5.0: technologie én mens
De focus in de productiewereld verschuift van pure automatisering naar een meer gebalanceerde benadering waarin de menselijke factor opnieuw wordt gewaardeerd. ‘Industrie 4.0 is primair technologiegedreven’, vertelt Leendert Mijnders, Manager Business Consultancy Industry bij ICT Group. ‘Het draait om data, connectiviteit en kunstmatige intelligentie. Industrie 5.0 voegt daar een maatschappelijk perspectief aan toe: duurzaamheid, menselijke samenwerking en flexibiliteit.’
Die verschuiving wordt gevoed door mondiale ontwikkelingen die verder reiken dan alleen de fabrieksvloer. Roel de Backer, directeur Industrie en Infra bij ICT Group, ziet een duidelijk patroon. ‘Globalisering is een belangrijke drijfveer geworden. Met AI kun je logistieke ketens beter afstemmen en productielocaties over de hele wereld effectiever vergelijken. Dit zijn vraagstukken die nu tot in de boardroom doordringen. Waar dit eerder puur op fabrieksniveau speelde, wil het topmanagement tegenwoordig begrijpen waarom locaties verschillend presteren.’
‘Bovendien denken we nu veel meer na over het onderliggende businessmodel en de waarde die medewerkers daaraan toevoegen’, zegt Van Lanen. ‘Of een fabriek volledig autonoom moet opereren, hangt volledig af van de specifieke businesscase. Voor hightech nicheproducten zoals ASML die produceert, geldt een heel andere afweging dan voor massaproductie in een sterk concurrerende internationale markt.’
Industrial excellence
De kern van succesvolle implementaties ligt in wat Mijnders omschrijft als ‘industrial excellence’: het vermogen om technologische innovatie, bedrijfsprocessen én menselijke factoren in samenhang te optimaliseren. ‘Je kunt investeren in automatisering van een deelproces, maar soms is het verstandiger om eerst naar het grotere geheel te kijken.’
Het draait om een combinatie van strategisch inzicht en praktische implementatie. ‘We denken niet alleen mee over de toekomstbestendige fabriek’, vult De Backer aan. ‘We zorgen ook dat de dagelijkse operatie blijft draaien tijdens de transformatie. Dat vereist zowel een helikopterview als diepgaande kennis van bestaande én nieuwe systemen. Die aanpak zorgt ervoor dat investeringen niet alleen leiden tot technologische vernieuwing, maar ook tot tastbare verbeteringen in productiviteit, duurzaamheid en concurrentievermogen.’
De uitdaging van modernisering
Eén van de grootste uitdagingen voor de moderne industrie is de integratie van nieuwe technologie in een landschap van bestaande, vaak verouderde systemen. Dit vraagt om een pragmatische benadering, ziet Mijnders.
‘Productiemachines hebben doorgaans een zeer lange afschrijvingstermijn, soms wel 40 jaar. Software daarentegen veroudert al vaak na ongeveer 5 jaar. De kunst is om flexibel in te spelen op marktveranderingen met machines die financieel nog lang niet zijn afgeschreven.’
ICT Group adviseert te beginnen bij het creëren van inzicht in de huidige situatie. ‘Start met fundamentele vragen als: waar staat dit bedrijf nu precies en hoe verdient het zijn geld?’, aldus Mijnders. ‘Op basis daarvan ontwikkel je een strategisch masterplan: welke automatiseringsprojecten leveren de meeste waarde? Soms zijn de oplossingen verrassend eenvoudig, zoals een interactief dashboard dat inzichten biedt die voorheen volledig onzichtbaar bleven.’
Operators hebben beslissende stem
Technologie implementeren is één ding, zorgen dat mensen het omarmen is een compleet andere uitdaging. ‘Vroeger werden dit soort projecten bijna uitsluitend vanuit technisch perspectief benaderd’, zegt Mijnders. ‘Nu zien we dat de organisatiecultuur steeds vaker als doorslaggevende succesfactor wordt erkend.’
De invloed van operators op de werkvloer blijkt in de praktijk namelijk enorm. ‘Wanneer een operator aangeeft dat een nieuw systeem niet naar behoren functioneert, raakt iedereen onmiddellijk nerveus’, zegt Mijnders. ‘Businesscontinuïteit is absoluut cruciaal — en operators hebben daar een beslissende stem in. Aan de ene kant wil je projecten klein en behapbaar houden voor operators, maar tegelijk wil je zorgen dat elk deelproject past in de grotere puzzel van een datagedreven organisatie.
Data als fundament voor besluitvorming
Een belangrijke stap richting Industrie 5.0 is de democratisering van data, aldus Mijnders. ‘We zien nu een duidelijke verschuiving naar datazelfbediening: hoe kunnen we medewerkers op alle niveaus helpen om zelfstandig analyses uit te voeren en eigen dashboards te creëren? Het doel is niet alleen om data te verzamelen, maar om íedereen in de organisatie in staat te stellen er waarde uit te halen.’
‘We besteden steeds meer aandacht aan de data-architectuur, want die vormt de basis voor standaardisatie en veilige dataverwerking. De uitdaging ligt in hoe je die data presenteert en beschikbaar maakt via cloudservices, terwijl je tegelijkertijd zorgt voor goede governance. De wereld die tussen ruwe data en bruikbare inzichten zit, wordt steeds belangrijker. Het gaat er uiteindelijk om mensen een hamer te geven in plaats van telkens de timmerman te moeten bellen.’
Verbouwen met de winkel open
‘Fabrieken worden overspoeld door een lawine aan technologische mogelijkheden en keuzes’, voegt Mijnders toe. ‘Het risico is dat je mensen overbelast met te veel parallelle innovatieprojecten, waardoor je uiteindelijk niemand een dienst bewijst. Na een fase van experimenteren met talloze pilots is nu het moment aangebroken om scherpe keuzes te maken: welke initiatieven dragen écht bij aan duurzame winstgevendheid en toekomstbestendigheid?’
Is het een herkenbaar plaatje: teveel projecten én te weinig focus? ‘Durf dan te kiezen’, adviseert Mijnders. ‘Selecteer een strategische partner die je helpt een helder pad uit te stippelen naar een sterkere concurrentiepositie over vijf jaar. Houd daarbij altijd voor ogen dat je moet verbouwen met de winkel open — de primaire processen moeten onder alle omstandigheden blijven draaien.’
Smart Industry Summit op 25 juni
Voor wie de praktische toepassingen van Industrie 5.0 wil verkennen, biedt de Smart Industry Summit van ICT Group op 25 juni een uitgelezen kans. Het evenement, dat twee jaar geleden al in teken stond van Industrie 5.0, presenteert praktijkverhalen, demonstraties én toepassingen die direct relevant zijn voor moderne productieomgevingen.
‘Bezoekers ontdekken de nieuwste toepassingen op het gebied van mens-machine samenwerking en wisselen ervaringen uit met vakgenoten die voor vergelijkbare uitdagingen staan. De Summit vormt daarmee een logisch verlengstuk van een industriële toekomst waarin technologie en menselijke expertise elkaar optimaal versterken.
Dit artikel wordt u aangeboden door
ICT Group
ICT Group biedt innovatieve industriële technologieoplossingen in Europa. Met 2.200 specialisten leveren we consultancy, softwareontwikkeling, projectwerk en IT-onderhoud. Door technologie, mensen en ideeën te verbinden, helpen we klanten in diverse sectoren dagelijks bij het realiseren van slimme, toekomstgerichte oplossingen.
Meer info
