Angst dat voorraden leegraken is misplaatst. Moe word ikvan al die politici, wetenschappers pers, ondernemers en milieuactivisten die mooie praatjes houden over het aanstaande tijdperk van ‘duurzame energie'. Want het klinkt misschien mooi, maar dat tijdperk gaat voorlopig echt niet aanbreken.
Of we het nou leuk vinden of niet, de wereld zal voor haar groeiende energiebehoefte zeker nog decennialang blijven leunen op olie, aardgas en zelfs steenkool. Zolang extra kerncentrales een politiek taboe zijn, zonnepanelen weinig rendement leveren en windmolens – net als biobrandstoffen – vooral op subsidie draaien, bestaat er voor fossiele energiebronnen nauwelijks een alternatief.
Om zoiets te beweren hoef je geen scepticus te zijn. Enkele rekensommetjes volstaan. Bij Shell hebben ze dat onlangs weer eens gedaan. De uitkomst van dat nuchtere cijferwerk, plus tientallen jaren ervaring met veelal teleurstellende experimenten, is dat het concern zich genoodzaakt voelde zijn strategie op het gebied van duurzame energie aan te passen. Geplande investeringen in windmolenparken zijn geannuleerd. En ook de productie van biobrandstof zal bij Shell vooralsnog op een laag pitje blijven staan.
‘Realisme is vereist', drukte Peter Voser, de kersverse Shellbaas, vorige maand de apostels van het duurzame energie-evangelie op het hart. Zijn boodschap kan niet vaak genoeg worden herhaald. Voser rekende onder meer voor dat het aantal windturbines in de Verenigde Staten sinds 2004 met liefst 30 procent per jaar groeide. Desondanks is windenergie er nog steeds goed voor slechts 1 procent van het totale energie-aanbod. Om alle Amerikaanse steenkolencentrales te vervangen, zou het nodig zijn 200.000 extra windturbines neer te planten. Anders gezegd: de hele staat Washington zou er vol mee komen staan. Tsja…
Nog onthutsender is de realiteit van biobrandstoffen – u weet wel, het spul dat zoveel vruchtbare landbouwgrond in beslag neemt. Ondanks kolossale subsidies en een almaar uitdijend, met biogewassen beplant areaal, voorziet ook deze – ook vanwege de CO2-uitstoot zeer omstreden – energiebron in slechts 1 procent van de wereldvraag.
Ook op nieuwe technologieën die het rendement van duurzame energie verbeteren hoeven we voorlopig niet te zeer te rekenen. Innovatie vergt zeeën van tijd en kost miljarden euro's, zo is de ervaring bij Shell. In het beste geval ‘zou het kunnen' dat midden deze eeuw zo'n 30 procent van de energie duurzaam is. Maar zelf gelooft Voser duidelijk niet in zo'n draaiboek.
Wat Shell de komende decennia wél verwacht staat in Energiescenario's tot 2050. Kern van dat rapport is dat de energiebehoefte verdubbelt als gevolg van de groeiende wereldbevolking en welvaart. Alleen olie en aardgas bieden soelaas om aan die vraag te voldoen. Angst dat voorraden snel uitgeput raken, is volgens Shell misplaatst. De efficiency kan nog enorm omhoog: momenteel wordt gemiddeld niet meer dan 30 procent van de inhoud van een olie- of gasbron naar boven gehaald. Veel olie- en gasvelden zijn niet eens opengelegd of nog niet in exploitatie.
Shell is niet de enige die deze boodschap uitdraagt. De Russische premier Poetin nodigt alle grote westerse olieconcerns uit voor het ontwikkelen van enkele enorme olie- en gasvelden in Siberië. De Russen ontberen kennis, mankracht en kapitaal. De toekomst is dus vooralsnog aan techneuten die fossiele energiebronnen opsporen en naar boven halen. Komt dat even goed uit! In huize Crooijmans ving de oudste zoon, die al Russisch spreekt, vorige maand een studie geologie aan.
Hans Crooijmans is een in bedrijfseconomie gespecialiseerde journalist en columnist. Hij werkt vanuit Moskou. Alle columns van Hans Crooijmans vindt u in het speciale online overzicht.
