Het is kwart voor zeven ‘s ochtends wanneer CEO Martijn Lopes Cardozo eerder dit jaar nietsvermoedend zijn telefoon aanzet. Het toestel begint nerveus te trillen terwijl de ondernemer de stroom berichten in zich opneemt: de allereerste – en vooralsnog enige – fabriek van zijn scaleup Black Bear Carbon in Nederweert staat in lichterlaaie (Dutch Green Carbon is de naam van de fabriek, een samenwerking tussen Black Bear Carbon en bandenverwerker Kargro Groep).
Sprout Challenger (2017) Black Bear Carbon wint uit afgedankte autobanden de grondstof carbon black, zodat die weer gebruikt kan worden als versterkingsmiddel in nieuwe banden of rubbers, maar ook als pigment in coatings, plastics en inkten. Dat is een ingewikkeld proces, waarbij olie en gas vrijkomt.
Eind 2017 deed een lokale nieuwssite al eens verslag van het – voor de vierde keer – uitrukken van de brandweer, nadat verontruste omwonenden vlammen hadden zien komen uit een schoorsteen. Het bleek toen te gaan om een test, waarbij de schoorsteen gassen en rook moest afvoeren bij een calamiteit. Begin dit jaar rukte de brandweer weer uit, dit keer omdat de vlammen uit de schoorsteen sloegen bij het affakkelen, waarbij een overschot aan vrijgekomen gassen wordt verbrand.
Verloren
Op 6 februari van dit jaar, rond 5 uur ‘s ochtends, laten de vlammen zich niet meer beperken tot de schoorsteen. In een installatie in de loods gaat iets mis, waarna het dak vlamvat. De brand eist gelukkig geen slachtoffers. Maar mede door de grote hoeveelheden bluswater gaat de gehele fabriek verloren. De oorzaak van de brand is nog altijd niet bekend, al heeft de verzekering volgens Black Bear Carbon geen onregelmatigheden aangetroffen.
Lopes Cardozo noemt de brand terugkijkend “een best wel heftig moment”. Het ging juist zo goed met het 9 jaar oude bedrijf (35 werknemers), zegt hij. “We hadden in totaal 16 miljoen euro opgehaald, we hadden de eerste betalende klanten, een samenwerking met AkzoNobel en waren net ervoor opgenomen in de Global Cleantech 100. En we hadden net een nieuwe ceo aangesteld. We waren klaar voor de volgende fase.”
De oprichters van Black Bear Carbon, Martijn Lopes Cardozo staat links
Bakens verzetten
De eerste uren na de brand is Lopes Cardozo bezig met crisismanagement. Daarna krijgt hij te maken met werknemers die jaren aan de fabriek hebben gewerkt. “Die hebben hier hun ziel en zaligheid in gelegd, en zien hun droom in vlammen opgaan.”
Maar de brand zorgt bij Lopes Cardozo en zijn medeoprichters niet voor paniek. “Bij zoiets moet je de bakens verzetten”, zegt hij ogenschijnlijk nuchter. “Maar het is geen softwareproduct dat je ‘even’ opnieuw doet. Je weet niet precies hoe lang het gaat duren.”
Zo’n gemeenschappelijke ervaring maakt het team sterker
De brand kwam wel degelijk hard aan, erkent de ondernemer. “Al weet je dat het kan gebeuren, al is het maar statistisch. De kans van slagen is voor een scaleup sowieso veel kleiner dan de kans van falen. Dat gevoel komt door zo’n brand wel dichterbij. Maar op dag van de brand was er een gevoel van saamhorigheid. Dan maakt zo’n gemeenschappelijke ervaring het team sterker.”
De ondernemers waren vastbesloten de fabriek zo snel mogelijk te herbouwen.”We waren al bezig met het kijken naar een tweede, grotere locatie, waar zo’n 30 miljoen euro aan investeringen mee gemoeid waren. Na de brand hebben we gezegd, ‘hoe kunnen we dat proces versnellen?’”
Duitse kennis
De oprichters besloten al het personeel dat nog bezig was met verbeterprojecten van de eerste fabriek te herplaatsen naar een nieuwe locatie, voorzien van een nieuw design en ook gebaseerd op de lessen uit het onderzoek naar de brand. Maar Black Bear Carbon realiseerde zich dat er een partner nodig was met meer ervaring met het behandelen van olie en gas.
Black Bear Carbon trekt daarom vanaf nu samen op met het Duitse MMEC Mannesmann, maakt het bedrijf dinsdag bekend. De Duitse ontwerper en bouwer in de olie- en gasindustrie was al adviseur van Black Bear Carbon.
De bandenrecyclaar wil uiteindelijk wereldwijd tientallen fabrieken bouwen. De Duitsers kunnen Black Bear Carbon daarbij helpen aan een goed netwerk. Het partnership bevat geen investering of aandelenruil; hoe meer fabrieken Black Bear Carbon kan bouwen, des te beter voor (de orderportefeuille) van Mannesmann.
Zekerheid
Lopes Cardozo: “Ze gaan actief meedenken en meewerken. Vervolgens gaan we samen de markt op, om vooral in Europa en het Midden-Oosten snel veel installaties te bouwen. Als je samen optrekt met een ervaren partij, wordt het voor mensen makkelijker om fabriek te bouwen. En is er meer zekerheid dat het op tijd af komt. Dit is een partij die het risico enorm verlaagt. Vergelijk het met zelf je huis bouwen, of samen met een ervaren constructeur optrekken.”
Ook voor investeerders die geloven in de schaalbaarheid van Black Bear Carbon wordt het bedrijf een aantrekkelijker doelwit, denkt Cardozo. Die investeerders zijn hard nodig. De nieuwe fabriek vergt een investering van 30 tot 35 miljoen euro. Wanneer de nieuwe fabriek operationeel is, kan Lopes Cardozo dan ook nog niet zeggen. “Dat hangt van veel dingen af, waaronder vergunningen. We hopen dit jaar een deal te kunnen maken en de financiering rond te krijgen.”
Opschalen
Prettig is dat Black Bear Carbon nu niet meer zo betrokken hoeft te zijn bij de bouw en het opstarten van fabrieken. “Stel dat Mannesmann in het Midden-Oosten de komende jaren meerdere fabrieken wil neerzetten, is dat geen probleem. Zij kunnen relatief zelfstandig aan de slang op basis van onze tekeningen.”
Nu hij erover nadenkt ziet Cardozo toch nog een overeenkomst een softwarebedrijf: “De fabriek wordt nu in feite een schaalbare unit die je heel makkelijk kan kopiëren.”
Lees ook: Brand verwoest loods Free a Girl, help mee met landelijke Lock me up-actie
