Het huidige economische model van oneindige groei is nooit houdbaar geweest. De klimaatcrisis onderstreept dat. Steeds strengere nationale en internationale wetgeving dwingt bedrijven om werk te maken van een kleinere ecologische voetafdruk.
Tegelijkertijd groeit ook vanuit de publieke opinie de druk op bedrijven en organisaties (zeker in branches als de bio-industrie en fast fashion) om te investeren in groenere productiemethoden, minder verspilling en betere werkomstandigheden.
Duurzaamheidsdoelen
Als raamwerk voor een duurzamere toekomst introduceerden de Verenigde Naties in 2015 zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s). Deze duurzaamheidsdoelen richten zich onder meer op een groene economie, universele gezondheidszorg, kwaliteitsonderwijs, schoon water en sanitair, en het uitroeien van extreme armoede en honger.
Richt je op je kernactiviteiten
Steeds meer bedrijven en organisaties gebruiken de SDG’s als raamwerk voor het formuleren van hun eigen duurzaamheidsambities, vertelt duurzaamheidsconsultant Myra Hendriks van House of Performance. ‘Ze stellen zich bijvoorbeeld ten doel om hun uitstoot drastisch te verminderen, hun afvalstromen te reduceren en/of binnen de keten efficiënter samen te werken. De grootste mate van impact realiseer je daarbij door je als bedrijf of organisatie te richten op je kernactiviteiten, zo leert de ervaring.’
Podcast: agile transformatie is een reis
Leen Dewicke, Team Lead bij BeNe Rail International, vertelt over de route die haar organisatie aflegt naar een volledig agile manier van werken. Over hoe je je pad baant en waarom er leiders in plaats van managers nodig zijn.
lees verder
Uit haar eigen praktijk geeft Hendriks het voorbeeld van een organisatie die actief is in het stads- en streekvervoer, met een eigen onderhoudsafdeling. ‘Wanneer er voertuigen in de remise staan voor benodigd onderhoud, zijn ze uiteraard niet inzetbaar voor de reiziger. En hoe meer voertuigen wachten op onderhoud, hoe groter dat effect. Naast de kosten is dat ook vanuit duurzaamheidsoogpunt onwenselijk. Wij zijn samen met de opdrachtgever gaan kijken hoe processen efficiënter zouden kunnen worden vormgegeven en waar de performance verder verbeterd zou kunnen worden.’
Flinke besparingen
‘Onder de streep heeft een groot aantal relatief kleine veranderingen – zoals een andere inrichting van het werkproces – er uiteindelijk toe geleid dat het onderhoud aan de voertuigen veel beter gaat. Dat leidt tot meer zitplaatsen voor de reiziger. En in de toekomst hoeven er minder nieuwe voertuigen aangeschaft te worden. Dat scheelt vele tientallen miljoenen. En het leidt tot besparingen op materialen en energieverbruik. Goed voor het milieu én vanuit het oogpunt van kostenbesparingen.’
Slimmer onderhoud
Een soortgelijke opdracht voerde House of Performance uit voor een landelijke OV-organisatie, vult duurzaamheidsconsultant Simone Thien aan. ‘Ook hier hebben we, samen met de klant, gezorgd voor minder storingen. Materieel gaat dankzij slimmer onderhoud nu langer mee en hoeft dus ook minder snel vervangen te worden.
Deze ingrepen in de kernactiviteit van het bedrijf – het vervoeren van personen en goederen per trein – zorgen voor een enorme groene impact, doordat er minder nieuwe treinen hoeven te worden aangeschaft. Daarmee past ook dit project prima in de twaalfde SDG, gericht op duurzame productie en consumptie.’
Schuldhulpverlening
Maar duurzaamheid gaat verder dan milieu alléén. Ook in sociaal opzicht formuleren veel organisaties heldere ambities om het welzijn van hun klanten te verbeteren. Zo dacht House of Performance recent mee met een grote Nederlandse gemeente over het verbeteren van de performance van het gemeentelijke loket voor schuldhulpverlening, vertelt Thien.
‘De doorlooptijd van een schuldentraject was erg lang; medewerkers klaagden over te hoge werkdruk, en door personele wisselingen was er vaak geen sprake van continuïteit. Met een gericht veranderprogramma hebben we geholpen om de dienstverlening te verbeteren. Het schuldenloket werkt nu beter samen met schuldeisers, en de doorlooptijd is enorm verlaagd.’
Concrete impact
‘Daardoor worden burgers met schulden nu beter geholpen en bouwen ze ook minder schulden op. Op die manier is ook dit project weer heel goed rechtstreeks te linken aan de SDG’s. Denk maar aan SDG 1 – gericht op het uitbannen van armoede – en aan SDG 3, gericht op de bevordering van een goede gezondheid en welzijn. Hele concrete impact dus, direct gelieerd aan de kernactiviteit van een gemeente: het verbeteren van het leven van burgers.’
Naar de werkvloer
Welke duurzaamheidsambities je ook formuleert, wees je er wel bewust van dat het daadwerkelijk realiseren van die ambities in de praktijk zo makkelijk nog niet is, benadrukt Hendriks. ‘Je kunt in de directiekamer nog zulke mooie ambities formuleren, uiteindelijk staat of valt het welslagen van elke duurzaamheidsdoelstelling met de mate waarin je deze weet te vertalen naar concrete veranderingen op het gebied van gedrag, mindset en leiderschap. Je zult je strategische ambities kortom naar de werkvloer moeten brengen.’
Doelgroepen
House of Performance begeleidt organisaties regelmatig bij het concreet vormgeven van dat verandervraagstuk, vult Thien aan. ‘Vaak zijn bedrijven en organisaties nog heel erg zoekende. We willen daar naartoe, naar dat ambitieuze doel, maar hoe komen we daar?’
‘Wij denken mee over hoe je je interne doelgroepen het best bereikt. Zo helpen we op dit moment een luchtvaartmaatschappij om te verduurzamen. Grondpersoneel zal weer door andere zaken gemotiveerd worden dan een piloot. Het is dus belangrijk om goed na te denken over wat je interne doelgroepen belangrijk vinden en waar ze door gemotiveerd worden.’
Gamification
‘Vervolgens vertalen we de behoeften per doelgroep naar concrete gedragsinterventies. Om ervoor te zorgen dat medewerkers die verandering ook daadwerkelijk omarmen, maken we onder meer gebruik van gamification. Daarbij zetten we spelelementen in om teams te laten nadenken over het hogere duurzaamheidsdoel. En over wat dat concreet betekent voor hun dagelijkse werkzaamheden. Ook laten we teams experimenteren met gedragsverandering in de praktijk. Op die manier kom je als organisatie uiteindelijk het snelst tot duurzame gedragsverandering en kun je écht groene impact maken.’
Hearts and minds
Zorg kortom voor een goede koppeling tussen je duurzaamheidsdoelen en je kernactiviteiten, benadrukt Hendriks nogmaals. ‘Dan is de kans des te groter dat je échte duurzaamheidsimpact realiseert. Zeker als je je daarbij baseert op de SDG’s. En als je je doelstellingen via een gericht veranderprogramma een plek bezorgt in de hearts and minds van je medewerkers.’
