Twee mannen besloten op bezoek te gaan bij een wijze. De eerste man zei: ‘Ik denk erover om naar deze stad te verhuizen. Kun je mij vertellen hoe het is om hier te wonen?’ De wijze vroeg: ‘Wat kun je mij vertellen over de stad waar je nu woont?’
De eerste man antwoordde: ‘Het is een ellendige stad en de mensen zijn afschuwelijk. Toen ik er voor het eerst kwam, heb ik een paar domme dingen gedaan. Sommige mensen maakten daar nare opmerkingen over en nu krijg ik die niet meer uit mijn hoofd. Ik heb het altijd gehaat om daar te wonen.’
De wijze zei: ‘De mensen in deze stad zijn precies hetzelfde. Ik denk niet dat je hierheen moet verhuizen.’ Nadat hij naar de opmerkingen van de wijze had geluisterd, ging de eerste man weg en kwam de tweede binnen, die precies dezelfde vraag stelde als de eerste.
De wijze vroeg: ‘Wat kun je vertellen over de stad waar je nu woont?’ De tweede man antwoordde: ‘Mijn stad is prachtig, en de mensen zijn erg aardig. Ook al heb ik wat stomme dingen gedaan toen ik er kwam wonen, de meeste mensen reageerden er vriendelijk op. Ik aarzel om te vertrekken, maar ik zou graag een andere omgeving willen.’
De wijze: ‘De mensen in deze stad zijn precies hetzelfde. Ik weet zeker dat het je hier zou bevallen.’
De eerste man concentreerde zich duidelijk op zijn negatieve ervaringen en die bepaalden ook zijn houding ten opzichte van de mensen in zijn stad. De tweede man had het aanvankelijk ook moeilijk, maar was in staat zichzelf te vergeven voor wat hij had gedaan. Zo kon hij tevreden zijn leven opbouwen.
Dit verhaal illustreert dat de manier waarop we met tegenslagen omgaan in grote mate onze perceptie bepaalt. In tegenstelling tot de eerste man, wist de tweede hoe hij compassie met zichzelf moest tonen.
Compassie is tweerichtingsverkeer
Compassie voor jezelf hebben, is eenvoudigweg even vriendelijk voor jezelf zijn als je voor anderen bent. Daar heb je wel empathie voor nodig: het vermogen om de emoties van andere mensen aan te voelen en je voor te stellen wat ze zouden kunnen denken of voelen. Compassie of mededogen is wanneer je je inleeft in de situatie van die ander en bereid bent om hem of haar te helpen.
Zelfcompassie is geweldig voor je persoonlijke ontwikkeling
Zie compassie als tweerichtingsverkeer. Empathie, liefde en bezorgdheid tonen voor mensen die in moeilijkheden verkeren is de ene richting. Zelfcompassie, of het vermogen om begrip, acceptatie en liefde naar binnen te keren, is de andere richting. Door geen onmogelijke eisen aan jezelf te stellen, kun je aardig voor jezelf zijn, vooral bij tegenslagen.
Lees ook: Zo breng je meer compassie in je leiderschap
Compassie voor jezelf hebben, brengt een veel rijkere innerlijke dialoog op gang over je mogelijkheden en beperkingen. Dit kan je leiden naar activiteiten die meer in overeenstemming zijn met je persoonlijkheid, overtuigingen en waarden. Deze congruentie zal je helpen jezelf beter te begrijpen. Zelfcompassie is daarom een geweldig vehikel voor persoonlijke ontwikkeling.
Helaas zijn veel mensen bang voor hun donkere kant en wat ze zouden kunnen ontdekken. Ze stoppen het liever in een doos en doen het deksel dicht. Wat ze zich niet realiseren, is dat het integreren van alle onderdelen van zichzelf kan bijdragen aan positieve veranderingen in hun leven. Zelfcompassie en psychologisch welzijn zijn namelijk nauw aan elkaar verwant.
Compassie helpt thuis en op het werk
Compassie voor jezelf heb je nodig voor je privéleven en voor je werk. Als je bijvoorbeeld een conflict hebt met een collega of niet de promotie hebt gekregen die je verwachtte, zal zelfcompassie je hierbij helpen. Het is ook nodig in situaties waarin sprake is van oneerlijkheid, verraad of het kwetsen van iemand om wie je geeft.
Mensen die piekeren, ervaren meer onrust en angst
Dus hoe toon je meer mededogen met jezelf? Hoe kun je omgaan met de emotionele onrust die je misschien ervaart?
Een veel voorkomende reactie op een pijnlijke situatie is om iemand de schuld te geven (naar buiten gerichte projectie). Een andere reactie is om je woede naar binnen te richten, dat wil zeggen jezelf de schuld te geven. Als dat zo is, dan is de vraag: hoe ga je om met deze innerlijke criticus?
Wat zeker is, is dat mensen die piekeren meer onrust en angst ervaren. Overdreven piekeren over gebeurtenissen en fouten uit het verleden kan je mind vergiftigen. Het is beter om te accepteren dat iedereen fouten maakt en om te leren van je ervaringen.
Zelfcompassie is goed voor je mentale gezondheid. Het vergroot ook je gevoel van eigenwaarde, omdat het betekent dat je oprecht om je eigen welzijn geeft. De meest effectieve mensen zijn diegenen die oprecht mededogen voelen voor zichzelf en hun omstandigheden en datzelfde mededogen toepassen voor anderen.
Lees ook: Zeven manieren om je uitstelgedrag te tackelen
De bron van je innerlijke criticus
De innerlijke criticus stamt uit je vroege kindertijd en is gebaseerd op de normen en idealen van je ouders of andere verzorgers. Deze normen en idealen zijn een blauwdruk voor je perceptie van de wereld.
Vermijd de valkuil van negatieve zelfpraat
Als je ouders onrealistische verwachtingen hadden, kan je gaan denken dat je minderwaardig bent. Als je het gevoel hebt dat je niet aan hun normen en idealen kunt voldoen, ontwikkel je een innerlijke criticus, een stem in je hoofd die afkeurend en destructief is.
Als er iets ergs gebeurt, onderdruk je pijn dan niet. Zie het onder ogen, maar wees vriendelijk voor jezelf in plaats van jezelf te veroordelen over je mislukkingen en fouten. Vermijd de valkuil van negatieve zelfpraat.
Acht concrete stappen om een tevredener leven te leiden
#1 Geef jezelf toestemming om met jezelf om te gaan zoals je met je vrienden of familieleden zou omgaan wanneer ze het verpesten. Sta jezelf toe onvolmaakt te zijn.
#2 Zie het verschil tussen een slechte beslissing nemen en een slecht mens zijn. Een slechte beslissing nemen, maakt je niet automatisch een slecht mens.
#3 Accepteer dat je menselijk bent en dus fouten zult maken. Je kwetsbaar voelen, zorgt er ook voor dat je je meer verbonden voelt met andere mensen, omdat je beseft dat we allemaal struggelen.
#4 Zie tekortkomingen en tegenslagen om van te leren en als kansen om te groeien. Omarm deze uitdagingen, ga op zoek naar de betekenis ervan. Het allerbelangrijkste is: geef nooit op.
#5 Oefen jezelf in dankbaar zijn. Door de goede dingen in je leven te erkennen en te waarderen, zul je je minder richten op wat je niet hebt. Dankbaarheid kan een buffer vormen tegen minderwaardigheidsgevoelens en piekeren.
#6 Blijf in het heden. Je bewust zijn van waar je bent en wat je doet, kan je helpen negatieve gedachten te temperen. Dat betekent echter niet dat je het verleden moet negeren. Zoals de Deense filosoof Søren Kierkegaard zei: ‘Het leven kan alleen achteruit kijkend worden begrepen, maar het moet wel voorwaarts worden geleefd.’
#7 Focus op het helpen van anderen. Vrijgevigheid helpt enorm tegen ontevredenheid. Kies de ontvangers van je vrijgevigheid bewust en volgens je middelen (van mentaal, fysiek, emotioneel tot financieel).
#8 Zoek een psychotherapeut of coach om je te steunen. Psychotherapie of coaching biedt je een veilige omgeving waarin je meer bewust kan worden van je gedachten en gevoelens. Zo krijg je een realistischer perspectief op jezelf en de anderen, terwijl je tegelijkertijd wordt geholpen met het zien en verinnerlijken van de wereld op nieuwe manieren.
