In samenwerking met NUzakelijk
Om boekhoudschandalen zoals die rond Ahold en Enron te voorkomen, hebben beursgenoteerde ondernemingen zich aan allerlei boekhoudkundige regels te houden.
Deze standaarden zijn gebaseerd op principes of op regels, waarbij de laatste variant strenger is. In Nederland is een voorkeur voor op principes gestoelde boekhouding te zien.
Een jaarverslag dat gebaseerd is op regels blijkt niet per definitie beter te werken bij het aan banden leggen van creatief boekhouden dan een verslag dat gebaseerd is op algemene principes.
Niet frauduleus
Van Beest heeft de invloed van beide modellen op de resultaatsturing nader onderzocht. “Resultaatsturing is op zich niet frauduleus. Het heeft een negatieve connotatie, maar het is niet fout om, binnen de wet, te doen wat je kunt om onder de streep bewust een hogere of lagere winst over te houden. Probleem is alleen dat je al gauw in een grijs gebied terechtkomt”, aldus de promovendus.
In beide modellen zijn er mogelijkheden om “creatief tot zeer creatief” te boekhouden. Er zit wel verschil in wáár de ritselruimte zich precies bevindt.
Bij accountancy die op principes gebaseerd is, zit die meer in de financiële verslaglegging, bij de andere variant in het operationele proces. “Denk aan het zo opstellen van contracten dat regel X niet geldt, aan constructies waarbij je gebouwen verkoopt en terughuurt, dat soort dingen”, licht Van Beest toe.
Klooien
Ook Nederlandse financieel directeuren, die Van Beest in het kader van zijn onderzoek sprak, zijn van mening dat boekhoudfraude niet te voorkomen is. “Als je wilt klooien, kun je altijd klooien”, aldus een van hen.
Volgens de onderzoeker is de integriteit van de financieel manager van belang met betrekking tot de resultaatsturing. Zo zouden bedrijven moeten oppassen met prestatiebeloningen die op de korte termijn gericht zijn. Verder zou de AFM een belangrijkere rol moeten krijgen in de controle op jaarrekeningen.
Meer weten over boekhouden? Lees er alles over op ondernemerinbusiness.nl. Van de checklist om boekhouding uit te besteden tot aan tips om de btw-aangifte goed te doen.
Foto via Flickr
