Het probleem is dat we slaap steeds vaker als luxe beschouwen. Raar, want ongeveer een derde van ons leven bestaat eruit. Je hoeft geen matrassenverkoper te zijn om te weten dat een goede nachtrust best belangrijk is. En toch: geschat wordt dat het bedrijfsleven jaarlijks miljarden verliest door improductiviteit als gevolg van slaaptekort. De kortetermijnwinst die je behaalt met ’s avonds doorwerken wordt namelijk gemakkelijk van tafel geveegd door de nadelige effecten die een tekort heeft op je concentratievermogen en cognitieve hersenfuncties. Volgens slaapexperts van Harvard is het zelfs zo erg dat mensen die dronken zijn beter presteren dan zij die nodig wat langer onder de wol moeten.
Tegelijkertijd is het ongeloof verraderlijk, vertelt professor Gerard Kerkhof aan de telefoon. Hij is hoogleraar Psychofysiologie en auteur van het boek Gezond weer op. Het is net als met alcohol en autorijden: je dénkt dat het je inzicht niet aantast, maar toch is dat wel zo. Kerkhof: ‘Bij een slaaptekort is ook niet letterlijk iedere reactie slechter of vertraagd. Daardoor nemen veel mensen het niet serieus genoeg. Knikkebollen tijdens een presentatie in de namiddag is hooguit gênant, maar in de auto kan een korte verslapping van je aandacht levensgevaarlijk zijn.’ En dat gebeurt sneller dan je denkt. Zelfs na slechts een paar nachten korter slapen, gaan je hersenen al langzamer werken, legt hij uit.
Slaapschuld inlossen
De gemiddelde benodigde slaap ligt tussen de 7,5 en 8,5 uur, aldus Kerkhof. Vaak komen we daar niet aan en slapen we in het weekend bij. Je hoofd is namelijk net een bankier die een lopende rekening bijhoudt en in het weekend heft ‘ie de roodstand op. Kerkhof: ‘Als dat telkens gebeurt kun je prima zo leven, maar het betekent wel dat hoe verder de werkweek vordert, hoe slechter je presteert. Daarnaast krijg je misschien lange tenen en dat draagt ook niet bepaald bij aan een goede sfeer op het werk.’
Doordat wat we willen doen prioriteit heeft boven wat we nodig hebben, zijn we niet meer zo goed in naar ons lijf luisteren, vertelt Kerkhof. Als voorbeeld noemt hij twee studies waarbij mensen in een tentje sliepen in de natuur. Zonder kunstlicht, geen smartphone. Na een paar nachten met de kippen op stok te zijn gegaan, voelden zij zich nooit eerder zó uitgerust.
Zoveel slaap hebben we echt nodig
Zelf hoef je geen luchtbed op te duikelen om hetzelfde te bereiken, legt de slaapprofessor uit. Kies een tijdstip waarop je zowel doordeweeks als in het weekend kan opstaan en dwing jezelf iedere ochtend op die tijd uit bed te gaan. Ga ’s avonds pas slapen wanneer je echt moe bent. Na twee weken zal je lichaam ervoor zorgen dat je aan het eind van de dag op het juiste moment moe wordt. Zo krijg je voldoende slaap en weet je precies hoeveel uur je iedere nacht nodig hebt.
