De afgelopen 25 jaar liep het aantal tankstations van Shell in Nederland terug van 750 naar zo’n 500. “En dat zullen er de komende jaren waarschijnlijk nog minder worden”, verwacht Hilmar van den Dool, die als General Manager Shell Retail Benelux & France die transitie mede vorm mag geven.
Maar verwacht van hem geen sombere vooruitzichten van massale werkloosheid of dichtgespijkerde ramen. Sterker nog: de transitie is juist een enorme kans, zegt hij. “Very exciting business.” Daarom was hij bijvoorbeeld jurylid van de New Energy Challenge, een internationale competitie van Rockstart, YES!Delft, Get in the Ring en Shell, voor veelbelovende startups en scaleups op energiegebied. In 2019 waren NanoSUN en EcoG de winnaars.
EcoG, de scalup-winnaar, krijgt zelfs de kans om zijn innovatie bij een van de tankstations van Shell in de praktijk te brengen. Tanken 2.0? De New Energy Challenge maakt het mogelijk. En zo zit Van den Dool meteen heel dicht op de mogelijke toekomst van zijn eigen business.
Aan loodvrij deden we niet
Want als het gaat om de (technologische) toekomst, zijn we als mens gauw geneigd te overschatten wat op korte termijn kan, maar te onderschatten wat er op lange termijn gebeurt. Hoeveel kan er veranderen in 30 jaar? Om dat duidelijk te maken, neemt Van den Dool ons eerst maar eens terug naar 30 jaar geleden, naar 1989.
Het was een tijd dat we net Nederland 3 én commerciële televisie kregen, internet bestond niet en geen enkele supermarkt was na 18.00 of op zondag open. De Kijkshop en V&D beheersten de winkelstraat, we belden op straat in een telefooncel en een liter benzine kostte 90 cent. Loodvrij? Daar deden we niet aan. En via Schiphol vloog in 1989 vijf keer zo weinig mensen als vandaag.
Zóveel kan er dus veranderen in 30 jaar, benadrukt hij nog maar eens. “Weet je wat in die tijd veruit het meest verkochte boek was? Het Shell Stratenboek. Dat lag op élke achterbank.” Waarmee hij maar wil zeggen: “In 30 jaar blijft er veel hetzelfde, maar kan er ook heel veel veranderen.” En de ambitie van zijn werkgever om in 2050 CO2-neutraal te zijn? Die vindt hij dus helemaal niet zo gek. “Ons werk gaat niet om benzine. Het gaat om het verplaatsen van mensen en goederen.”
Lagere ecologische footprint
Als sociale wetenschapper startte hij 22 jaar geleden bij Shell in Rotterdam. Een soort vreemde eend in de bijt. Maar hij wilde graag internationaal werken. En dat kon bij Shell. “Die behoefte is ook vervuld”, zegt hij, met functies in onder meer Rio de Janeiro en Buenos Aires.
Een jaar of twee geleden werd hij echter gevraagd om de tankstations in de Benelux en Frankrijk op de toekomst voor te bereiden. Het leidde wel even tot wat hoofdbrekers, geeft hij toe. “Wilde ik dat? Wetende dat de wereld andere behoeftes krijgt? Wilde ik een fossiele branche runnen? Kan ik dat uitleggen aan mijn kinderen?”
Hij besloot de uitdaging toch aan te gaan. “Retail is een snel veranderende business, die bovendien een cruciale rol speelt in de toekomst van mobiliteit. En ik raakte overtuigd van het streven naar een lagere ecologische footprint dan we hier hebben.”
Alle auto’s zero emission
Shell is vermaard om zijn scenario’s. In één van die scenario’s (het zogeheten Sky-scenario) zijn álle nieuwe auto’s in 2050 al ‘zero emission’. In Nederland gaat het dan zelfs om 100% van álle auto’s, nieuw of niet. En vanaf 2030 al om alle nieuwe auto’s. Onwaarschijnlijk? Het ligt er maar aan hoe je het bekijkt, aldus Van den Dool. Want 30 jaar is nog best een tijd weg, en in die tijd kan dus veel veranderen.
Een andere trend die hij ziet is eigenaarschap. Of beter gezegd: het steeds meer verdwijnen daarvan. Onze muziek gaat via Spotify al op abonnementsbasis, ons kijkgedrag via Netflix. Waarom zou dat straks niet ook voor mobiliteit gelden?
Dan wordt veel meer gepersonaliseerde data-uitwisseling mogelijk. Met als gevolg een relevanter en persoonlijker aanbod. Oók op mobiliteitsgebied. Want je hebt lang niet voor elke reis dezelfde soort auto nodig. “We praten nu nog steeds over wegtransport. Maar wie weet verplaatsen we ons tegen die tijd wel door de lucht. Ik weet niet helemaal zeker wat ik daarover kan beloven….”
Totale transformatie? ‘Reken op 10 jaar’
Maar wat hij wel weet: wil je een totale transformatie van welk maatschappelijk systeem dan ook? Reken dan op minstens tien jaar. Maar dan kan het ook snel gaan. En ja, dat betekent dat het huidige systeem van tankstations langs de snelweg en in de dorpen zich daar nú al op moet voorbereiden, zegt hij.
“We moeten fundamenteel hierover nadenken.” Dat varieert van seamless payment (dus betaling zonder actieve inmenging) tot waterstoftankplaatsen voor vrachtwagens. Of van nóg meer service via de stations. “Nu al komt bijna de helft van onze bezoekers niet eens meer om te tanken, maar bijvoorbeeld alleen voor een kop koffie.”
En dat in een tijd dat de duurzaamheidsambities hoog zijn. “We willen in zes jaar onze CO2-footprint terugbrengen op al onze stations. Bijvoorbeeld met groene stroom, maar ook met lichtbesparende maatregelen, en energiebesparing op de carwash.” En denk vooral niet dat het om een kleine operatie gaat, benadrukt hij. “We hebben momenteel in Nederland ruim 500 locaties, met 2.500 servicemedewerkers en 300.000 face-to-face klantcontacten per dag.”
De telefooncel achterna
Juist dat maakt zijn opgave zo leuk én uitdagend, zegt hij. Voor het tankstation zoals we dat nu kennen mag de toekomst misschien lijken op de toekomst die de telefooncel 30 jaar geleden had. Maar dat betekent dus niet dat we ons straks niet meer willen bewegen. Of dat we straks geen goede koffie meer willen onderweg. Zoals we nu ook nog steeds willen bellen.
En wordt de verandering eenmaal in gang gezet, dan kan het soms best snel gaan, aldus Van den Dool. “Gisteren koos bijvoorbeeld voor het eerst in de geschiedenis één op de vijf Shell-klanten ervoor om zijn getankte brandstof CO2-neutraal te maken. Een record. En een grote stap. De Prius kostte het veel langer om zover te komen.”
Lees ook hoe de winnaars van de New Energy Challenge 2019 de energietransitie willen gaan vormgeven.
Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘New Energy Challenge’ op Sprout.nl. Dit dossier wordt mogelijk gemaakt door New Energy Challenge. Dit is een startup- en scaleupcompetitie voor ondernemers in Europa en Israël die geavanceerde technologieën en oplossingen ontwikkelen om aan de toekomstige energiebehoefte te voldoen. De challenge wordt georganiseerd door Shell, Rockstart, YES!Delft en Get In The Ring.
Dit artikel wordt u aangeboden door
New Energy Challenge
De New Energy Challenge (NEC) zoekt elk jaar naar Europese en Israelische start-ups en scale-ups die werken aan nieuwe, schonere energie oplossingen voor de toekomst. Dit jaar focust de NEC zich op start-ups en scale-ups die duurzame energiebronnen en energieoplossingen betaalbaarder maken en bijdragen aan het vermijden of reduceren van uitstoot. De NEC brengt de deelnemers in contact met investeerders en experts, waardoor ze toegang zullen krijgen tot kennis, financiering en support die hun business kan laten groeien.
New Energy Challenge
