De geldschieters die Uber katapulteerden tot ‘s werelds grootste startup hebben de macht gegrepen: vijf van de grootste investeerders leverden dinsdag een brief (‘Moving Uber Forward’) af bij oprichter Travis Kalanick waarin ze zijn onmiddelijke vertrek eisten. Kalanick legt zich bij die eis neer, zegt hij tegen de New York Times.
De ondernemer spreekt van “een moeilijk moment in mijn persoonlijke leven”, een verwijzing naar het tragische bootongeluk dat zijn moeder vorig maand het leven kostte.
Daarmee is na jarenlange schandalen en ophef de grens bereikt voor een ondernemer die zich altijd voorstond op zijn vechtlust. ‘Als we tegen de grond worden geslagen, staan we weer op”, zei Kalanick vorig jaar in Amsterdam tijdens Startup Fest Europe (video onder). En: “Laat je niet verlammen door angst, kom in actie: start selling and hustling!” Kalanick gaat door muren om zijn doelen te bereiken, omschreef investeerder Mark Cuban de ondernemer afgelopen april in een onthullend portret in de New York Times.
Ontspoord
In het geval van Kalanick zorgde die insteek ervoor dat Uber het symbool werd voor een ontspoord Silicon Valley-bedrijf. De agressieve groeistrategie van het bedrijf deed de uitspraak ‘move fast and break things’ van Mark Zuckerberg verbleken tot een aandoenlijke lijfspreuk.
Schandalen en pr-blunders leidden alleen al dit jaar tot het vertrek van 14 hooggeplaatste bestuurders, onder wie hoofd communicatie Rachel Whetsone en senior vice president en progammeur Amit Singhal. Het dankzij 8,8 miljard aan groeigeld op 69 miljard dollar gewaarde bedrijf ontbeert momenteel ook een CFO.
De belangrijkste schandalen die Kalanick de kop kostten:
1. Politie om de tuin leiden
Kalanick gaf een deel van zijn leger programmeurs een nogal dubieuze opdracht: maak het politieagenten die Uber onderzoeken zo moeilijk mogelijk. Daaruit ontstond de geheime softwaretool Greyball, die er bijvoorbeeld voor zorgde dat agenten spook-taxi’s in hun Uber-app voorgeschoteld kregen, waardoor zij de dienst niet konden testen.
2. Ruzie met andere ondernemers
Onder de toepasselijke naam ‘Hell’ zorgde Kalanick ook voor ander een geheim, semi-legaal project waarmee Uber-medewerkers duizenden ritten boekten, en weer afzegden, bij concurrent Lyft.
Kalanick kreeg ruzie met Apple-ceo Tim Cook, vanwege het volgen van iPhones. Uber ligt ook al een tijdje in de clinch met Google, dat Uber beschuldigt van het stelen van technologie voor zelfrijdende auto’s.
3. Vip’s en journalisten bespioneren
Aan intrigerend getitelde Uber-projecten geen gebrek: met ‘God View’ bespioneerden Uber-medewerkers beroemdheden, journalisten en zelfs ex-geliefden. Uber betaalde begin dit jaar 20.000 dollar om de zaak te schikken.
4. Seksisme
Na tijdenlang genegeerd te zijn deed voormalige medewerker Susan Fowler eerder dit jaar in een blog een boekje op over de seksuele intimidatie die zij meemaakte bij Uber. Het management ondernam volgens haar geen actie omdat de man over wie zij klaagde een ‘high performer’ was.
Uber-commissaris Arianna Huffington kondigde direct een onderzoek aan:
Just talked w/ Travis & as a representative of Uber’s Board I will work w/Liane to conduct a full independent investigation starting now 1/2
— Arianna Huffington (@ariannahuff) 20 februari 2017
Voorafgaand aan een bedrijfsfeest in 2013 stuurde Kalanick zijn medewerkers een memo waarin hij hun vriendelijk verzocht om geen seks met elkaar te hebben – tenminste, als ze zich in een directe gezagsrelatie met elkaar bevonden.
Een jaar later maakte Kalanick een grap over een dienst voor on demand vrouwen, “Boob-er“.
Travis Kalanick, 2015. (h/t @alisongriswold) pic.twitter.com/XrcoLF9foK
— Rob Price (@robaeprice) 20 juni 2017
5. Misleiding
In januari moest Uber 20 miljoen dollar ophoesten na claims dat het bedrijf potentiële chauffeurs onrealistisch hoge inkomsten voorspiegelde, en hen slecht voorlichtte over de kosten van het leasen van een auto. Afgelopen april schikte Uber voor 25 miljoen dollar een zaak waarin het bedrijf werd beschuldigd van het misleiden van klanten in Los Angeles en San Francisco.
6. Uitval
Een van de grootste pr-dieptepunten was een video waarin Kalanick tekeergaat tegen een Uber-chauffeur die klaagt over dalende inkomsten. Na het uitlekken van de video afgelopen februari maakte Kalanick een diepe buiging en erkende hij dat het tijd was om ‘volwassen te worden’.
En, schreef hij veelzeggend in een reactie op de website van Uber: This is the first time I’ve been willing to admit that I need leadership help and I intend to get it.
Opvolging
Na het neerdalen van het stof rondom het vertrek van Kalanick begint de geruchtenmolen over zijn opvolging al op gang te komen:
Names flying around as possible Uber CEO. Garrett Camp (co-founder); Tim Armstrong (AOL); Arianna Huffington; Marissa Meyer; Sam Allardyce
— Dave Lee (@DaveLeeBBC) 21 juni 2017
Grote kans dat Uber bij die selectie advies krijgt van twee Nederlanders: hoofd van Ubers adviesraad Neelie Kroes en Kees Koolen, die het bedrijf al sinds 2012 bijstaat. Wie het ook wordt, de nieuwe ceo doet er goed aan zich alvast te verdiepen in crisismanagement.
