Printmedia is behoorlijk dood, zeggen sommigen. In Amerika is al in 2007 een speciale website opgericht om de dood van dagbladen te monitoren: Newspaper Death Watch. Het rijtje dode kranten heeft daar al een aardige lengte bereikt. Ook in Nederland hebben kranten het zwaar, volgens een rapport van Deloitte over 2012 verloor print (kranten en magazines) vorig jaar 10 procent van de advertentie-inkomsten, terwijl de totale markt juist met 5 procent groeide.
De koop van Newsweek: foutje
Ondanks de negatieve trend zijn er genoeg rijke zakenmannen die hun oog laten vallen op een krant of tijdschrift. Zo werd tijdschrift Newsweek in 2010 gekocht door Harman Kardon-oprichter Sidney Harman, die er 1 dollar voor neerlegde (toegegeven, hij kreeg er 47 miljoen dollar aan schuld bij). Later dat jaar ging het samen met The Daily Beast van IAC en na het overlijden van Harman, in 2011, werd IAC volledig eigenaar. IAC-baas Barry Diller zei later dat de fusie een ‘foutje‘ was en zette de titel in de verkoop. Begin augustus kreeg Newsweek weer een nieuwe eigenaar: IBT Media.
Waarom kopen rijke zakenmannen een krant?
Deze week werd ook bekend dat Jeff Bezos de nieuwe eigenaar van The Washington Post wordt. Waarom doen al die miljonairs dit zichzelf aan? Als hobby voor erbij? Wie gingen Bezos voor de laatste jaren en hoe liep het met hun aankoop af? Een overzicht.
1. Jeff Bezos, eigenaar van The Washington Post
Waarom!?
Zeer waarschijnlijk: omdat het kan. In zijn brief aan medewerkers van de krant vertelt de oprichter van Amazon.com niets over zijn concrete beweegreden om The Washington Post te kopen. Hij laat wel doorschemeren dat hij goede journalistiek belangrijk vindt en schrijft verder dat er veranderingen op komst zijn, maar dat deze veranderingen hoe dan ook noodzakelijk zijn – met of zonder nieuw leiderschap. ‘Er is geen routekaart, en een pad vinden zal niet makkelijk zijn. We zullen moeten uitvinden, wat betekent dat we moeten experimenteren.’ De krantenafdeling van The Washington Post had in 2012 een omzet van 582 miljoen dollar en een verlies van 53,7 miljoen dollar. Maar dat zal Bezos niet afschrikken: hij heeft in het verleden al bewezen niet op te kijken van verliezen op de korte termijn.
Kost dat?
Bezos betaalt 250 miljoen dollar, in contanten. Even wat context: Forbes schat het vermogen van de Amazon.com-oprichter op 25 miljard dollar.
Succesvol?
Dat zal de toekomst moeten uitwijzen.
2. John W. Henry, eigenaar van The Boston Globe
Waarom!?
Omdat het een koopje is. Zakenman John W. Henry (63) kocht begin augustus The Boston Globe van eigenaar The New York Times en betaalde daar 70 miljoen dollar voor. The New York Times had de krant in 1993 nog voor 1,1 miljard dollar in bezit gekregen. Auw. De Amerikaanse miljonair Henry is al eigenaar van de Boston Red Sox en de Britse voetbalclub Liverpool (voor 477 miljoen dollar). Tijdens zijn eerste rondgang over de redactie van The Boston Globe wilde Henry niets loslaten over zijn toekomstplannen met de krant. Het zou ‘voorbarig zijn om over wat dan ook te praten totdat de deal helemaal rond is.’ Volgens zakenman Joseph O’Donell, die in 2001 ook probeerde om de Red Sox te kopen, is Henry er de man niet naar om voor de korte termijn te gaan. ‘Hij is niet het soort persoon die binnenkomt, alles in stukjes hakt en de delen doorverkoopt. Hij is vastbesloten om dingen op zijn manier te doen.’
Kost dat?
70 miljoen dollar dus.
Succesvol?
Ook hier zal de toekomst het moeten uitwijzen, maar er liggen in ieder geval wat beren op de weg. Volgens Bloomberg is The Boston Globe nog steeds grotendeels afhankelijk van advertentie-inkomsten. De krant rapporteerde vorig jaar een daling van 7,8 procent in de advertentie-inkomsten, naar een bedrag van 183 miljoen dollar. De inkomsten uit krantenverkopen daalde met 1,7 procent naar 155,1 miljoen dollar over dezelfde periode. Het aantal betaalde online abonnees stijgt wel, sinds september met 8 procent naar 28.000. Ook inhoudelijk wordt het een klus om de match tussen Henry en The Globe tot een succes te maken, aangezien zijn Red Sox-team onderwerp van gesprek zal blijven in de krant. Kan dat, objectief? In 2011 was Henry bijvoorbeeld verre van blij met de verslaggeving van The Boston Globe over de toenmalige manager van het baseballteam, zo merkt de krant zelf fijntjes op.
3. Marcel Boekhoorn begon De Pers
Waarom!?
Hij had geld teveel en het leek hem leuk om de andere kranten te pesten. In 2006 begon ondernemer Marcel Boekhoorn met De Pers. Hij zou met een kwalitatieve, gratis landelijke dagblad zowel krantjes als de Spits en Metro als ook betaalde titels als NRC en de Volkskrant gaan wegblazen. Hij gaf uitgever Cornelis van den Berg een carte blanche. Met een team van zo’n 40 journalisten op de loonlijst werden vanaf 2007 de eerste edities in de stations in Nederland verspreid.
Kost dat?
Superinvesteerder Marcel Boekhoorn, die in 2005 honderden miljoenen met de aan- en verkoop van Telfort, verdiende stak er enkele tientallen miljoenen euro’s in.
Succesvol?
Redactioneel gezien wel: goede primeurs en een eigenzinnige toon die later door bijvoorbeeld NRC Next is gekopieerd. Commercieel gezien niet. In maart 2012 werd de stekker eruit getrokken. Wel weer slim van Boekhoorn. Uitgeverij Wegener, die hij in 2009 zo gek had gekregen zich voor jaren te committeren aan de exploitatie van de krant, moest hem een afkoopsom van 45 miljoen euro betalen. Voor wie de krant nog een warm hart toedraagt, kan zelf investeren in de opvolger: online krant De Nieuwe Pers.
4. Derk Sauer, mede-eigenaar van NRC Media
Waarom!?
Het was zijn jongensdroom een Nederlandse krant te bezitten. Derk Sauer koopt in 2010, na zijn Russische successen, de kranten NRC Handelsblad en nrc.next van De Persgroep Nederland, samen met investeringsmaatschappij Egeria. Tijdens Pauw & Witteman zei Sauer dat niet een krant, maar een mediabedrijf is gekocht. ‘Ik denk dat NRC een grote toekomst heeft’, zei hij.
Kost dat?
Het overnamebedrag werd niet bekend gemaakt.
Succesvol?
Het gaat, naar omstandigheden, niet onaardig met NRC Media. In april van dit jaar werd een lichte stijging van de winst gerapporteerd: er werd 5,5 miljoen euro verdiend in 2012 tegenover 4,7 miljoen euro een jaar eerder. De omzet steeg 1 procent, naar 118 miljoen euro. Maar helemaal rustig is het niet bij het bedrijf. Vooral concurrent De Volkskrant was lekker aan het graven rond NRC Media en haalde wat roddels naar boven. De krant schreef eerder dit jaar dat er onrust was ontstaan door de toegenomen macht van investeerder Egeria, die twee extra commissarissen aanstelde en naar verluidt zijn aandeel in het krantenconcern kwijt wil. Vorig jaar was er al gedoe omdat Egeria en Sauer een ‘superdividend’ van 12,5 miljoen euro kregen, terwijl de winst dus maar 4,7 miljoen euro was. Later zei Sauer dat het beter was geweest om dit bedrag wat langer in het bedrijf te houden. Dit jaar wordt de winst trouwens toegevoegd aan de reserves.
5. Erik de Vlieger deed poging Het Parool op te kopen
Waarom!? In 2003 zag de vastgoedman Erik de Vlieger het helemaal zitten. Hij zou Het Parool opkopen en ‘zijn’ Amsterdamse krant van een ondergang redden. De krant was in conflict met uitgeverij PCM, toen in handen van de Britse private equity investeerder Apax. De Vlieger, die niet onder stoelen of banken schoof, dat hij grootse plannen had voor een heuse The Amsterdam Times, bood zich aan als reddende engel. Met zijn kersverse Imca Media Group was hij net met zijn eigen media-imperium begonnen en had hij onder meer muziekblad Oor opgekocht.
Kost dat? Het is onbekend wat het bedrag was, dat de zakenman er voor over had. De prijs leek niet echt het issue. Veel meer wilde de redactie zich niet in handen zien vallen van een ondernemer die in verband werd gebracht met de onderwereld. Later werd hij volledig vrijgesproken.
Succesvol? Nee, hij zag de deal aan zich voorbij gaan. Het Parool koos voor de Belgische ondernemersfamilie Van Thillo. De Persgroep zou later heel PCM (o.m. Volkskrant en Trouw) opslokken. Als bedankje mocht De Vlieger wel het onderdeel Weekmedia van Het Parool overnemen, een aantal huis-aan-huisbladen.
6. Warren Buffet koopt ze bij bosjes op
Waarom!?
Een raadsel, want tot 2008 liep hij de krantindustrie nog regelmatig te bashen. En nu is haast niet bij te benen, het tempo waarmee ’s werelds beroemdste belegger kranten opkoopt. Het is wel hoopgevend. Een man als Buffet die klaarblijkelijk toekomst ziet in print. De Amerikaan die miljarden verdiend heeft met zijn investeringsfonds Bershire Hathaway, staat er om bekend dat hij een echte investeerder is die kijkt naar de fundamentals van een bedrijf. Hij stapt ergens als hij er waarde in ziet voor de lange termijn. In een paar jaar tijd heeft belangen genomen in meer dan 60 kranten, waarvan er 28 dagelijks verschijnen.
Wat kost het?
Hij heeft er al zo’n 400 miljoen dollar aan gespendeerd. Dat is dus geen kattenpis. Veel van de titels hij heeft opgekocht zijn regionale of stedelijke titels. Onder de meer bekende investeringen zitten onder meer The Washington Post en Buffalo News. In de eerst had hij een 24%-belang.
Succesvol?
Ja, hij is zeer succesvol. Met paar van zijn investeringen was hij er vroeg bij en heeft hij weggelegd op de plank. Dat hij de The Post heeft kunnen doorschuiven naar Bezos zou je al succesje kunnen zien. De ondernemer had in 1973 al een belang opgebouwd in het bedrijf en voor de verkoop aan Bezos al 500 miljoen dollar verdiend aan die investering. Hoewel hij ook enkele van de opgekochte titels alsnog heeft moeten sluiten, bewijst hij zich ook in deze sector. Kranten zitten en het verdomhoekje. Hij weet de ondergewaardeerde parels eruit te plukken, die in de krantenveldslag staande weten te blijven. Op romantiek en liefde voor het krantenvak zal je hem dus niet betrappen. Ook kranten zijn voor hem een geldmachine.
