Gijs Veenhuijsen - Pagina 1 van 1

Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Ik las laatst een arbeidscontract waarin de nieuwe tijd doorschemerde. Het contract ruilde onderling vertrouwen in voor een poging op oordeelsvorming van medewerkers te sturen. Persoonlijk vind ik het geen manier van doen. Het ging om dit citaat in de overeenkomst: “Werknemer zal niet toelaten dat zijn [……] oordeel wordt aangetast door een vooroordeel, belangentegenstelling of ongepaste beïnvloeding door een derde”, en “werknemer treedt eerlijk en oprecht op in alle [……] betrekkingen.” Compliance vastleggen Dit contract komt uit de sector financiële dienstverlening. Deze sector is doodsbenauwd fouten te maken. Terecht ook. De geschiedenis leert dat de mens zich slecht weet te beheersen. Zeker als financiële belangen spelen. Deze belangen zijn vaak groot. Daarnaast speelt dat je een betalende klant dient, maar óók verantwoording aflegt naar de maatschappij als geheel. Eén opvallende fout en je naam ligt publiekelijk te grabbel. Door werk telkens verder in procedures te gieten en een eindeloze set (interne) regels te formuleren hoopt men fouten te voorkomen. Al het voorgaande valt onder het begrip compliance (het naleven van geldende gedragsregels, wet- en regelgeving binnen een organisatie). De opgenomen bepalingen uit de arbeidsovereenkomst hierboven vinden hun oorsprong in deze ‘compliancegedachte’. Het toepassen van deze bepaling legt de eindverantwoordelijkheid voor kwaliteit bij de onderste laag (de werknemer) in plaats van bij de leiding. Als je een organisatie leidt, verwacht dan tegenslag. Treed dit “met opgeheven hoofd” tegemoet. Neem je eigen verantwoordelijkheid en probeer door goede aansturing fouten te vermijden. Maar houd, boven alles, je (jongere) werknemers uit de wind. Mensen zijn namelijk hét productiemiddel in deze sector. Compliance-officers Menselijke zwakten vinden we blijkbaar niet alleen bij adviseurs. Ook de groep compliance-officers zijn hiermee gemerkt. Dit zijn de mensen die de organisatie volgt op het vlak van het naleven van de regels. Vaak kan worden geconstateerd dat dit gebeurt zonder gehinderd te worden door kennis uit de praktijk. Het getuigt van een totaal gebrek aan zelfbeheersing binnen die groep. Immers, er zíjn al richtlijnen, de werknemer (en zijn leidinggevende) wéét dat al en móet daar dus naar handelen. Door het opnemen van de hierboven genoemde bepaling in een arbeidsovereenkomst, vergroot de compliance-officer zijn eigen terrein ten koste van het persoonlijk domein van de medewerker. En dáár ben je mij kwijt. Vooroordelen Ik verzeker je met de hand op mijn hart dat mijn besluiten voortdurend worden aangetast door vooroordelen. Omdat mijn omgeving deze vooroordelen in belangrijke mate deelt (allemaal middelbare blanke mannen), valt het alleen niet zo op. Het begint er al mee dat ik per uur inzetbaar ben. Voor deze uurvergoeding vereenzelvig ik mij zo veel mogelijk met mijn klant en behartig zijn fiscaal-juridische belangen. Op die momenten ben ik zéker bevooroordeeld. Sowieso is mijn hele wereldbeeld, dat van iedereen trouwens, één grote collectie vooroordelen. Ik bouwde mijn unieke collectie vooroordelen op tussen 1970 en 2017. Lastig voor jongere collega’s. Ik pas ze namelijk breed toe. Het maakt het leven tenslotte flink eenvoudiger. Daarnaast sta ik regelmatig onder invloed van een derde. Ik werk veel voor zowel directeuren-grootaandeelhouders als hun vennootschappen. Belangentegenstellingen liggen in die setting altijd op de loer. Vraag een willekeurige wereldburger mijn output te toetsen en hij zal op basis van zijn eigen vooroordelen tot een compleet ander resultaat komen dan ik. Een bijproduct van de artikelen in deze arbeidsovereenkomst is dat de daarin opgenomen bewering altijd waar is. Elk oordeel wordt tenslotte, in meer of mindere mate, gevoed door een vooroordeel of beïnvloed door een derde. Medewerkers inbinden Als een medewerker door zijn leidinggevende niet gepruimd wordt of, erger, (wellicht uit commerciële drijfveren) een overtreding van compliance-regels moet begaan, is dit een ge-wel-dig artikel. Voor die leidinggevende dan. Niet omdat bevooroordeeldheid makkelijk te bewijzen is, dat is zeker niet zo. Een leidinggevende weet echter dat een verstandig medewerker zich liever niet aan dit soort discussies brandt. Zeker niet als hij (on)bewust meewerkte aan de hiervoor genoemde overtreding. De medewerker kiest dan eieren voor zijn geld. Zo opent de organisatie, met deze bepaling in het arbeidscontract, de deur naar willekeur. Dit artikel in een arbeidsovereenkomst vergroot dan eerder (ongewenst) de macht van leidinggevenden dan dat het bijdraagt aan een organisatie die meer compliant is. Zo gesteld, bewerkstelligt het artikel in de arbeidsovereenkomst dus precies het omgekeerde van wat het beoogt. Absolute macht bij de baas. Welkom terug in de 19e eeuw! Compliance-officers: ken je plek. Blijf met je vingers uit het persoonlijk gedachtegoed van de mensen die jouw salaris bij elkaar werken. Het doodt de creativiteit en brengt ouderwetse willekeur binnen de arbeidsrelatie terug. Verwijs gewoon naar de interne en externe beroepsregels. Dat volstaat.

Management

Compliance-regels vastleggen bereikt het tegenovergestelde

MT-columnist Gijs Veenhuijsen struikelde onlangs over een nieuw onderdeel in een arbeidsovereenkomst. De werknemer werd juridisch vastgebonden in compliance-regels. Een...

author Gijs Veenhuijsen

Accountantskantoren kennen een zorgvuldig gecultiveerde ‘tegenstelling’ tussen adviseurs en accountants. Vaak wordt geroepen dat deze tegenstellingen uit de persoonlijkheden volgen. Het lijkt echter eerder de regelgeving te zijn waarbinnen beide beroepsgroepen opereren. In relatie tot de klant moet de accountant altijd om zijn onafhankelijkheid denken. Hij moet immers vrij kunnen zeggen dat een jaarrekening niet deugt. Een adviseur kent deze remmingen in mindere mate. Samenwerking Adviseurs werken graag met accountants samen. De accountant ziet een ondernemer jaarlijks en heeft alle informatie rondom de ondernemer en de onderneming in huis. Accountants vinden die samenwerking ook prettig. Immers: twee weten meer dan één. Uiteindelijk is deze samenwerking de sleutel tot een effectieve ‘marktbenadering’. Want hoe je het ook bekijkt, accountants en adviseurs werken in een vrije markt. Als adviseur en accountant onder één dak en onder één naam werken, moet de adviseur zich bewust zijn van zijn speelveld. Door die samenwerking bepalen de beroepsregels van de accountant hoe ver de werkzaamheden van een adviseur reiken. De adviseur zal deze regels dus moeten (her)kennen. Als je de adviseur effectief wil informeren over deze regels en hem wil winnen voor het toepassen daarvan, vergt dat nogal wat. Dan komt het aan op didactiek, de manier waarop kennis en vaardigheden worden overgebracht. Cursus Het lesmateriaal dat wij kregen tijdens de cursus stond bol van de verbodsbepalingen. Het gebruikelijke advieswerk leek linksom of rechtsom niet meer te realiseren bij klanten waar accountantscontrole wordt toegepast. Nergens werd uit de doeken gedaan welke stappen te nemen om alsnog tot passende advisering te komen, zonder de onafhankelijkheid van de accountant te schaden. Ik werk al lang met regelgeving, maar in Nederland wordt zelden iets ongenadig verboden. Er worden altijd wegen geopend om zaken draaiend te houden. Daarbij wordt het hoofddoel, de onafhankelijkheid, niet uit het oog verloren. Het lijkt er hier op dat het gepresenteerde volledig op de inhoud was gericht, zonder rekening te houden met de gedachte dat de stof óók moest overtuigen. Zinloos zonder draagvlak Tegen het einde van de sessie waren de deelnemers volledig gedesillusioneerd. Wat zij gehoord hadden kón wat hun betreft niet juist zijn. Een algehele ontkenning gecombineerd met onbegrip was ingetreden. Een zinlozere combinatie bij kennisoverdracht bestaat niet. Hierdoor was het effect van de cursus verwaarloosbaar. Zo ging tijd verloren die ook aan andere, meer productieve taken, besteed had kunnen worden. Degene die in de cursus ‘voorging’ was teleurgesteld en de organisatie heeft als geheel kosten gemaakt voor een cursus die zijn doel mist. Maar er wás een cursus. Men móest dus iets leren. Wat ik in elk geval weer eens meekreeg is dat overdracht van kennis alleen kan door draagvlak te creëren. En draagvlak komt tot stand door, hoe oubollig ik nu ook klink, een positief en realistisch verhaal.

Management

Waarom draagvlak onmisbaar is bij kennisoverdracht

Ik verdiepte mij onlangs met wat collega-adviseurs in bepaalde in regelgeving. Nuttige regelgeving die kaders schept waarbinnen de samenwerking tussen...

author Gijs Veenhuijsen

Beoordelingsgesprek

Persoonlijke Groei

Hoe beoordeel jij je eigen oordeel?

Beoordelingen vergen nogal wat van ons. Om het serieus aan te pakken moet je de tijd nemen om je te...

author Gijs Veenhuijsen

Management

Vrouwen moeten meer meewerken aan emancipatie op kantoor

We roepen allemaal om meer gelijkheid op de werkvloer, want dat is belangrijk. Toch? Volgens columnist Gijs Veenhuijsen zijn het...

author Gijs Veenhuijsen

Management

De ‘toevallige’ leidinggevende

Columnist Gijs Veenhuijsen kreeg te maken met een leidinggevende die 'omhoog' was gevallen. Dat verpestte de werksfeer in het team....

author Gijs Veenhuijsen