Vanaf vandaag is windows 10 in 190 landen beschikbaar als upgrade voor gebruikers van eerdere Windowsedities en op nieuwe hardware. ‘Windows 10 staat voor een geheel nieuwe benadering van Windows, waarmee we de eerste stap zetten in een tijdperk van meer personal computing,’ laat Microsoft weten. Wat is er zo nieuw en anders aan Windows 10?
1. Het Startmenu is terug
Dat was nogal een dingetje met Windows 8: het nam de fraaie Metro-tegels over van de mobiele Windowsversies, waardoor desktopgebruikers van begin af aan de weg kwijtraakten. Dat was met een paar klikken te verhelpen, maar bleek een struikelblok. Voortaan begint de Windowswereld weer gewoon linksonder. Tegelliefhebbers kunnen nog steeds heen en weer switchen. 
2. Windows past zijn layout aan
Een prettig snufje is wat dat betreft Continuum, het systeem dat ervoor zorgt dat Windows zich aanpast aan de manier waarop je je apparaat gebruikt: tik op een toetsenbord, en de desktopversie verschijnt. Koppel het toetsenbord van pakweg je Surface Pro 3 los en tik op een aanraakscherm, en de tegels komen tevoorschijn. Voor de apps werkt Continuum ook: ze passen zich aan aan de mogelijkheden van de hardware waarop je ze gebruikt. Met toetsenbord vertonen ze zich in de ouderwetse modus met balken, als het aanraakscherm wordt gebruikt, gaan ze over naar de ‘Modern’of ‘Metro’-layout. 
3. Internet Explorer is exit, welkom Edge
Yep: Microsoft verruilt zijn webbrowser Explorer, niet altijd de beste vriend van programmeurs en veiligheidsexperts, voor een heel nieuw beest; Edge. Die kan qua snelheid en opties goed meekomen met Firefox en Chrome, en bevat nog wat extra leukigheidjes, zoals Web Note, een manier om websites van (makelijk te delen) notities te voorzien. IE 11 zit overigens nog wel verstopt in Windows 10, en start zodra company policy of een verouderde website dat vereisen.
4. Windows 10 en Xbox zijn vrienden
Microsoft heeft gezorgd dat zijn Windows nog beter samenwerkt met de geliefde Xbox-gameconsole. Dankzij een Xbox-app kunnen gamers hun spellen opnemen, delen en bewerken. Bovendien kunnen ze spelen op verschillende apparaten en materiaal van hun Xbox One streamen naar Windows-tablets en -pc’s. Andersom kunnen ze dankzij de app met hun draagbare hardware hun Xbox bedienen.
5. Hello Windows
Veilig inloggen zonder je wachtwoord in te typen kan, mits je hardware daarvoor geschikt is, met vingerafdrukherkenning. Maar ook met gezichtsherkenning, al is daarvoor een 3D-infraroodcamera nodig die nog maar op weinig laptops en tablets wordt meegeleverd. Daar wordt aan gewerkt. Dat infrarood is trouwens nodig om vast te stellen, dat je nog wel leeft tijdens het inloggen met gezichtsherkenning.
6. Windows 10 is gratis
Misschien we de grootste revolutie: Microsoft gooit zijn verdienmodel om en geeft Windows gratis weg. Althans: wie nu al Windows 7 of Windows 8.1 heeft draaien (en daarvoor meestal indirect heeft betaald door de aanschaf van bijbehorende hardware) kan vanaf woensdag een jaar lang kosteloos upgraden. Na die tijd betaal je hetzelfde als anderen: 119 euro voor de thuisversie Home en 279 voor de Pro-editie. De meeste gebruikers van windows 7 en 8.1 zullen overigens een ‘get windows 10’- knop op hun knoppenblak zien verschijnen. Daarmee ‘reserveer’je een download; Microsoft serveert ze gefaseerd, om het internet niet plat te leggen.
7. Het draait op redelijk simpele machines
Meer dan een 1GHz processor, ten minste 1GB werkgeheugen en 16GB aan opslag eist Windows 10 niet. Als je al Windows 7 of 8.1 draait op een pc van een paar jaar oud, kun je dus nog steeds prima uit de voeten.
8. Randapparatuur en software blijft het meestal doen
Dat blijft altijd spannend: accepteert je oude printer, memorecorder of externe drive de nieuwlichterij van Microsoft? En hoe zit het met de software die je nog ouderwets niet via de cloud hebt draaien? Microsoft belooft dat zijn ‘Get windows 10 App’ je computer desgewenst checkt op compatibiliteit van hard- en software. Maar alleen van ‘bekende problemen’ legt het een lijstje aan. Kijk er zorgvuldig naar, want een draadloze chip die geen Windows 10 lust, zorgt ervoor dat je geen verbinding meer kunt maken met een wifi-netwerk. 
9. Cortana komt naar Windows 10
De Siri-achtige telefoonassistent Cortana komt naar Windows 10. Daar verschijnt hij/zij als zoekbalk in het startmenu of de browserbalk. Ook op te roepen via spraakbesturing.
10. Nieuwe Windows Store
Ook de Windows Store heeft een nieuwe jas gekregen ter gelegenheid van de komst van Windows 10. Veel apps zijn universeel, en draaien dus even goed op desktop als op mobiele Windows-versies en de Xbox. Dat geldt in elk geval voor de Office-programma’s en Outlook.
