Leiderschap is een van de belangrijkste succes- en faalfactoren bij verandertrajecten. 3 tips bij grote koersverandering in korte tijd.
Een organisatie in transitie heeft een sterke kapitein nodig, een soort kapitein Iglo die de horizon af blijft turen door zijn kijker, die gevaar voortijdig opmerkt en de koers daarop aanpast. Rondom die kapitein moet een sterk team staan, van stuurman tot hoofd machinekamer, die op hun beurt weer sterke leiders zijn om beslissingen te nemen in hun eigen specialistische vakgebied. Alleen zo kunnen grote koersveranderingen in korte tijd succesvol doorgevoerd worden.
Bewustzijn rondom leiderschap
Bij verandertrajecten is het daarom belangrijk het leadershipteam dat aan het hoofd van het programma staat, goed te leren kennen. Zijn zij zich bewust van hun rol als leider? Kennen zij zichzelf goed genoeg om in te schatten hoe ze reageren in tijden van tegenslag? Hoewel ‘leadership development’ natuurlijk een vak apart is, ontkom je er als verandermanager niet aan om basisinterventies te doen bij het begin van grote projecten om het bewustzijn rondom leiderschap te vergroten.
Drie voorbeelden van oefeningen, variërend van een lichte discussie tot een diepe zelfreflectie, om het onderwerp van ‘leiderschap’ op tafel te leggen.
1: Wil je met me dansen?
Wanneer de projectleider en het team nog niet veel ervaring hebben met het leiden van grote projecten is een luchtige manier om het de discussie hierover op te starten de YouTube video van ‘the dancing guy’:
Bespreek met het team de vraag over het belang van een leider, en het belang van mensen die volgen. Hoe kun je dit met het project nabootsen? Hoe zorg je ervoor dat je zichtbaar bent? Wie zijn de eerste volgers? Een PM van een groot internationaal project was zo geïnspireerd door het filmpje dat hij het bij de start aan zijn leadershipteam heeft gestuurd met de vraag “do you want to dance with me?”
2: Waarom zou iemand jou als leider willen hebben?
Zelfs een management team met meer ervaring kun je over het algemeen snel stil krijgen met de vraag: waarom zou iemand jou als leider willen hebben? Dit is de titel van het boek van Rob Goffee en Gareth Jones, waarin het leiding geven in relatie gezet wordt met de volgers. Hieruit komt naar voren dat het voor volgers belangrijk is dat een leider een groepsgevoel creëert, dat hij authentiek is, dat hij laat merken dat de bijdrage van volgers belangrijk is en dat enthousiasme overgebracht wordt.
Laat de groep in duo’s met elkaar bespreken wat belangrijk is in leiderschap en kijk of bovenstaande 4 elementen naar voren komen. Hoe zorg je dat je authentiek overkomt? Wat zijn praktische manieren om energie en enthousiasme op grote groepen over te brengen?
Laat vervolgens de groep elkaar korte feedback geven over wat men al sterk leiderschapsgedrag van de ander vindt, en welke suggesties men zou geven om nog beter te worden.
3: Wat vertelt je leven over wie je bent?
Bij teams met ervaren leiders die elkaar nog niet allemaal goed kennen is de zogenoemde ‘levenslijnoefening’ effectief om een meer persoonlijke connectie op te bouwen. Met een beter begrip van elkaars drijfveren en door elkaar ook van de kwetsbare kant gezien te hebben, zal het team later in discussies meer de mens achter de inhoud zien.
De praktijk: na een korte introductie vraag je alle deelnemers om in een half uur hun eigen levenslijn op een groot vel papier te tekenen: In de levenslijn geef je terugkijkend vanaf je geboorte aan wat de hoogte- en dieptepunten zijn geweest, zowel in je werkende leven, als privé. Belangrijk is om te bedenken wat de impact van die momenten op je eigen leven is geweest, zijn ze een trigger geweest om het roer helemaal om te gooien? Is bijvoorbeeld onafhankelijkheid daarom de rode draad door je leven? Vervolgens presenteert iedereen zijn levenslijn in ongeveer 20 minuten, daarna kunnen de teamleden vragen stellen. Belangrijk hierbij is dat de meest seniore persoon begint. De levenslijnoefening vraagt een veel groter niveau van openheid dan gebruikelijk, en door meteen de grote baas met de billen bloot te laten gaan, wordt vanaf het begin de juiste toon gezet.
Door deze oefening ontstaat een emotionele verbondenheid en wederzijds begrip tussen de teamleden, wat zich vertaald in een effectiever en hechter leadershipteam.
Voorkom verrassingen
Leiderschap is een van de belangrijkste succes- en faalfactoren bij verandertrajecten. Besteed hier dus aandacht aan bij het opstarten van nieuwe transformatie programma’s. Hiermee voorkom je verrassingen zoals bij de Costa Concordia, waar de kapitein bij tegenslag als eerste in de reddingssloepen sprong.
Meer blogs van Inge Oosterhuis over verandermanagement:
-
Maak van veranderen je corebusiness
- Waarom kennis delen niet vanzelf gaat
- 5 fouten bij contact met stakeholders
- 3 klassiekers voor changemanagement
