“Mijn dochter werd op 4 oktober 2011 om twaalf uur ’s middags geboren. Diezelfde avond stond ik een show te produceren, ik voelde me verantwoordelijk dat alles goed zou lopen. Een half jaar later realiseerde ik me wat voor idioot ik was, ik had de eerste 24 uur van mijn kind niet meegemaakt.” Xander Kranenburg (38) was tot 1 januari 2014 eigenaar van evenementbureau, Live Solutions.
“Het liep als een tierelier, maar ik kreeg steeds meer het gevoel dat ik in mijn bedrijf werkte in plaats van eraan. Ik was het gezicht, moest zorgen dat alles liep en was altijd aan het pitchen, creëren of realiseren. Dat klinkt heel afwisselend maar het was routineus, ik werd geleefd. Ik was met mijn energie aan het smijten.”
Ik neem alvast een jaar pensioen op’
Een half jaar na de geboorte van zijn kind gaf zijn vrouw hem het boek 30 lessons for living, waarin Karl Pillemer hoogbejaarde mensen vraagt naar hun grootste levenslessen. Een eyeopener. “De meeste geïnterviewden gaven aan dat ze spijt hadden dat ze zo hard hadden gewerkt. ‘Zeg ik dat over dertig jaar ook?’ vroeg ik me af.”
Jezelf herijken
In dezelfde tijd zag Kranenburg de TED Talk waarin ondernemer Stephen Sagmeister vertelt dat hij iedere zeven jaar zijn bedrijf een jaar sluit om zich creatief op te laden. “Zo bijzonder. Als werknemer kun je ontslag nemen om jezelf te herijken, maar veel ondernemers hebben het gevoel dat ze nooit weg kunnen.”
Kranenburg realiseerde zich dat hij weg kon als hij wilde. “Ik moest wat scenario’s bedenken, en concludeerde uiteindelijk dat ik de tent gewoon kon verkopen. Mensen om me heen verklaarden me voor gek, maar ik realiseerde me: het is mijn leven.”
Hij vertelde zijn zes man personeel, leveranciers en klanten dat per 1 januari 2014 het bedrijf gesloten was. “Dat was zo gek. Ik ontsloeg in wezen mijn eigen klanten. Maar eigenlijk voelde het heel lekker. Ik draaide helemaal zelf aan de knoppen.” Toen begon het grote niets. “Ik wist: ik ben nu niet meer mijn werk. Dat is wennen. Als je op een feestje zegt dat je even niets doet, is het bijna of je melaats bent. We identificeren ons zo met wat we doen.”
Je hoofd leegmaken
Het grote niets bracht de nodige rust. Kranenburg had weer tijd voor lange gesprekken met collega’s, “zomaar zonder zakelijk doel”, hij fietste 1200 kilometer met zijn vader door Schotland en nam voor alles de tijd. “Ik vond mezelf weer terug, al die jaren daarvoor had ik het idee dat ik te dun over een boterham werd gesmeerd. Mijn hoofd zat vol, ik luisterde niet meer, dingen kwamen niet aan. Nu heb ik mijn enthousiasme hervonden.”
Inmiddels is hij weer aan het werk. Hij selecteert de freelance klussen die het beste bij hem passen en is betrokken bij een startup. “Maar,” zegt hij stellig, “over zeven jaar ga ik er weer een jaar tussenuit. Ik neem liever nu gedeeltes van mijn pensioen op en geniet van het leven dan dat ik me helemaal kapot werk en alles opspaar voor later.”
Wat je doet, is jouw eigen vrije keuze’
Ingekapseld
Wat was die begintijd van zijn bedrijf leuk. Alewijn Medendorp (43) belandde na zijn studie economie niet zoals de meeste van zijn vrienden in vaste dienst bij een multinational, maar koos zijn eigen weg. Hij opende de eerste online cd winkel die uitgroeide tot internetbureau Basic Orange. “De begintijd was zo vrij en speels. Maar ik groeide, kreeg personeel, verantwoordelijkheden.”
Voor Medendorp het wist was het vijftien jaar later en zat hij volledig ingekapseld in een situatie die hem niet gelukkig maakte. “Ik was meer aan het managen dan aan het ondernemen. Dat slokte me volledig op. Ik zat vast in mijn werk, het gaf me geen vrijheid meer.”
De onvrede sluimerde. Medendorp was gestrest, sliep slecht. “Ik had het gevoel dat ik er niet uit kon, dat ik onvervangbaar was.” Misschien moet ik even weg, flapte hij er tegen zijn compagnon uit. “Doe maar. Ga je gang,” zei zijn compagnon. “Wat een openbaring, ik kon gewoon een tijdje vrij nemen.”
Een nieuw bedrijf beginnen
Medendorp nam een sabbatical van drie maanden, en ging onder andere op een surfreis. Toen de tijd op was, had hij nog helemaal niet nagedacht over de invulling van zijn rol in het bedrijf. Hij besloot meer tijd te nemen. “Ik zag een uitzending van Tegenlicht over 3D printen en was meteen gegrepen. Ik vond het leuk om met een onbekende technologie bezig te zijn. Het deed me denken aan de begintijd van mijn carrière toen internet nog nieuw was.”
Langzaamaan werd duidelijk dat Medendorp zijn eigen bedrijf in 3D printen wilde beginnen en niet zou terugkeren bij Basic Orange. “Het is goed geweest dat ik in etappes ben vertrokken. Zo kon iedereen wennen aan het idee dat ik niet meer zou terug komen. Ik heb veel te danken aan mijn compagnon. Het kan moeilijk zijn met vrienden zaken te doen, maar in dit geval was het heel fijn. Hij gunde mij deze ruimte.”
Inmiddels runt Medendorp ScanLounge, een bedrijf dat full body 3D scans maakt. “Wat je doet is jouw eigen vrije keuze. Als je de tijd neemt, komen er vanzelf nieuwe ideeën. Dat vertrouwen moet je hebben.” Hoe voorkomt Medendorp dat hij straks weer alleen aan het managen is? “We runnen dit bedrijf met z’n drieën, ik heb expliciet aangegeven wat ik niet wil. Ik hoop dat de alarmbellen eerder afgaan, zodat ik me nooit meer zo voel als vlak voor mijn sabbatical. Mocht het nodig zijn, dan ga ik er weer tussenuit. Ik heb gezien hoe louterend tijd voor jezelf kan zijn.”
Het was een optelsom van unieke ervaringen’
Behoefte aan afstand nemen
Vlak voor ze bij Difrax kwam, was eigenaar Vivienne van Eijkelenborg (47) ooit drie maanden op reis geweest. “Destijds dacht ik: ‘Het kan toch niet zo zijn dat ik dit hierna nooit meer ga doen?’ Maar ja, toen kwam het bedrijf, haar ambitie en plotseling was het zeventien jaar later.
“Ik had grote behoefte eens afstand te nemen. Natuurlijk ging ik wel op vakantie, maar ook dan was ik vaak samples aan het kopen. Ik kwam steeds minder makkelijk los van mijn werk.” Dus besloot ze te regelen dat ze er eens helemaal tussenuit kon. “Een jaar van tevoren heb ik mijn managementteam verteld wat mijn plan was, ik wilde er met hen naar toe werken dat ik mijn taken kon loslaten.”
Daarnaast huurde Van Eijkelenborg (foto boven) een trainer in om haar en het managementteam te begeleiden. “We keken wie wat zou doen en bedachten een noodconstructie. Als het echt mis zou gaan, waren de Raad van Advies en die trainer beschikbaar.” Nogal wat voorbereidingen, maar Van Eijkelenborg wilde tijdens haar sabbatical bijvoorbeeld geen mail zien. “Dat kon alleen als ik het zo goed zou regelen.”
Ze reisde twee maanden met haar man, één maand met een vriendin en daarna nog een maand alleen en trok van de Malediven naar Bali naar India. “De eerste weken voelde ik me heel schuldig, ik wist hoe hard ze in Nederland moesten buffelen. Daarna kon ik het loslaten en dacht ik op afstandelijk niveau aan Difrax.
Zakelijker geworden door de afstand
Waar wilde ik heen met mijn bedrijf?” Rigoureuze besluiten heeft ze tijdens haar reis niet genomen. “Ik wilde gewoon terugkeren als ceo, ik heb geen seconde aan stoppen gedacht.” Toch kwam ze anders terug dan ze ging. “Door de afstand, werd ik zakelijker. Ik was soms wat te begaan met de mensen en het bedrijf. Nu wil ik vooral doorpakken. We staan voor een internationale doorbraak. Als het niet klikt met een distributeur, proberen we het met een volgende. Voorheen zou ik misschien langer afwachten.”
Ik was soms wat te begaan met de mensen en het bedrijf’
Kan Van Eijkelenborg haar werk nu ook makkelijker loslaten? “Nou nee,” zegt ze stellig. “Maar dat komt ook omdat ik in Nederland geen zachte landing had.” Want, al haar voorbereiding ten spijt, ging het toch niet helemaal lekker met het managementteam. “Ze zijn er met zijn drieën niet goed uitgekomen en hebben geen hulp ingeroepen. Heel jammer voor ons allemaal.”
Hierdoor moest Van Eijkelenborg er na terugkomst keihard tegenaan. Toch heeft ze nooit spijt gehad van haar sabbatical. “Het was het allemaal waard. Ik ben heel dankbaar dat ik deze reis heb mogen maken. Het was een optelsom van unieke ervaringen en heeft me veel energie gegeven. Ik ga het beslist weer doen. En deze keer wacht ik geen zeventien jaar.”
Tips
– Neem de tijd om naar je afscheid toe te werken. Licht je werknemers op tijd in, maak duidelijke afspraken, wie neemt wat over? Laat weten dat je echt niet bereikbaar bent.
– Hoeveel tijd neem je vrij, hoe zit het financieel? Daar moet je rust over hebben.
– Wil je de sabbatical gebruiken om na te denken over je carrière, neem dan de tijd. Dat geeft ruimte voor creativiteit.
– Breng tijdens je sabbatical structuur aan in de dagen. Bedenk hoeveel tijd je wilt besteden aan reizen of zelfstudie en houd je daar aan.
Tekst: Roos Schlikker Beeld: Gerrit Jan Huinink
Lees ook
- 3D-printman Alewijn Medendorp: ‘De winnaars in deze markt moeten nog ontstaan’
- Tips voor een lang ondernemersleven
- De nieuwe missie van Vivienne van Eijkelenborg (Difrax)
