Aan de ene kant voldoen aan de verwachtingen van de organisatie waar je voor werkt en aan de andere kant je medewerkers tevreden houden. De schakelpositie die je als manager hebt, kan behoorlijk veel stress opleveren. Zeker als er hervormingen of nieuwe maatregelen moeten worden doorgevoerd. ‘Managers hebben over het algemeen een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zijn heel loyaal aan de organisatie waar ze voor werken,’ legt Marjolijn Punt uit. Zij is arbeids- en organisatiepsycholoog bij Shared Ambition, specialist in arbeid gerelateerde psychologische gezondheid. Door dat grote verantwoordelijkheidsgevoel nemen veel managers het nastreven van bepaalde doelstellingen volgens Punt heel serieus. ‘Maar tegelijkertijd hebben ze ook hart voor hun medewerkers. Beide kampen tevreden houden kan heel stressvol zijn, zeker als er veranderingen moeten worden doorgevoerd.’ Van alle medewerkers geven managers dan ook het vaakst aan dat de werkdruk hen te hoog is, zo bleek uit een recent onderzoek van het CBS.
Stresssysteem maakt overuren
Kwalijk, want stress is, zeker wanneer deze lang aanhoudt, funest voor onze gezondheid. Het probleem is dat ons stress-systeem tegenwoordig overuren maakt. Het reageert niet alleen op fysieke bedreigingen maar ook op bedreigingen van psychische aard, zoals werkdruk. Het gevolg? Onze bloeddruk en hartslag zijn veel vaker te hoog dan goed voor ons is. En wanneer er te veel van het stress-hormoon cortisol vrijkomt, dan is dat op lange termijn een aanslag op ons immuunsysteem. Langdurige stress vergroot dus niet alleen het risico op hart- en vaatziekten, maar maakt ons kwetsbaar voor allerlei vervelende kwaaltjes en aandoeningen. Zo krijgen gestreste mensen bijvoorbeeld eerder last van ontstekingen en slapen ze slechter.
Tunnelvisie
Wanneer we gestrest zijn verliezen we ook eerder onze zelfbeheersing. Functioneer je al wekenlang onder veel te hoge druk? Grote kans dat je kortaf reageert op die collega die jou iets wil vragen of erger nog, dat je uit je vel springt. Kortom: een manager met een kort lontje is niet bepaald bevorderlijk voor de sfeer op de werkvloer. Daarnaast krijgen we onder stress vaak last van een tunnelvisie. ‘We zien alleen nog maar die ene grote klus die af moet en hebben geen oog meer voor onze omgeving,’ legt Punt uit. Ook die tunnelvisie heeft biologisch gezien een functie. In de tijd dat wij mensen nog wel eens oog in oog stonden met een beer hadden we immers onze volledige focus nodig om goed met die situatie om te kunnen gaan. Maar in een bedrijf kan zo’n tunnelvisie juist verdomd onhandig zijn. ‘Je ziet minder snel oplossingen en wordt minder creatief,’ legt Punt uit.
Stress is besmettelijk
Natuurlijk is langdurige stress voor niemand goed, maar als manager is het al helemaal belangrijk om dit te voorkomen. Als leidinggevende heb je immers een voorbeeldfunctie. ‘Bovendien is stress besmettelijk,’ zegt Punt. ‘Zeker mensen die daar gevoelig voor zijn, hebben de neiging gestrest gedrag over te nemen.’ Het risico is dat alle medewerkers dan vanaf hun eigen eilandje aan het werk zijn en geen oog meer hebben voor hun collega’s. ‘Op die manier verdwijnt het teamgevoel,’ zegt Punt. ‘Dat is geen goede ontwikkeling. Juist door een gevoel van verbondenheid kan stress namelijk verminderen. Het is dan ook niet vreemd dat bedrijven met een sterk teamgevoel veel veerkrachtiger zijn en beter in het vinden van oplossingen.’
Vraag om hulp
Hoe voorkom je als manager stress terwijl je wel allerlei ballen in de lucht moet houden? Het advies van Punt is simpel: Vraag om hulp. ‘Durf collega’s om advies te vragen wanneer je in een lastige situatie zit,’ zegt ze. Hetzelfde geldt voor het delegeren van taken. Volgens Punt hebben mensen op leidinggevende posities vaak het idee dat ze zich altijd groot moeten houden. ‘Maar je wordt juist een betere manager wanneer je je kwetsbaar durft op te stellen.’
