Scheffer van HelloPrint (platform voor consumenten en drukkers) biedt zijn werknemers een gestripte versie van het arbeidscontract. “Het traditionele contract is een stoffig pak papier, dat niet past bij de manier waarop ik wil werken met mijn collega’s bij HelloPrint.”
Hij noemt het nadrukkelijk een samenwerkingscontract in plaats van een arbeidscontract. De werkplaats en -tijd, vakantiedagen en het verbod van nevenactiviteiten, zijn onder andere gesneuveld in het nieuwe contract. “Flexibilisering zorgt ervoor dat begrippen als plaats en tijd soweso relatief zijn geworden.” Scheffer is een van de eerste werkgevers, die het arbeidscontract zoals we het nu kennen, overboord gooit.
Beweging in het arbeidsrecht
“Ik juich dit ontzettend toe,” zegt Arnold Birkhoff, advocaat arbeidsrecht bij Kneppelhout en Korthals advocaten. “Sinds de veranderingen op het gebied van arbeidsrecht in jaren ’50, is het door de overheid niet meer drastisch herzien.” Hoog tijd, volgens hem voor het bedrijfsleven om de discussie en de verandering op de agenda te zetten.
Op de werkvloer
Scheffer: “Stel dat jij bij mij komt werken, we hebben twee keer een leuk gesprek en we kijken allebei uit naar onze samenwerking. Het is dan raar om die persoon vervolgens een pak papier te overhandigen waarin staat wat hij allemaal niet mag.” In plaats daarvan staat er in het contract van drie pagina’s, hoe de functie heet waarvoor je bent aangenomen, en hoeveel je verdient. De hiërarchie die spreekt uit een ‘gewoon’ contract valt hierdoor weg, en de werknemer krijgt meer vertrouwen en verantwoordelijkheid.
We hebben één collega met een ‘oud contract’. Dat hangt ingelijst bij ons aan de muur op het kantoor
“Medewerkers kunnen werken waar zij het meest productief zijn. Als dat thuis is, omdat ze bijvoorbeeld de kinderen moeten ophalen, dan is dat binnen dit flexibele contract mogelijk.”
Werkt het? Bij Scheffer wel. Binnen Helloprint werken honderd werknemers op basis van het samenwerkingscontract. “We hebben één collega met een ‘oud contract’. Dat hangt ingelijst bij ons aan de muur op het kantoor, lacht Scheffer. Een stuk minder papierwerk dus, maar dat betekent niet dat je als medewerker bij HelloPrint rechtenloos bent. Zaken als ontslagvergoeding, uitbetaling bij ziekte, kortom zaken die bij wet geregeld zijn gelden automatisch. “Dat hoef ik dan niet ook nog eens juridisch dicht te timmeren in het samenwerkingscontract.”
Wederzijds vertrouwen
Door flexibilisering en robotisering verandert arbeidsmarkt op hoog tempo. Scheffer durft dit aan te pakken en te innoveren. “In Nederland hebben we onze mond vol van innovatie maar praten we daar vooral over. In de praktijk is de regering en de wet behoudend, zelfs terughoudend op het gebied van veranderingen binnen het arbeidsrecht.” Zoals het nu is opgebouwd, wordt de werknemer tegen de werkgever beschermd, maar er is dan geen sprake van wederzijds vertrouwen of gelijkwaardige communicatie.
Valkuilen
“Maar,” zegt Birkhoff ; “Zo’n contract is niet voor elke sector van toepassing. “Wanneer je een fysieke winkel hebt, dan is het natuurlijk relevant om werktijden en -plaatsen vast te leggen in een contract. Ook benadrukt hij dat er wel degelijk valkuilen zijn: “Wat Scheffer doet, is uitgaan van het goede in de mens maar in elke relatie, hoe goed die ook is, heb je soms mot. Of je nu een contract ‘oude stijl’ of ‘nieuwe stijl’ hebt, communiceren blijft altijd de kern.”
Birkhoff voegt toe; “Ik weet niet hoe contracten er in de toekomst uit gaan zien, maar dat dit het begin is van verandering staat vast.”