De beste managers schakelen emoties niet uit, maar gebruiken ze voor hun doelen, zegt UvA-hoogleraar Gerben van Kleef.
Gerben van Kleef, wat onderzoekt u?
“Ik heb meerdere keren de effecten van de emoties van een leider onderzocht. Daaruit blijkt dat emoties informatiedragers zijn, die bovendien besmettelijk zijn, vooral van ‘hoogmachtigen’, leidinggevenden en managers, naar ‘laagmachtigen’.”
Wat zijn opvallende bevindingen?
“Emoties van een leider werken door op de prestaties van een team. Maar niet elke emotie is op elk moment even functioneel. Als een team bijvoorbeeld geneigd is om te reflecteren op het eigen handelen, blijkt dat boze feedback van een leider stimulerend werkt. Bij ‘blije’ feedback van een leider gaat zo’n reflectief ingesteld team juist achteroverleunen. Maar als een team niet reflecteert, bijvoorbeeld als gevolg van een hoge werkdruk, is de reactie tegenovergesteld. Bij zo’n team werkt een boze, geïrriteerde leider juist contraproductief. Dat ontkracht het idee dat een manager juist geen emotie moet tonen.”
Welke emoties leveren de beste resultaten?
“Managers die kunnen reflecteren op de eigen emoties en de sfeer in een team doorhebben, presteren het best. Maar daar zit een paradox. Ook leiders staan soms onder druk, maar juist dan is het belangrijk dat ze niet primair reageren, maar begrijpen dat het niet leidt tot betere resultaten als zij boos zijn en meer druk op het team zetten. Beter is het om dan te benadrukken wat al goed gaat en juist die emotie aan te spreken als je het team stuurt.”
Moet een manager dus veinzen?
UIT MANAGEMENT TEAM
Dit artikel komt uit de papieren editie van Management Team. Meer weten? Neem een gratis abonnement op ons tijdschrift. “De getoonde emotie moet wel ergens in wortelen. Anders mist het authenticiteit en daar prikken mensen doorheen. Toch kunnen managers wel spelen met de emoties, binnen een bepaalde bandbreedte natuurlijk. Het vraagt reflectie en bewustzijn van de effecten van emoties. En enig acteertalent helpt ook.”
Is de emo-manager psychopaat?
“Dat durf ik niet te zeggen. Maar de Canadees Robert Hare schat op basis van zijn onderzoek dat 10 procent van de topmanagers psychopaat is. Mensen die zelf geen emoties voelen, maar wel goed weten op welke knoppen te drukken. Het onderschrijft in elk geval het belang van emoties als motivationeel instrument.”
