We kunnen ons maar moeilijk voorstellen dat er enig voordeel te halen is uit de coronapandemie. Veel mensen raken verlamd. We dalen af in een gemoedstoestand die Nathan Furr van Insead onproductieve onzekerheid noemt. Maar er zijn sommige mensen die erin slagen om door die verlamming heen te komen en een positieve weg vooruit te vinden.
Hoewel een deel van ons vermogen om met het onbekende om te gaan aangeboren is, wordt een groter deel aangeleerd. Degenen die het vermogen ontwikkelen om met onzekerheid on te gaan, zijn creatiever, succesvoller en beter in staat om onzekerheid om te zetten in een kans. Uit het Insead-onderzoek komt een reeks tools naar boven om dit vermogen te ontwikkelen.
Frame in je voordeel
Door onze opties in een positief of negatief daglicht te zien, of ze in een duidelijke frame te plaatsen, verandert hoe we erover denken. Volgens gedragswetenschappelijk onderzoek heeft het ook een belangrijke invloed op onze reacties. Frames kun je zo in je voordeel gebruiken.
De Nederlandse chemicus en Nobelprijswinnaar Ben Feringa ervoer jaren van leren door te falen in zijn onderzoek. Hij zei: ‘Als je in onzekerheid blijft hangen, zul je falen. Sta jezelf toe de frustratie een paar uur of een paar dagen te voelen. Maar vraag je vervolgens af wat je ervan kan leren. Wat is de volgende stap waar ik aan kan werken? Wees veerkrachtig in het omgaan met de frustratie die gepaard gaat met onzekerheid.’ Hij plaatste zijn falen in een positief daglicht en in frame van onbetaalbaar leergeld.
De Nederlandse Nobelprijswinnaar Ben Feringa ervoer jaren van leren door te falen in zijn onderzoek
Insead-onderzoeker Furr stelt dat je met het aanleren van een aantal gewoonten je vermogen om te gaan met onzekerheid sterkt kunt ontwikkelen. Wat dat betreft kunnen we veel leren van bijvoorbeeld nobelprijswinnaars, innovators, gokkers en surfers, stelt hij. Zij zien kansen, daar waar anderen obstakels en gevaren zien. Furr identificeerde de afgelopen vijf jaar de benaderingen en tools die zij gebruiken om te navigeren in turbelente tijden.
Deze drie suggesties zijn variaties op framing die je kunnen helpen dingen in context te plaatsen:
#1 Open je ogen voor alle opties
Wanneer je midden in een periode van onproductieve onzekerheid zit, kun je zo gefocust raken op de huidige situatie dat je eventuele bredere mogelijkheden over het hoofd zien. Dit zorgt voor onrust en kan leiden tot overhaaste beslissingen of gemiste kansen omdat je niet voorbij het huidige probleem kunt kijken, stelt Furr. Psychologen noemen deze neiging om het grotere plaatje te missen ‘relatieve deprivatie’. Met wie vergelijk je jezelf?
Als we ons kunnen herinneren dat er een veel bredere context is dan we aanvankelijk denken, is de kans veel groter dat we een optimaal resultaat zullen vinden. Een bredere focus stelt je in staat om het ongemak van onproductieve onzekerheid met meer optimisme en rust te doorstaan. Zelfs als onzekerheid betrekking heeft op relatief kleine problemen, zoals het missen van een vlucht en je afvragen wat je met de onverwachte extra tijd moet doen, of grotere, zoals het verliezen van een baan en het moeten overwegen van verschillende mogelijke paden.
#2 Denk in kansen, niet in of/of uitkomsten
Wanneer je midden in een periode van onproductieve onzekerheid zit, kunnen je vastlopen met denken in extreme of/of-uitkomsten. Vernieuwers die goed kunnen omgaan met onzekerheid, denken in plaats daarvan in termen van waarschijnlijkheden en vergroten hun potentiële opties.
Furr zag de kracht van deze specifieke gewoonte tijdens een recente cursus die hij gaf, op het moment dat de pandemie in Europa versnelde. De Franse president Emmanuel Macron zou de natie toespreken over de crisis en de deelnemers van over de hele wereld begonnen zich zorgen te maken dat de grenzen zouden worden gesloten, waardoor ze vast zouden zitten in Frankrijk. Door te denken in een of/of-scenario – gestrand of niet gestrand – ervoer iedereen angst, haalt Furr zijn eigen ervaring terug.
‘Toen wij op een later moment de situatie andere bekeken, rekening houdend met het volledige scala aan mogelijke uitkomsten en waarschijnlijkheden, begonnen we de situatie anders te zien. We dachten dat er een grote kans was dat de grenzen een paar dagen niet zouden sluiten, een bescheiden kans dat ze eerder zouden sluiten en een extreem kleine kans dat ze onmiddellijk zouden sluiten. Het overwegen van meerdere opties bracht enorme opluchting en uiteindelijk konden de deelnemers ook reizen.’
#3 Onthoud dat er altijd kansen zijn
Is het waar dat er altijd mogelijkheden zijn? Of is het vermogen om onproductieve onzekerheid de kop in te drukken alleen weggelegd voor een handvol bevoorrechten?
De woorden van de beroemde psycholoog en overlevende van concentratiekampen Victor Frankl is een krachtig bewijs van het potentieel voor groei, zelfs in ondenkbare omstandigheden. Hij schreef: ‘Alles kan je worden afgenomen, behalve één ding: de vrijheid om je reactie te kiezen, ongeacht de omstandigheden waarin je je bevindt.’ We zijn allemaal vrij om te kiezen. Het vinden van die vrijheid is de sleutel tot het vinden van een weg vooruit in onzekere tijden.
