Een Japanse tuin, Lego her en der op de tafels en overal vrolijke kleuren. Een dresscode is er niet en op een verlaten bureau slingeren printplaten met daarop schijnbaar willekeurig gesoldeerde draadjes.
Een kantoor als dag van Nedap verwacht je eerder in Silicon Valley dan in Groenlo in de Achterhoek. Het heef iets weg van een speeltuin. En dat is niet gek, want de werknemers – veelal twintigers en dertigers – hebben zelf hun ruimte in mogen richten.
Nedap ontwikkelt technologische oplossingen voor de rundvee- en varkenshouderij, zoals systemen die zieke koeien kunnen lokaliseren en uit de kudde kunnen isoleren, zonder dat de mens eraan te pas komt.
Talent, of vooral het gebrek daaraan, is hét probleem van de Nederlandse maakindustrie. Er wordt gevochten om het schaarse talent dat van hogescholen en universiteiten komt. Een gevecht dat vaak wordt gewonnen door grote bedrijven als Philips en ASML. Of … door Nedap. Hoe lukt het om zoveel talent naar Groenlo te halen? Het was voor MT de reden om de Made in NL-ontbijtsessie over talent, de derde in een reeks van vier, dit keer in de Achterhoek te organiseren. Circa 50 managers en directeuren uit de maakindustrie kwamen naar Groenlo om te luisteren, te leren en te kijken.
Nedap is eigenlijk geen maakbedrijf meer
Nedap (186 miljoen euro omzet, 780 medewerkers) is al 88 jaar oud. De afkorting staat voor Nederlandsche Apparatenfabriek, maar die naam dekt de lading eigenlijk niet meer. Het bedrijf heeft de afgelopen jaren een transformatie ondergaan van maakbedrijf naar een hard- en softwareontwikkelaar. Sterker nog, er wordt helemaal niets meer gemaakt in Groenlo. Juist in het najaar van 2017 sloot Nedap de allerlaatste productielocatie in het nabijgelegen Neede.
Nedap-CEO Ruben Wegman
Die transformatie van produceren naar ontwerpen en ontwikkelen van technologische oplossingen voor de landbouw, detailhandel en gezondheidszorg, loste het probleem rond het vinden van talent niet op. Sterker nog, de noodzaak om toptalent te werven, werd alleen maar groter. Toch zette Nedap door. ‘We wilden alleen de allerbeste mensen hebben’, stelt CEO Ruben Wegman.
Talent aantrekken
Maar hoe krijg je die beste mensen? Het antwoord: door de mens centraal te stellen en ondernemerschap te stimuleren. Nedap ging van een ondernemende organisatie naar een organisatie van ondernemers, stelt Wegman, een van de sprekers tijdens de ochtend. Bij Nedap is dat meer dan alleen een mooie term. Een van de belangrijkste indicatoren voor succes, zo niet de belangrijkste, is bij het beursgenoteerde Nedap de toegevoegde waarde per werknemer.
Dat betekent dat er veel vrijheid is voor de werknemers om dingen te bedenken en te initiëren. Voor het management betekent het dat het zich minder en minder met het werk zelf heeft te bemoeien. ‘Er zijn nog maar twee momenten waarop ik de stuurknuppel moet vasthouden: als er turbulentie is en als de koers van het bedrijf moet worden verlegd’, aldus Wegman.
Lowlands
Het talent vindt inmiddels zelf zijn weg naar Nedap. Het bedrijf staat goed aangeschreven onder studenten van universiteiten en hogescholen, maar dat gebeurde niet vanzelf. Om de juiste doelgroep te vinden, werd het bedrijf onder meer sponsor van het festival Lowlands. Een sponsorship dat meer inhield dan wat reclame-uitingen op billboards. Bezoekers konden – we spreken over 2013 – een polsbandje met rifd-chip krijgen, waarmee ze op bepaalde plaatsen op het festivalterrein konden inchecken. Op basis van die informatie konden de bezoekers achteraf hun eigen gangen nagaan, zaken herbeleven en de informatie gebruiken voor bijvoorbeeld playlists.
‘Dat heeft ons heel veel geld gekost. Anderhalf miljoen euro’, geeft Ruben Wegman toe als er tijdens de presentatie naar wordt gevraagd. Een bedrag waar hij nu nog buikpijn van kan krijgen, maar dat toch wel degelijk heeft opgeleverd wat beoogd was. Nedap stond door het sponsoren van Lowlands bij een jonge, hoogopgeleide en in techniek geïnteresseerde doelgroep op de kaart.
Talent ligt voor het oprapen
De tweede spreker van de Made in NL-sessie, ondernemer, trainer en schrijver Marnix Geus, gooit graag de knuppel in het hoenderhok. Volgens Geus ligt talent voor het oprapen, maar weten organisaties mensen vaak zo vakkundig te demotiveren, dat het talent er niet uitkomt.
Ruben Wegman en ondernemer en schrijver Marnix Geus
In zijn eigen bedrijf, Het PR Bureau, dat hij in 2005 mede-oprichtte en waar hij tot 2017 actief was, deed Geus alles anders. Functieprofielen gingen de prullenbak in. Werknemers werd gevraagd naar wat ze wilden en het beste konden, bijvoorbeeld mensen motiveren. Vervolgens werd dan gekeken wat het bedrijf met het talent van die persoon kon. Door de oude structuren de deur uit te doen, kun je het talent van je medewerkers veel beter benutten, vindt Geus. ‘Je moet jezelf zien in de rol van favoriete leraar. Denk aan die ene leraar op de middelbare school die jou extra motiveerde, omdat hij iets in je zag wat anderen niet zagen’.
Op het gebied van het werven van personeel is Geus ook anders te werk gegaan. Wat veel bedrijven doen, personeel gaan werven zodra er een vacature is, is in elk geval een doodlopende weg. Werven iets wat je altijd moet doen. Het is net zo belangrijk als het werven van nieuwe klanten. De Geus: ‘Waarom vinden we het normaal dat we een salespijplijn hebben, maar hebben we geen pijplijn voor talent?’
De ontbijtsessie over talent in de maakindustrie is de derde in een reeks van vier. De twee eerdere ontbijtsessies gingen over servitization en reshoring in de Nederlandse maakindustrie. De vierde ontbijtsessie over het onderwerp financiering, vindt plaats in februari 2018.
