te kijken en belt na een paar dagen toch maar de dokter, waar u een dag later op afspraak mag komen. Uw huisarts twijfelt over de oorzaak en stuurt u door naar een specialist. Die doet een aantal testen en zegt: afwachten maar. Tijdverlies: groot. Informatiedichtheid: klein. Even doorspoelen naar 2020. U wordt wakker en merkt dat u last heeft van een jeukende uitslag op uw been. Met uw mobiel maakt u een foto van de plek, en met een druk op de knop, of een gesproken commando, wordt het beeld doorgestuurd naar een slimme database in de cloud, die de klacht analyseert en binnen luttele seconden terugkoppelt wat de oorzaak van uw klacht is. Bij hoge nood wordt direct een dokter ingeseind – niet de huisarts op de hoek, maar een expert die op elke locatie in de wereld kan zitten. In een ander geval kan de apotheker worden verteld welke medicijnen moeten worden klaargelegd, of de patiënt krijgt slechts een geruststellende mededeling dat er geen reden tot onrust is. Tijdverlies: nauwelijks. Informatiedichtheid: groot. De gezondheidssector kan enorme tijdswinst behalen en flink kosten besparen, door een deel van de verantwoordelijkheid bij de patiënt te leggen. Denk aan de onnodige doktersbezoeken die worden voorkomen als een mobieltje de patiënt kan geruststellen. Pijn bij het plassen? Hartkloppingen? Oneindige moeheid? Voortdurende koorts? De mobiel biedt uitkomst, de dokter komt pas om de hoek kijken als het probleem is geanalyseerd. In de toekomst zit de huisarts dus gewoon in uw broekzak.
Regelrechte ramp
Hoe prachtig ook, twee dingen moeten er in ieder geval niet gebeuren. Verlies of diefstal van uw mobiele alleskunner zal een regelrechte ramp veroorzaken. Net zoals het wegvallen van de internetverbinding, die u mede van al dit moois voorziet. Maar ook daar liggen weer business-kansen. Wie duikt erin?
Reageren? [email protected] of @leeuwenrob
Lees ook:
- 10 zakelijke Android apps
- 11 x smart, zo'n phone
- De beste zakelijke apps van het jaar
- Nokia is de weg kwijt
- Het wegwerpmobieltje van Bic
