Wanneer bijen in de lente een nieuw thuis zoeken, vliegen ze in grote groepen langs legio holle bomen. Als één van hen een plek ziet die geschikt zou kunnen zijn als nieuw thuis, doet zij ter promotie een dans voor de andere bijen. Vinden de overige bijen deze plek ook goed, dan dansen zij mee. De holle boom waarvoor het beste wordt gedanst, verkiezen de bijen uiteindelijk als nieuwe woning.
Zo gemakkelijker kan besluitvorming zijn, laat De Correspondent-journalist Jelmer Mommers zien in zijn recent verschenen boek Hoe gaan we dit uitleggen, over de gevolgen van klimaatverandering. Helaas, betoogt Mommers, gaat onze besluitvorming over het aanpakken van klimaatproblematiek een stuk trager, en politieke maatregelen om het klimaat te redden zijn zelden volledig doeltreffend. In plaats van vol voor de marktkansen van groen te gaan, blijven overheden investeren in weinig effectieve en soms zelfs bedenkelijke technieken, zoals biobrandstof en CO2-opslag onder de grond.
Ook al moeten we het aantal broeikasgassen in de lucht sterk verminderen, toch investeren diverse landen in technieken om nieuw aardgas op zee op te wekken. Tel daar nog eens de opmars bij op van politici die het klimaatprobleem ondanks jaren aan wetenschappelijk onderzoek ontkennen en oliecorporates die verduurzaming ondergeschikt maken aan aandeelhoudersbelang, en het is alsof we onvermijdelijk op een gevaarlijke hittetijd afstevenen.
Bootom-up-bewegingen
Toch is het niet allemaal doom and gloom, meent Mommers. Zo merkt hij invloedrijke bottom-up-bewegingen op, zoals die van juristen die wereldwijd overheden aanklagen omdat zij te weinig doen om klimaatverandering tegen te gaan, waardoor de veiligheid van burgers volgens hen in het geding zou zijn. De Limburgse advocaat Roger Cox begon de beweging vanuit Nederland en won een zaak tegen de overheid. Of neem de recente jongerenprotesten voor doeltreffender klimaatbeleid, aangevoerd door de Zweedse Greta Thunberg.
Bovendien: de markt die verduurzaming dikwijls tegenhoudt, kan het óók juist bevorderen. Duurzaam innoveren is in de startupwereld eerder regel dan uitzondering, om maar wat te noemen. Als marktvoorbeeld noemt Mommers ook de divestment-beweging, een wereldwijde groep activistische investeerders die af hebben gesproken hun deelnemingen uit fossiele activiteiten terug te trekken. Zelfs het fonds van wijlen oliemagnaat Rockefeller doet mee. Daarnaast hebben de stad New York City en het land Ierland zich aangesloten. Zakenbank HSBC adviseert beleggers tegenwoordig al om hun deelnemingen uit fossiel terug te trekken. De Nederlandse Bank (DNB) waarschuwt bovendien voor de financiële risico’s die fossiele deelnemingen op de lange termijn kunnen hebben.
Businesskansen
Iedere euro die men uit fossiel haalt, kunnen zij weer investeren in duurzame energie, stelt Mommers. De prijs voor zonnepanelen is de afgelopen jaren sterk gedaald en grote economieën zoals China en India investeren flink in de technieken, omdat ze er simpelweg businesskansen in zien. Bovendien haalt de markt de wil van conservatieve politici in, laat Mommers zien: onder de pro-fossiele Amerikaanse president Donald Trump sloten in de Verenigde Staten tot dusver méér kolencentrales hun deuren dan tijdens de 8 jaar dat de naar duurzaamheid strevende Barack Obama president was van de VS.
Mommers overspoelt je met cijfers en onderzoeken die laten zien dat de wereld, laten we zeggen, een behoorlijke opgave heeft, willen we een desastreuze hittetijd vermijden. Het aardige van zijn boek is echter dat Mommers niet blijft hangen in apocalypsverhalen, maar haarfijn omschrijft wat bedrijven, bestuurders en burgers nu al doen en kunnen doen om het tij te keren. Hoe gaan we dit uitleggen is een inspirerend en optimistisch boek over een inktzwart onderwerp.
Het boek Hoe gaan we dit uitleggen van Jelmer Mommers is verkrijgbaar bij Managementboek.nl voor €20,00.
