Het Nederlandse bedrijfsleven is verwend en in slaap gesust. Nieuwe tech biedt een uitweg, aldus Willem Vermeend in zijn nieuwe boek.
Willem Vermeend, voormalig staatssecretaris van Financiën en minister van Sociale Zaken, is tegenwoordig internetondernemer en investeerder in start-ups op het terrein van nieuwe technologie (internet of things, 3D-printen, robots, big data). We spreken met de enthousiaste spraakwaterval naar aanleiding van zijn uitgebrachte smartbook Ínternet of Things'. 10 opmerkelijke uitspraken.
#1. ‘Omarm als Nederlandse industrie nieuwe techtrends’
‘De Nederlandse industrie moet weer slimmer worden. De Duitse regering heeft in 2014 een plan gepresenteerd om de Duitse industrie klaar te stomen voor de Economie 4.0, de nieuwe economie van de toekomst. Duitsland loopt nu voorop bij internationale trends als 3D-printing, Internet of Things, big data, robots en cloud computing. Die moet je snel integreren in je economie wil je als land je verdienvermogen, welvaart en groei op peil kunnen houden. (…) Nederland moet als exportland zijn economie versterken en op deze ontwikkeling inspelen.'
#2. ‘Nederland wordt op innovatiegebied ingehaald’
‘De landen om ons heen, zoals Duitsland en Engeland, erkennen de urgentie dat hun economie moet veranderen. We hadden een gunstig vestigingsklimaat voor bedrijven, maar ondernemers en start-ups vestigen zich steeds meer in Londen en Berlijn waar ik zelf ook veel kom. Nederland vergrijst, onze banen en welvaart verdwijnen zodra we geen banen voor de toekomst creëren. Investeren in technologie en digitalisering is een vereiste om concurrerend en innoverend te blijven. (…) Ja, ik ben zelf wielrenner, het is hartstikke frustrerend om ingehaald te worden, maar we handelen er vervolgens niet naar om ons te verbeteren.’
Ik ben zelf wielrenner, het is hartstikke frustrerend om ingehaald te worden'
#3. ‘Met alleen handel en omzet draaien haal je het niet’
‘Het Nederlandse bedrijfsleven is een beetje in slaap gesust en verwend geraakt. Ik kom veel bij bedrijven over de vloer en de reactie die ik vaak krijg is: ‘Big data, cloud, robots? ‘Het is niets voor mij. Het gaat nu goed met mijn bedrijf, waarom geld steken in nieuwe technologie zolang mijn omzet goed loopt?’ Maar om ons heen gaan de technologische ontwikkelingen zo razendsnel en is de concurrentie zo keihard, dat er niets zeker is in deze wereld. Hoe ziet hun omzet er over 3 tot 5 jaar uit? Er zijn voorbeelden te over: V&D, de detailhandel, Kodak, waar ooit 150.000 mensen werkten. Weggevaagd.’
V&D, de detailhandel, Kodak, waar ooit 150.000 mensen werkten. Weggevaagd.’
#4. 'Elk bedrijf moet een internet – en technologiestrategie hebben’
'Om over vijf jaar te kunnen bestaan, moet een bedrijf de volgende zaken goed geregeld hebben:
- Internetstrategie: elke bedrijf moet een online strategie hebben.
- Technologie strategie: elk bedrijf moet technologisch blijvend innoveren.
- Duurzaamheidstrategie: sinds het historische klimaatakkoord Parijs staat duurzaamheid wereldwijd op de agenda van overheden en bedrijven. Wereldwijd gaan er miljarden euro’s naar de energietransitie is mijn verwachting. Het is niet voor niets dat Bill Gates, Elon Musk en andere miljardairs samen een fonds hebben opgericht om in duurzaamheidprojecten te steken.
- Robots: ze zijn hoognodig om de vergrijzing van ons land op te vangen en om dezelfde productiviteit en welvaart te behouden’
- Ga aan de slag met sensoren. Ik investeer in een start-up die sensordata omzet in visualisaties. Als je ziet hoeveel data we uit bijvoorbeeld uit Nederlandse dijken kunnen halen over waterstanden etc. Geweldig!
- Ga aan de slag met Internet of Things. Tot op heden zijn vooral grote bedrijven daarmee bezig en kleine bedrijven nauwelijks. Er zijn nu al 5 miljard apparaten op het Internet aangesloten. Over 5 jaar zijn dat er 25 miljard!'
Er zijn al 5 miljard apparaten op het Internet aangesloten. Over 5 jaar zijn dat er 25 miljard!
#5. ‘Meerjarenplan? Gooi maar in de prullenbak!’
‘Ondernemers en bedrijven die zeggen: ‘ik moet mijn omzetten behalen en de ‘targets’ uit mijn meerjarenplannen. Meerjarenplan? Maak er maar een 3-maandenplan van! Alles wat je opschrijft, is meteen verouderd. De ontwikkelingen gaan met de snelheid van het licht. Maak er tijd voor, je moet élke dag innoveren. Sneller, creatiever, innovatiever worden. Als bestaande industrie kún je niet stil blijven zitten. Dus ook naast je klassieke omzetplan voortdurend innoveren. Goede voorbeelden zijn Lely en Vanderlande, die doen geweldige dingen.'
Goede voorbeelden zijn Lely en Van der Lande, die doen geweldige dingen.'
#6. ‘Managers moeten kunnen omgaan met onzekerheid’
‘Wie had ooit gedacht dat we dit jaar de slechtste beursstart ooit zouden hebben? Niemand! Niets is voorspelbaar, alles wordt onzeker. De beurs en de olieprijs, maar ook ons werk, onze omzet en uiteindelijk ons bestaansrecht. We hebben bestuurders nodig die met die onzekerheid kunnen omgaan’.
We hebben bestuurders nodig die met die onzekerheid kunnen omgaan.’
#7. ‘Leiderschap en management zijn dode woorden. Het gaat om inspirerend aanvoerderschap’
‘Bij de bedrijven die ik bezoek worden de woorden leiderschap en management eigenlijk niet meer gebruikt. Het gaat om innovatie, teamwork, creativiteit, samenwerking, sociale innovatie. De belangrijkste eigenschap voor een leidinggevende is zijn of haar sociale intelligentie en het vermogen om samen te werken en medewerkers te enthousiasmeren. En managers worden inspirerende aanvoerders. Denk ook niet meer in termen als concurrentie maar in samenwerking. Werk samen met je klanten maar ook ‘concurrenten’. Deel je data met je concurrenten, maar voor veel middelgrote bedrijven in Nederland is dit heel moeilijk. Ze opereren vanuit een angst, terwijl openheid leidt tot meer kansen.’
Bij de bedrijven die ik bezoek worden de woorden leiderschap en management eigenlijk niet meer gebruikt'
#8. ‘Salaris is voor de nieuwe generatie minder belangrijk’
Vermeend: ‘De nieuwe generatie werkers, noem ze de ‘millennials’, vindt salaris veel minder belangrijk. De belangrijkste voorwaarden voor hen zijn:
- Interessante opleidingen, trainingen en workshops
- Een goede werk – en privébalans
- Eigen verantwoordelijkheid dragen hoe ‘targets’ te behalen
- Samenwerken en samen werken
- Hoogte van het salaris
#9. Angst om te veranderen? Begin een start-up
‘Als het niet past binnen de bestaande organisatiestructuur (divisies…) of langetermijnplanning om te innoveren, begin dan zelf een start-up. Doe dat samen met een klant of partner met wie je al mee samenwerkt en ga er samen fifty/fifty inzitten. Ontwikkel samen nieuwe producten, processen die nieuwe omzet gaan genereren.’
#10. Niet genoeg? Richt een kannibaal op
‘Komt deze boodschap niet aan bij de board? Een methode die steeds meer in de VS en Engeland wordt toegepast: richt een kannibaalbedrijf op, een 100% dochter die álle innovaties mag uitvoeren die bij de moeder niet mogelijk zijn. Met een eigen budget, eigen organisatie, bestuur. Voornaamste doel: de moeder opeten. Moet je dan zien hoe snel de moeder gaat bewegen. Bedrijven als Google en ook Apple richten vaak dit soort start-ups op die hen gaan beconcurreren. Zo’n kannibaal vervolgens opnemen in je divisiestructuur is de dood in de pot. Niet doen dus'.
Smartbook 'Internet of Things'
Vermeend is bijzonder hoogleraar Economie 4.0 en Internet Business Strategy en commissaris bij verschillende internationale bedrijven. Hij is onlangs ook toegetreden tot het bestuur van Smart Industry Nederland, die de industrie wil versterken ‘door maximaal gebruik te maken van de nieuwste informatie en technologische ontwikkelingen zodat deze efficiënter, flexibeler, kwalitatief beter en tailor made kan produceren’.
De voormalig minister heeft recent het smartbook 'Internet of Things' (technologie die de wereld volledig op zijn kop gaat zetten) uitgebracht, samen met econoom en ondernemer Jan Willem Timmer. In het boek staan vele praktische tips hoe een bedrijf of organisatie met nieuwe technologieën (Internet of Things, big data, cloud computing etc) een start kan maken. De doelgroep zijn ondernemers, zzp’ers en andere geïnteresseerden, zoals onderwijsinstellingen.
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie.
Foto boven: Flickr.com (Foto in Beeld)
