John de Mol is een intrigrerend figuur, dat is waar. Maar diens rol in de recente overname van de SBS-televisiezenders door Talpa en Sanoma rechtvaardigt niet de overdonderende aandacht voor die deal in de media.
Dat stelt MT-columnist Hans Crooijmans.
Het is bekend: journalisten schrijven en praten graag over elkaar. Of dit allemaal zo interessant is voor het grote publiek? Daar denken ze weinig over na. De gretigheid van vooral kranten om uitvoerig stil te staan bij de SBS-overname valt ook anderszins te verklaren. Ze leidt namelijk mooi af van de eigen sores. Gedrukte media voeren een ware overlevingsstrijd. In de eigen kolommen rust echter een taboe op berichtgeving over de ernst van die situatie.
Kranten verliezen de slag
Uitgevers zijn goochelaars met cijfers. Ze gebruiken telkens andere definities en manipuleren met trucs aantallen verkochte en verspreide exemplaren. De trend van de laatste 10 jaar valt echter niet te weerleggen: oplages van kranten dalen gemiddeld met zo’n 2,5 procent per jaar. Anders gezegd, sinds de eeuwwisseling zijn uitgevers bijna 30 procent van hun krantenlezend publiek kwijtgeraakt. De dagbladen ondernemen verwoede pogingen om zich aan de malaise te ontworstelen. De meeste van die initiatieven mislukken faliekant. Zoals Dag, Volkskrant Banen en de zondageditie van de Telegraaf. Experimenten met eigen tv en video zijn evenmin geslaagd.
Krantenpubliek vergrijst
Succesjes zijn er soms ook. Met de komst van NRC Next en De Pers groeide de voorbije jaren het aantal landelijke dagbladen zelfs – al is het de vraag of die titels ooit winst zullen maken. En op de Telegraaf na gingen alle grote kranten over op een handzaam tabloidformaat. Volop actie dus. Maar de neergang valt niet te stuiten. Adverteerders laten de dagbladen in toenemende mate links liggen en sluizen hun reclamegeld liever naar de publieke omroep en de door John de Mol beheerste commerciële televisiekanalen. Intussen vergrijst het krantenpubliek. De gemiddelde lezer is tegenwoordig zo’n 50 jaar. Van onderop is er weinig aanwas. Jongeren vinden hun nieuws en informatie namelijk elders. Gewoon door het web op te gaan. Een site als Nu.nl volstaat voor jongere generaties al heel adequaat. Handig: ze verzamelt ook vacatures. Helemaal gratis.
Internetedities verlieslatend
De gevestigde dagbladen beseffen dat ze om toekomstperspectief te behouden en hun merk te bevestigen, ook via internet moeten communiceren. Maar hoever kunnen ze daarin gaan? Internetedities van kranten, ook die in het buitenland, zijn en blijven vrijwel zonder uitzondering verlieslatend. Bovendien, als een krant op de site veel content gratis weggeeft, is de kans levensgroot dat dit ten koste gaat van de – wel duur betaalde – oplage van de papieren versie.
Derk Sauer grijpt in
Zo bezien is het begrijpelijk dat NRC Handelsblad onlangs een schrale site in elkaar knutselde, alhoewel gehuld in een fraai jasje. Sterke man Derk Sauer rekent er kennelijk op dat een trouwe groep van hoogopgeleide lezers altijd bereid blijft voor de gedrukte krant te betalen. Dat die lezersgroep nog danig gaat slinken, staat als een paal boven water. Sauer grijpt daarom hard in bij NRC, waar een hele zwerm zelfvoldane redacteuren zich tot voor kort onaanraakbaar waande. Andere kranten kunnen aan Sauer een voorbeeld nemen. Zoals televisiebazen bij John de Mol in de leer zouden moeten gaan. Omdat alleen radicale maatregelen de mediasector nog perspectief kunnen geven.
Hans Crooijmans is een in bedrijseconomie gespecialiseerde journalist. Vanuit Moskou fileert hij het Nederlands bedrijfsleven. Uiterst kritisch en immer met een frisse blik.
Lees ook:
Op MT.nl/columns vindt u ook de columns van trendwatcher Carl Rhode en rasondernemer Richard Branson
