Rust nemen is essentieel om zowel je productiviteit als je creativiteit te bevorderen, zo stelt Alex Soojung Kim Pang, strategisch consultant en docent aan Stanford, in zijn nieuwe boek Rest: Why You Get More Done When You Work Less. Hij doelt hierbij niet op voldoende slaap pakken in de nacht, maar op het actief uitrusten gedurende de werkdag. Hoe zit dat?
Van Darwin tot Stephen King
Wat hebben grootheden als wetenschapper Charles Darwin, schrijver Stephen King en dichteres Maya Angelou met elkaar gemeen? Ze zijn of waren allemaal geobsedeerd door hun werk, maar werk(t)en desondanks slechts een paar uur per dag. ‘Dit,’ zo zegt Pang, ‘had niet alleen te maken met hoe ze werken maar vooral ook met hoe ze rusten. Ik stuitte tijdens de research voor mijn boek op een groep mensen die allemaal hetzelfde patroon volgen. Ze werken allemaal een aantal uur per dag intens en kiezen vervolgens voor duidelijke ‘activiteiten’ om uit te rusten. Rusten doen we automatisch maar je kunt het ook benaderen als een vaardigheid.’
Totale mentale break
Maar let wel op hoe je uitrust. Slapen of voor de televisie hangen, maakt je niet productiever. Pang: ‘Ik doel op rusten als een herstellende activiteit waar je actief bij betrokken bent. Dus niet op de bank hangen voor de televisie, maar door bijvoorbeeld een flinke wandeling te maken. Liefst bergopwaarts. Het ontspannende aspect is dat er een totale mentale break is met het gewone werk. Het brein staat overigens niet stil tijdens dit soort intensieve rustperiodes. Onderbewust blijf je zoeken naar oplossingen voor problemen. En als het brein wat kan ontspannen, krijgt het de kans meer onverwachte combinaties van ideeën te maken en zo naar ander soort oplossingen te zoeken.’
Tussen de bomen goed voor het brein
Dat wandelen tussen de bomen stress verlaagt en de concentratie verscherpt is geen nieuwe gedachte. In 2013 wisten onderzoekers van de Heriot-Watt University en University of Edinburgh vast te leggen hoezeer een wandeling door de natuur het brein ontspant en verscherpt vergeleken bij een ommetje in een meer stedelijke omgeving. Ze bevestigden draagbare EEG’s op het hoofd van 12 gezonde volwassenen terwijl ze door de natuur of een stedelijk landschap wandelden. Daaruit bleek dat een groene omgeving het brein sneller in een meer meditatieve staat brengt, terwijl het brein van de wandelaars in de stad frustratie en stress toonde. Wandelen tussen het groen, zo concludeerden de onderzoekers, triggert ‘onopzettelijk de aandacht’, waarbij de aandacht enerzijds wordt vastgehouden, terwijl het tegelijkertijd de ruimte biedt voor reflectie.
Beweging als vorm van rust
Ook sporten valt onder de noemer actief uitrusten waar Pang op doelt. Neem joggen, een van de populairste sporten in Nederland. Naast alle voordelen voor de gezondheid ontdekten neurowetenschappers aan de Universiteit van Cambridge enkele jaren geleden dat hardlopen de aanmaak van grijze massa in ons brein stimuleert en zo zorgt voor meer mentale scherpte en een betere werking van het geheugen. ‘We wisten natuurlijk al dat beweging goed is voor een gezonde werking van de hersenen’, zo zei hoofdonderzoeker Timothy Bussey. ‘Ons onderzoek maakte echter het mechanisme voor dit effect meer duidelijk.’
Schilderen zorgt voor scherpte
Er zijn natuurlijk ook nog andere vormen van actief rusten. Winston Churchill sloeg bijvoorbeeld aan het schilderen na de Eerste Wereldoorlog. Hij meende dat de wijze waarop je een leeg canvas benadert met een schilderkwast ook een vorm van durf en doortastendheid vraagt die vergelijkbaar is met het aangaan van een ingewikkeld politiek debat. Je moet een duidelijke visie hebben over wat je wilt bewerkstelligen. Schilderen zag Churchill als een vorm van ontspanning die tegelijkertijd zijn brein en manier van denken wist te verscherpen.
Actief uitrusten
Werk en rust zijn dus belangrijke partners. Je kunt het een niet effectief zonder het ander uitvoeren. ‘Hoe beter je bent in rusten,’ zegt Pang, ‘hoe productiever je ook werkt. Neem dus af en toe eens een powernap. En grijp als je ergens in de rij staat niet meteen je smartphone om je mail te checken maar rust uit door je gedachten de vrije loop te geven.’
