Geen producten in de winkelwagen.
Hoe matig het investeringsklimaat voor startups en scaleups ook is, deeptech was de afgelopen jaren een uitzondering. Maar deze week slaat Harm de Vries, oprichter en partner van Innovation Industries, toch wel een gigantische slag.
Hij haalt maar liefst 500 miljoen euro uit de markt om te investeren in deeptech-bedrijven, met een nieuw fonds. ‘De vraag van de investeerders was zelfs groter dan we met ons fonds konden faciliteren.’
Innovation Industries beheert 900 miljoen
Het is inmiddels het derde fonds van Innovation Industries, dat vanaf de start in 2017 elk nieuw fonds weer een grotere schaal weet te geven. En het tempo versnelt dit jaar zelfs nog eens extra.
Eerder dit jaar haalden De Vries c.s. al eens 100 miljoen euro op voor nog een ander fonds, het Strategic Partners Fund, dat investeert in scaleups uit de bestaande portfolio die extra geld nodig hebben om door te groeien. Daarmee staat de teller voor dit jaar op 600 miljoen, terwijl het totale vermogen dat de venture capitalmaatschappij beheert op 900 miljoen uitkomt.
Met Innovation Industries investeerde De Vries in meer dan dertig deeptechbedrijven, waaronder Nearfield Instruments, een TNO-spin-off die meetmachines ontwikkelt voor de halfgeleiderindustrie, ‘waterstofbatterij’ Battolyser Systems en fotonicabedrijf Effect Photonics.
Zwaar gepatenteerde technologie
‘De ontwikkeling van deeptech is uitdagend, omdat er veel werk bij komt kijken. De rode draad is zwaar gepatenteerde technologie, vaak een combinatie van hardware, software en connectiviteit’, zegt De Vries. ‘We zijn er vaak in de vroegste fase bij, we kunnen doorinvesteren in de winnaars en eigenlijk zitten we alleen in impactgedreven bedrijven.’
Waar het geld vandaan komt? PME en PMT, de pensioenfondsen voor de metaalsector, zijn al langer klant bij Innovation Industries. In het nieuwste fonds doen ook de pensioenfondsen ABP, bpfBOUW, Pensioenfonds KPN en TNO Pensioenfonds mee, naast banken, verzekeraar Athora Netherlands, regionale investeerders en Invest-NL.
Ook vanuit het buitenland stroomt het kapitaal toe: het Europees Investeringsfonds (EIF) en de Duitse KfW Capital en Wachstumsfonds doen mee.
Nederland deeptechland op de kaart
De Vries en zijn twintig collega’s werken nu nog vanuit kantoren in Amsterdam en Eindhoven, daar komt binnenkort München als eerste internationale vestiging bij. ‘We willen Nederland als deeptechland binnen Europa op de kaart te zetten. En als je de positie van Nederland wilt versterken, kun je niet volstaan met alleen maar binnenlandse investeringen.’
‘Als je bijvoorbeeld fotonica belangrijk vindt en het zwaartepunt van die hele nieuwe markt hier ligt, moet je ook investeren in fotonica in het buitenland. Je wilt verbanden leggen met Nederlandse bedrijven, samenwerken, kennis uitwisselen waardoor alle bedrijven sterker worden.’
Lees ook: Zijn fotonische chips het nieuwe goud voor Nederland?
Pensioenfondsen ontdekken deeptech
Pensioenfondsen hebben deeptech duidelijk ontdekt, bevestigt De Vries. ‘Naast financieel rendement gaan ze voor maatschappelijk rendement: hoogwaardige werkgelegenheid, langdurige werkgelegenheid plus hopelijk de oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Het is verder absoluut een trend dat de institutionele investeerders hun thuismarkt en de toekomst ervan belangrijk achten.’
Voor pensioenfondsen gold tot voor kort dat ze alleen grote bedragen aan het werk konden en wilden zetten. ‘Sommige vonden alles onder de 200 miljoen al te veel gedoe. Daardoor kwamen ze vaak in het buitenland terecht. Nederlandse deeptech biedt nu ook genoeg ruimte voor flinke investeringen. Een ander voordeel: Nederland is transparant. Je kunt hier met twee belletjes bij iedereen op de koffie. Dat voordeel moet je uitnutten.’
Oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen
De kapitaalkrachtigste partijen ter wereld stappen nu dus ook in Nederland in. Dat is ook nodig in de deeptech, waar technologische oplossingen worden ontwikkeld voor maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering, veiligheid, vergrijzing, het voeden van de groeiende wereldbevolking en schone energievoorziening. Vaak fundamenteel nieuwe en complexe technologie, die veel geld en tijd vergen om tot een marktrijp product te leiden.
Een vak apart, dat de oprichters van Innovation Industries – naast De Vries zijn dat Nard Sintenie en Chris Sonnenberg – al veel langer uitoefenen.
De Vries zelf zette investeringsfondsen voor de universiteiten van Rotterdam en Amsterdam op, voordat hij in 2010 voor onder meer Universiteit Twente een eerste deeptechfonds ontwikkelde. Nadat ook andere technische universiteiten en TNO interesse bleken te hebben om deel te nemen in een gezamenlijk fonds, zetten ze in 2017 Innovation Industries op.
Kennisvalorisatie door universiteiten
Dat de universiteiten en TNO nauw betrokken zijn, geeft de deeptechinvesteerder de kans om regelmatig een kijkje in de academische keuken te krijgen, op zoek naar kansrijke spin-outs. ‘We houden ervan om unieke technologie vroeg bij de hoorns te vatten.’
Het maakt Innovation Industries wat dat betreft tot een belangrijke aanjager van de kennisvalorisatie waar Nederlandse kennisinstellingen volgens vriend en vijand meer uit kunnen halen. ‘De universiteiten en TNO doen het heel goed wat mij betreft. Ze werken professioneel en de mensen die belast zijn met de technologietransfer weten echt waar het over gaat.’
Wat het Nederlandse deeptech-ecosysteem ook verder zou helpen, is meer grote fondsen zoals dat van De Vries. ‘Wij hebben even voldoende, maar er is nog veel meer geld nodig en wij investeren graag samen met andere partijen.’ Het eerste fonds van Innovation Industries had een omvang van 75 miljoen, in fonds twee zat 200 miljoen euro, deze week haalt De Vries dus 2,5 keer zo veel op. Wat volgt hierna? Een fonds van een miljard?
‘Vergis je niet: succesvolle scaleups hebben best veel geld nodig. Meer dan onze eerste twee fondsen konden bieden. Ons volgende fonds zal minstens zo groot zijn als dit, al is die omvang geen doel op zich. We willen gewoon een goed rendement maken. Maar zolang de markt blijft groeien, willen we meegroeien.’
Lees ook deze artikelen over deeptech-startups:
- Startup-founders worstelen met universiteit als aandeelhouder
- Met deze ‘deal terms’ geven universiteiten hun startups duidelijkheid
- Nederland verdient meer academische spin-outs: hoe gaan we dat regelen?
