Branche: auto-industrie
Onderneemt met: Spyker Cars
Grootste succes: Kledingmerk McGregor
Grootste misser: In de onmogelijke redding van Saab stappen
De Leidse jurist en advocaat Victor Muller (1959) begon als ondernemer toen hij in 1991 via een management buy-out sleepbedrijf Wijsmuller loskocht uit offshorebedrijf Heerema. De verkoop aan branchegenoot AP Moller maakte hem tien jaar later gefortuneerd: zijn tien procent van de aandelen bracht 28,4 miljoen guldens op. In de tussentijd speelde Muller ook de hoofdrol bij de overname, groei, beursgang en verkoop van modemerk McGregor.
De verkoop van Wijsmuller maakte de handen vrij voor het avontuur waarmee Victor Muller beroemd en berucht werd: Spyker. De jongensdroom van Maarten de Bruijn, die het eerste exemplaar eigenhandig in een schuurtje in elkaar heeft gesleuteld. Muller zag de potentie om van de wagen een exclusief wereldmerk te maken, en kocht daarvoor in 1999 de rechten op de lang vervlogen naam Spyker. Met geld van zakenvrienden en autoliefhebbers, en na de beursgang in 2004 ook met kapitaal van beursbeleggers, lukte het Muller de Spyker te ontwikkelen, maar tot hoge productieaantallen in de ‘fabriek’ in Zeewolde komt het niet.
De Spyker-modellen en prototypes, waaronder dat voor een exclusieve SUV D8 Peking to Paris, baren veel opzien, de financiële handel en wandel van het bedrijf erachter zo mogelijk nog meer. Doordat er door de tegenvallende verkopen sloten geld bij moeten, is Muller steeds gedwongen nieuwe investeerders te zoeken, van steeds exotischer pluimage. De belangrijkste geldschieter van de afgelopen jaren, Vladimir Antonov, wacht zelfs in Engeland op uitlevering aan Litouwen, dat hem zoekt voor fraude met de Snoras bank. De wijze waarop Spyker zijn jaarrekeningen opstelt, krijgen ook bijzondere aandacht van de AFM. Muller wint echter de procedure die volgt tegen de AFM.
Victor Muller kiest herhaaldelijk de vlucht naar voren om zijn bedrijf overeind te houden. Eerst is het – samen met Lost Boysmiljonair Michiel Mol – in 2006 de overname van F1-team van Midland, die Spyker zowel een grotere balans als meer faam moet opleveren. F1 is zo mogelijk een nog duurdere sport dan auto’s bouwen. De renstal moet dan ook na een seizoen weer worden verkocht en de wegen van Mol en Muller scheiden zich weer.
Een nog grotere vlucht naar voren betekende de overname van Saab door Spyker Cars in 2010. Voor een habbekrats krijgt Spyker de bijna-failliete autofabrikant in handen, met een omvang waarbij het merk Spyker een voetnootje in het jaarverslag is geworden. Maar ook Muller weet Saab niet meer tot leven te wekken, en in 2012 gaat het alsnog failliet.
Of moeten we zeggen: de verkoper Muller? De charmante, eeuwig jongensachtige Muller is namelijk een rasverkoper die iedereen enthousiast kan maken voor zijn plannen en producten. Volgens zijn fans is hij ook een rasoptimist en prima strateeg, volgens zijn vijanden – en die zijn er nogal wat – een rasopportunist en pathologische leugenaar. Maar volgens vriend en vijand beschikt Muller bovenal over lef en vasthoudendheid. Lef en vasthoudendheid waarmee hij een sportwagenmerk bouwde, en een kreupele Zweedse fabrikant wakker probeerde te schoppen. Maar ook het (gore) lef en de vasthoudendheid waarmee hij banken, leveranciers en geldschieters meesleept in zijn avonturen. Zie het adagium van Spyker zelf: Nulla tenaci invia est via, ofwel voor de volhouder is geen weg onbegaanbaar.