Bij private equity denk je al snel aan dit type omvangrijke deals en aan grote fondsen die miljarden beheren. Er bestaan ook fondsen die zich op middelgrote bedrijven richten (van 10 tot 100 miljoen euro omzet). Tevens groeit de interesse bij bedrijven in het mkb in private equity financiering. Die zien deze steeds vaker als alternatief voor een lening bij een bank. Het is van belang om je van te voren goed in te lichten over het proces. Er gelden dezelfde procesregels als bij fusies en overnames (due diligence): denk aan een boekenonderzoek en het in kaart brengen van de bedrijfsrisico’s. Hoe zorg je ervoor dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel aanschuift?
5 tips om een scherp deal te kunnen maken:
1) Eerst je visie helder hebben
Voordat je naar een investeerder stapt, is het zaak om je doelstelling helder te hebben. Zorg dat je een structureel plan hebt voor de komende vijf jaar. Je moet je investeerder een duidelijke boodschap kunnen voorschotelen. Bijvoorbeeld: we willen 30 procent in marktaandeel groeien en dat willen we doen via het versneld uitrollen van ons franchiselabel.
2) Licht eerst je eigen management door
Voordat je overweegt om een private equity financier in huis te nemen, moet je er zeker van zijn dat je ook de knowhow hebt om je plan uit te voeren. Zit er een laagje vet in je organisatie van incapabele managers, dan kun je er zeker van zijn dat een investeerder dat op zal vallen. Een private equity partij wijst vaak een commissaris aan die zetel neemt in de raad van commissarissen. Wees je ervan bewust dat er pittige discussie kunnen ontstaan. Ben je realistisch genoeg en ben je bereid je management te veranderen als dat nodig is? Het binnenhalen van een risico financier betekent vaak een bestuurlijke professionalisering. Door ervoor te zorgen dat je bestuurlijke informatievoorziening op orde is en je intern stuurt op relevante managementinformatie, zal een investeerder de investering als minder risicovol zien, wat kan leiden tot een lagere premie op het te verschaffen kapitaal of het eerder laten slagen van de participatie.
3) Zorg dat je risico’s kunt aanwijzen
Zorg dat je alle risico’s in je bedrijf in kaart hebt gebracht. Dat kan van alles zijn. Stel: je bent afhankelijkheid van een bepaalde leverancier of afnemer, hoe groot is de klap voor je continuïteit als een van hen wegvalt. Kan je nog wel voldoen aan leningconvenanten bij externe leningen? Of: er is veel gemoeid met het slagen van een bepaald intern automatiseringsproject in je bedrijf, maar er is kans dat de ontwikkelaar in India later klaar is. Wat betekent dit voor het verlies in dagelijkse productie? Je komt professioneel bij een investeerder over als je bedrijfsmatige pijnpunten aanwijst. Door ze zelf te benoemen, verbeter je jouw onderhandelingspositie.
4) Maak duidelijk waar je waarde ligt
Je moet een investeerder niet alleen voor zijn in de mogelijke risico’s, maar ook in het benoemen van je sterke kanten. Waar ligt de meeste waarde in je onderneming? Het is zaak om zo concreet mogelijk te zijn in verwoorden van potentiële waardevermeerderingen. Je hebt bijvoorbeeld veel geld in vastgoed zitten dat via lease-back te gelde gemaakt kan worden. Of: je hebt bijvoorbeeld een sterk netwerk van fabrikanten en leveranciers waardoor je veel flexibeler bent dan je concurrenten. Nog beter: je hebt een sterke productgroep en kan daar nieuwe markten mee aanboren. Hoeveel rendement levert dit op? Het is een zaak van opbouwend formuleren: je moet naast huidige cashcows – leveren op korte termijn veel op, maar hebben weinig potentie voor de toekomst – aanwijzen wat je toekomstige kaskraker zal zijn. Waar een investeerder van onder de indruk zal zijn: “De cashflow die we nu genereren stoppen we allemaal in de R&D voor ons sterproduct voor over drie jaar.”
5) Realiseer je de gevolgen voor je zeggenschap
Veel dga’s realiseren zich niet dat hun rol verandert zodra er een private equity investeerder aandeelhouder wordt. Niet iedere investeerder streeft naar een meerderheidsbelang. Als dat wel zo is, dan betekent dat een investeerder je onderneming volgens met een sterke eigen groeiplan gaat sturen. Ook als er sprake is van een minderheidsbelang, moet je rekenen op strakke bestuurlijke controle. Als je duidelijk hebt wat jouw doel is van de samenwerking (misschien wil je over vijf jaar met pensioen en wil je jouw aandeel in waarde doen toenemen) dan is het makkelijker om je nieuwe rol te accepteren. Je zult meer moeten slikken. Het belangrijkste: wees je ervan bewust dat een private equity partij altijd streeft naar een exit binnen een aantal jaren (meestal vijf). Dat kan zijn een beursgang of een verkoop aan andere investeerder of concurrent. Het is niet gebruikelijk dat een private equity investeerder aan het begin van de rit haar plannen met je deelt. Zij zijn dan ook niet onderdeel van een contract. Je moet je er bewust van zijn dat je onderneming dus op enig moment wordt verkocht.
Investeerder vinden?
Op de site van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) vind je een overzicht van de investeerders.
