Er zijn tientallen redenen te verzinnen waarom een paar maanden er helemaal tussenuit gaan, een slecht idee is. Volgens expert en coach op het gebied van werkgeluk Onno Hamburger werkt angst van al die redenen het zwaarst. ‘Mensen vinden het eng om een sabbatical te nemen omdat ze het eng vinden om de controle los te laten’, zegt hij. ‘Terwijl je juist door de controle los te laten tot nieuwe ideeën en inzichten komt.’
Geen voldoening meer
En die inzichten zijn vaak hard nodig. Mensen overwegen een sabbatical doorgaans niet omdat ze behoefte hebben aan rust en ontspanning, maar omdat er iets wringt en ze geen voldoening meer halen uit het werk wat ze op dat moment doen. Wat ze dan wel willen? Dat weten ze vaak niet.
Nu is het natuurlijk een heel aanlokkelijk idee dat je door een paar maanden op het strand van Bali te hangen ineens weet wat je wil met de rest van je leven. Maar volgens Hamburger werkt het meestal niet zo. Zelf ging hij er twee keer een paar maanden tussenuit. De eerste keer omdat hij geen flauw idee wat hij wilde studeren en de tweede keer omdat hij wilde uitzoeken wat hij nu echt wilde met zijn carrière. Op zijn negentiende vertrok hij voor een paar maanden naar het Midden-Oosten en op zijn zesendertigste reisde hij door Australië en Nieuw-Zeeland. Na beide reizen kwam hij terug met antwoorden. Maar daar had hij dan ook zijn best voor gedaan.
Een kader en duidelijke doelen
‘Een sabbatical vraagt om een kader,’ zegt Hamburger. Natuurlijk kun je ook gewoon zes maanden lang vakantie vieren, maar dan is de kans groot dat je eenmaal weer thuis op precies dezelfde problemen stuit als voordat je vertrok. Zonde, zeker aangezien een paar maanden met onbetaald verloren niet goedkoop is. ‘Bovendien’, zegt Hamburger. ‘Vinden mensen het na een paar maanden helemaal niets doen nog veel lastiger om weer aan het werk te gaan.’
‘Stel jezelf voordat je weggaat duidelijke doelen’, raadt Hamburger aan. ‘Welke vragen wil je bij terugkomst kunnen beantwoorden en welke keuzes wil je hebben gemaakt? ’ Om op die vragen antwoord te kunnen geven hield hij zelf tijdens zijn reis door Australië een dagboek bij. Ook interviewde hij daar psychologen die zich bezig hielden met het thema werkgeluk. ‘Ik wilde me op professioneel gebied me met dat thema bezig gaan houden en overwoog tegelijkertijd om naar Australië te emigreren’, legt hij uit. ‘Ik wilde weten of ik die twee dingen kon combineren.’ Het antwoord bleek nee, maar Hamburger raakte er tijdens zijn reis wel steeds meer van overtuigd dat hij mensen wilde coachen op het gebied van werkgeluk. Om in een werkritme te blijven begon hij tijdens zijn reis al met opzetten van zijn nieuwe website.
Een duidelijk plan en een structuur waar je je tijdens je sabbatical aan houdt is volgens Hamburger essentieel. ‘Als je maandenlang alleen maar vakantie viert ben je bij terugkomst niet meer gewend om je in te spannen en te focussen. Terwijl je als je bij terugkomst een duidelijk plan hebt, je juist veel energie hebt.’
Burn-out? Dan is een sabbatical geen goed idee
Bij een sabbatical denken we in eerste instantie aan een paar maanden in het buitenland verblijven. Maar is dat ook nodig? Hamburger denkt van wel: ‘Je moet juist even uit je vaste patronen en structuren om tot nieuwe inzichten te komen. Wanneer je thuis blijft is dat een stuk lastiger.’ Overigens zijn er ook situaties waarin een paar maanden in het buitenland vertoeven juist helemaal geen goed idee is. Als je overspannen bent of in een burn-out zit bijvoorbeeld. ‘Je klachten verdwijnen dan wel tijdens die paar maanden vrij’, zegt Hamburger. ‘Maar bij terugkomst loop je dan weer tegen dezelfde problemen aan. Je hebt namelijk niet naar de oorzaak gekeken.’ Bovendien kun je wanneer je middenin een burn-out zit volgens Hamburger beter geen grote keuzes maken. ‘Juist op zo’n moment denk je vaak niet helder omdat je het stuur kwijt bent.’
