Vanaf gisteren kunnen aandeelhouders hun stukken Unit4 aanbieden aan Advent. Dat betaalt 38,75, waarmee de Amerikaanse investeerders het bedrijf van Ouwinga (59) op 1,3 miljard euro waarderen. Als de mede-oprichter zelf zijn belang van 6,5 procent verzilvert, strijkt hij dus 85 miljoen op. Maar dat is, na meer dan dertig jaar buffelen, voor hem bepaald geen hit and run.
Hoe is Unit4 opgericht?
In 1980, de oertijd van de automatisering, toen grote mainframes in de kelder nog louter maatwerk draaiden en de personal computer en pakketsoftware nog niet eens bestonden. Chris Ouwinga werd met 10 collega’s op straat gezet door hardwareproducent MAI, die zijn softwareactiviteiten wilde staken. De elf besloten zelf met software door te gaan. Ze vonden een geldschieter in textielbaron Percy Perquin die 150 flappen van duizend contant naar de oprichtingsvergadering kwam brengen. Ze bedachten de naam Unit Four (Unit bekte goed, en Four stond voor de vier disciplines hardware, software, trainingen en implementatie).
Wat deed het anders dan anderen?
Standaardsoftware spreekt, zeker in het cloudtijdperk van tegenwoordig, bijna vanzelf. Maar in 1980 was het nogal eigenwijs dat Unit 4 alleen pakketsoftware wilde bouwen. ‘Standaard’-software betekende in het pre-pctijdperk wel dat de producten voor tientallen besturingssystemen moesten worden gebouwd, en dat de ondernemers achter Unit Four alles wat ze verdienden in hun product moesten steken, in plaats van te leven van uitvoerige maatwerkprojecten. De komst van de pc maakte het leven van softwareontwikkelaars overzichtelijker, maar Unit 4 was juist genoodzaakt tot een drastische reorganisatie doordat het zich voortaan kon beperken tot Microsoft en Unix. Die turnaround liep goed af, onder leiding van Ouwinga. Nadat de twee oprichters die de leiding hadden de een na de ander vertrokken met ruzie, was hij in 1986 aangewezen om ceo te worden. En te blijven: pas op 1 januari aanstaande wordt hij formeel opgevolgd, door José Duarte.
Hoe groeide Unit4?
Unit4 richtte zich in die tijd met bedrijfssoftware van het type ERP (enterprise resource planning) op mkb-bedrijven en kreeg daardoor in eigen land steeds meer concurrentie van onder meer generatiegenoot Exact. Ouwinga zette in op expansie door overnames en besloot daarvoor naar de beurs te gaan. Begin 1998 was het zover, en met eigen aandelen als betaalmiddel deed Unit4 in 2000 een grote overname. Het Noorse Agresso maakte van Unit4, dat daarvoor alleen in Nederland en België actief was, een multinational. De Noren bedienden bovendien ook grotere ondernemingen en waren ook wat afzetmarkten betreft een goede aanvulling. Vele grotere en kleinere overnames volgden. Die van het Britse Coda in 2008 maakte van Unit4 definitief tot een top tienspeler in Europa.
Waar staat het nu?
Ouwinga’s bedrijf heeft inmiddels een omzet van 470 miljoen (2012), een winst van ruim 24 miljoen en 4200 werknemers. De crisis doorstaat het op zich goed, maar het zit middenin een zoveelste transformatie van de IT-branche: die van pakketsoftware naar de cloud, ofwel afrekenen via abonnementen voor online software, in plaats van het vertrouwde ‘dozen schuiven’ om licenties te verkopen. Daardoor zullen de inkomsten van een reeks activiteiten die naar de cloud overgaan eerst door een dal gaan, voordat ze weer het niveau van de langjarige licentiecontracten bereiken. Analisten noemen de overnameprijs mede daarom stevig, maar de langetermijnvooruitzichten voor Unit4 zijn niet beroerd.
En waar blijft Ouwinga?
Ouwinga zelf werd in oktober nog uitgeroepen tot entrepreneur of the year door Ernst & Young. Hij vertrekt als ceo, maar komt terug als chairman in een board naar Angelsaksisch model. Hij riep ooit dat hij niet emotioneel verbonden is met zijn bedrijf, maar dat is ook weer geen reden om er niet dagelijks met plezier binnen te stappen. Met de paar uur slaap die de ondernemer per nacht nodig heeft, is er nog genoeg tijd voor zijn andere interesses, waarvan het produceren van arthousefilms in Engeland wel een hele bijzondere is.
