Toen Jasper Kool aan de Hogere Hotelschool in Den Haag studeerde, leerde hij hoe je als horeca-ondernemer zoveel mogelijk winst kunt behalen met zo weinig mogelijk kosten. Over het hebben van sociale doelen ging het nauwelijks. Op een dag las Kool in de krant dat Nederland jonge ondernemers nodig heeft die sociale impact maken. Jonge mensen zijn nog niet bevooroordeeld, was de strekking, dus hebben zij de energie om de wereld te veranderen. Kool was enthousiast: híer moest hij iets mee doen. Hij polste zijn vriend en tevens oud-student van dezelfde hotelschool Sam Holtus (33), die ook wel wat voor een sociaal ondernemersavontuur voelde.
Sinds: 2015
Restaurants in: Amsterdam, Den Haag, Leiden, Delft, Deventer, Hoofddorp, Breda
Oprichters: Jasper Kool, Sam Holtus, Wibe Smulders
Aantal medewerkers: 100
Omzet: bijna 2 miljoen euro (2018)
Winst: geen
Wil je het verschil maken in de horeca, dan kun je je het beste richten op de verkoop van één product, dachten de twee. Kijk maar naar het succes van hamburgerrestaurants of een zaak als de Pindakaaswinkel. Kool en Holtus besloten een tostizaak te openen, want ja: zoiets was er nog niet. Om sociale impact te maken, gingen ze werken met jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze groep aannemen, is een uitdaging. Het zijn mensen met een gebruiksaanwijzing, met wie je geduldig en liefdevol moet omgaan. Geen sinecure in de stressvolle horecawereld.
2 miljoen
Toch zijn Kool en Holtus erin geslaagd in 3 jaar tijd een keten op te bouwen die afgelopen jaar een omzet maakte van bijna 2 miljoen euro. Happy Tosti telt zeven restaurants en heeft ruim honderd werknemers, van wie 70 procent een afstand tot de arbeidsmarkt heeft. Oud-studiegenoot Wibe Smulders completeerde in 2017 het zogeheten ‘founders team’. Op een maandagmiddag in januari praat Sprout met Kool en Smulders over hun ondernemersavontuur. We begeven ons in een afgelopen jaar geopende Happy Tosti-vestiging in de Amsterdamse buurt de Pijp, waar gasten in schommels hun tosti’s naar binnen werken – verzin het maar eens.
Holtus is er niet bij. Hij verliet per 1 januari het bedrijf. De snelle groei lag Holtus niet. Hij richt zich liever op het aansturen van een kleine onderneming, terwijl het doel van Kool en Smulders wat heet larger than life is: in 5 jaar tijd willen ze vijfhonderd mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk zetten. Gezamenlijk hebben de drie besloten dat Kool en Smulders Holtus’ aandelen – een derde van het totaal – uitkopen, iets wat volgens de twee overgebleven ondernemers in volle harmonie verging. “We zijn er als vrienden uitgekomen”, stelt Kool.
We banen ons een weg door een berg tosti’s, waarbij het experiment in de keuken, laten we zeggen, allerminst wordt geschuwd. Tosti’s met jalapeñopepers, banaan en zelfs M&M’s passeren de revue. Klinkt gek, maar toegegeven: het smaakt prima. We worden geholpen door een vrouw, die glimlachend onze bestelling opneemt. Ze heeft autisme, vertelt Kool.
Happy Tosti-oprichters Jasper Kool, Sam Holtus (die het bedrijf inmiddels heeft verlaten) en Wibe Smulders in 2017.
Tussen wal en schip
De vrouw behoorde tot voor kort tot een groep van zo’n 400.000 werklozen met een arbeidsbeperking. De redenen voor die beperkingen lopen uiteen: de één heeft autisme, de ander is slechthorend, blind of heeft een psychisch probleem. Op de arbeidsmarkt valt de groep tussen wal en schip. Krijg je als werkgever subsidie om geestelijk gehandicapten aan te nemen, voor deze groep krijg je dit niet. Deze subsidieregeling maakt het voor een keten als Brownies & Downies relatief gemakkelijk om op te schalen in Nederland.
Als medewerkers een vast contract krijgen, worden ze vaak emotioneel
Werkgevers zitten begrijpelijkerwijs niet te springen om iemand met borderline of een sterke vorm van autisme aan te nemen. Je krijgt er, plat gezegd, geen zorgsubsidie voor, terwijl je er veel werk in moet steken. Aangezien deze groep bovendien behoefte heeft aan een vaste structuur, kun je ze als ondernemer ook niet op een weinig risicovol nulurencontract aan de slag zetten. Kool en Smulders weten er alles van: al hun medewerkers met een beperking hebben een contract met vaste uren.
Het doel van de ondernemers is om deze groep klaar te stomen voor de arbeidsmarkt, zodat ze hierna elders aan de slag kunnen. Hiervoor onderhouden ze een netwerk van geïnteresseerde werkgevers. De ondernemers wisten al 25 jongeren te laten doorstromen naar ander werk, bijvoorbeeld in de cateringbranche en logistieke sector. Sommigen blijven ook plakken bij Happy Tosti. Acht medewerkers met een arbeidsbeperking hebben inmiddels zelfs een vast contract binnengesleept, vertelt Kool: “Als ze dat horen, worden ze vaak emotioneel.”
Miljoenen bespaard
Zonder initiatieven als die van Kool en Smulders zouden deze mensen met een arbeidsbeperking waarschijnlijk in de bijstand zitten. “Wij lossen dus een probleem op voor de overheid”, meent Kool. “Sociale zekerheid is de grootste kostenpost van de overheid (voor 2019 geeft de overheid 81,1 miljard euro hieraan uit, red). We hebben de overheid nu al miljoenen bespaard.”
De ondernemers openden hun eerste vestiging in 2015 dan ook op een tactische plaats: pal naast het Binnenhof in Den Haag, daar waar de politici zich begeven. Om die eerste zaak te openen, hadden ze een ton nodig. Het bankwezen – sociale spelers als Triodos en ASN Bank incluis – gaf echter nul op het rekest. De investering zou een te groot risico vormen. Kool en Holtus, toen nog respectievelijk 25 en 29 jaar oud, besloten de financiering dan maar zelf op te hoesten. Ze legden beiden 20.000 euro in en haalden 60.000 euro van, zoals dat heet, ‘friends, family and fools’.
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers laat zich filmen terwijl hij een bestelling doet bij Happy Tosti.
Politici als klant
Een online reclamevideo die de Rabobank voor Happy Tosti maakte, werd indertijd 750.000 keer bekeken, wat de ondernemers enige bekendheid en media-aandacht opleverde. Het nieuws over de tostizaak bereikte ook het Binnenhof, waarop politici de vestiging van Happy Tosti ontdekten. Plotseling kregen de ondernemers gasten als Gert-Jan Segers, Marianne Thieme en Mark Rutte over de vloer. “Van links tot rechts: ze komen bij ons langs”, zegt Kool, “maar politici moeten net als iedereen in de rij aansluiten”.
Minister-president Rutte lijkt behoorlijk fan te zijn. De politicus is vaste klant, laat zich geregeld interviewen in de Haagse Happy Tosti-zaak en is op talloze foto’s te zien met een mok voorzien van het logo van het merk. Krijgt ‘ie weleens kritiek op, trouwens. Critici menen dat Rutte zo wel érg opzichtig reclame voor een bedrijf maakt. Rutte heeft aan dat soort azijnpisserij geen boodschap: reclame maken voor een sociaal bedrijf dat de schatkist geld bespaart, wat is daar nu mis mee?
Bijna mis
Doordat politici – al dan niet onbedoeld – als marketingtool voor Happy Tosti gingen fungeren, konden de ondernemers besparen op marketingkosten. Het vrijgemaakte kapitaal konden ze weer steken in het openen van nieuwe vestigingen. Happy Tosti opende de jaren erop zaken in Hoofddorp, Leiden en Delft.
In Leiden ging het bijna mis. Doordat de ondernemers voor 70.000 euro een verdieping moesten verbouwen, staken ze zich in de schulden. Even leek het erop of Happy Tosti kopje onder zou gaan. Door tijdelijk zelf achter de balie te staan, wisten ze het tij te keren. “Houtje-touwtje”, noemt Kool die situatie nu lachend. “Het heeft ons als ondernemers in ieder geval veel wijzer gemaakt.”
De vraag vanuit de markt werd er niet minder om. De ondernemers besloten daarom hun formule als franchise aan te bieden aan geïnteresseerde ondernemers. Zo spreiden ze het risico en kunnen ze sneller opschalen. Dat is nodig, ook: om vijfhonderd mensen met een arbeidsbeperking aan te kunnen nemen, moeten er volgens Smulders zo’n vijftig Happy Tosti-vestigingen openen. “Dat wordt hard werken.”
Als ik dit had gedaan om rijk van te worden, was ik allang gestopt
Dit jaar verwacht Smulders in ieder geval drie vestigingen te openen en – zo hoopt hij – een eigen bakkerij in Den Haag. Happy Tosti ziet een plek voor zichzelf bij treinstations en is in gesprek over een lunchzaak van een grote bank in Utrecht.
Plannen genoeg, maar Happy Tosti is voorlopig nog niet winstgevend. Dat zal ook nog wel even duren, denkt Kool: groeien is voorlopig belangrijker dan cashen. “Er zijn zelfs maanden geweest waarop we onszelf niets hebben uitgekeerd. Werkelijk, als ik dit had gedaan om rijk te worden, was ik allang gestopt (lacht).”
Lees ook: 10 bedrijven die groeien dankzij medewerkers met een ‘rugzak’
