Hoe virtualisatie de klimaatimpact van je bedrijf kan verlagen

Digitale transformatie heeft een impact op duurzaamheidcijfers. Als er servers draaien waar vroeger een archiefkast of prikbord werd gebruikt, heeft dat natuurlijk gevolgen voor de uitstoot. Onderzoeksbureau IDC wijst er in een rapport op dat virtualisatie de uitstoot van broeikasgassen kan beperken.

Virtualisatie houdt in dat er virtuele servers draaien op fysieke servers, waardoor ongebruikte resources beter worden benut. Volgens het onderzoeksbureau is de technologie inmiddels zo efficiënt dat er tien virtuele machines kunnen draaien op één host. Dat betekent dat er in theorie voor elke 10 ouderwetse servers er nog maar eentje nodig is als virtualisatie optimaal is ingezet. Daarmee krimpt het serverpark en wordt de uitstoot een fors stuk lager.

Rapporteren op duurzaamheid

Vrijwel alle bedrijven moeten de komende jaren rapporteren op duurzaamheid. Hoewel diverse wetten en regels van de Europese Unie vooral voor grote en beursgenoteerde bedrijven gelden, moeten die ook weten hoe al hun ketenpartners presteren om de impactcijfers te staven. Die partners moet op hun beurt over de metingen van hun toeleveranciers beschikken. Daarom wordt het voor veel ondernemingen erg belangrijk inzicht te hebben in deze cijfers.

Ontbreken zulke cijfers? Dan kan een partner uit pure noodzaak overstappen naar een concurrent. Om klimaatimpact te meten in ESG-rapporten (Environmental, Social en Governance), moeten bedrijven tools inzetten.

IDC becijfert dat virtualisatiebedrijf VMware zo in 15 jaar tijd wereldwijd zo’n 70 miljoen fysieke servers heeft bespaard. Dat scheelde tot 2019 ruwweg 350 miljoen MWh aan energieconsumptie. Aurora Energy Research merkt in een onderzoek uit 2021 op dat virtualisatie in Europa tegen 2040 kan zorgen voor een reductie van tot 55 procent in emissies.

Dat is belangrijk, want in hetzelfde rapport becijfert de organisatie dat de uitstoot die wordt veroorzaakt door groeiende digitalisering leidt tot een verhoging van 250 procent van de uitstoot die wordt veroorzaakt door servers. Ook een rapport van Microsoft onderstreept de energie- en uitstootbesparingen die bedrijven kunnen verwezenlijken met virtualisatie in de cloud.

Kostenbesparing en betere cijfers

Niet alleen zorgt virtualisatie voor gunstigere ESG-cijfers, ook leveren zulke bezuinigingen in energieverbruik en efficiënt gebruik van fysieke ruimte een flinke kostenbesparing op. Erik de Geus, Senior Regional Director Benelux van VMware, licht het slim inzetten van servercapaciteit toe aan de hand van een businesscase van het Nederlands Kanker Instituut (NKI).

‘De capaciteit die overdag wordt ingezet voor digitale werkplekken wordt ‘s nachts gebruikt om analyses te doen en batchprocessen te draaien voor kankeronderzoek.’ Daardoor draaien servers niet de hele nacht stand-by, waarbij ze energie verbruiken zonder werk te verrichten. Gebruik is dus efficiënter. ‘Maar ook goedkoper, want ‘s nachts maak je gebruik van daluren met goedkopere stroom,’ zegt De Geus.

‘Voortbordurend op de virtualisatietechnologie kunnen bedrijven ook laten zien wat ze met hun infrastructuur hebben bewerkstelligd aan klimaatverbetering,’ vertelt De Geus. ‘Ondernemingen kunnen een rapport draaien waaruit blijkt wat hun CO2-reductie is, zodat ze ook kunnen aantonen welke uitstootverlaging of energiebesparing ze hebben kunnen realiseren voor hun ESG-rapporten.’

De virtualisatiesoftware zorgt daarnaast voor een hoop kleine verbeteringen die energie besparen, zoals een efficiëntere routering van netwerkverkeer, waardoor voor dezelfde digitale communicatie als voorheen minder energie wordt verbruikt, legt hij uit.

Naar zero-emission

Daarbij is het belangrijk dat de aanbieder van software ook zo klimaatvriendelijk mogelijk werkt. Diens ESG-cijfers moeten gunstig zijn om de ESG-cijfers van de klant ook profijtelijk te houden. VMware opereert nu klimaatneutraal, maar werkt toe naar energieneutraal (zero-emission).

In het eerste geval wordt klimaatvriendelijk ontworpen en uitstoot gecompenseerd met bijvoorbeeld emissiehandel. In het tweede wordt er van meet af aan geen uitstoot meer gegenereerd door gebruik te maken van innovaties als warmteringen. Hierbij wordt uitsluitend door natuurlijke bronnen geproduceerde stroom ingezet en worden er over de hele linie verbeteringen toegepast die ervoor zorgen dat de energie zo efficiënt mogelijk wordt gebruikt.

Volgens een eigen rapport uit 2021 van het virtualisatiebedrijf is er met de duurzame virtualisatietechnologie 1,2 miljard ton aan koolstofdioxideuitstoot voorkomen sinds het begin van deze impactmeting in 2016. In de nabije toekomst zorgen innovaties als het hergebruiken van warmte voor nog meer besparingen, merkt De Geus op.

Zo’n concept passen technologiebedrijven bijvoorbeeld toe op de High Tech Campus in Eindhoven. Daar is een infrastructuur opgetuigd om de restwarmte die servers produceren te gebruiken om de campus te verwarmen. Deze ondergrondse warmtering zorgt voor uitwisseling van koude en warmte, waardoor kou ook weer teruggaat naar bijvoorbeeld datacenters om servers te koelen.

Kleine moeite, grote besparing

Niet alle oplossingen om klimaatimpact te verlagen hoeven high-tech te zijn. Simpele stappen zorgen voor betere ESG-prestaties in bijvoorbeeld de uitstoot die medewerkers produceren. ‘Iets heel kleins is bijvoorbeeld ons nieuwe hoofdkantoor in de buurt van een OV-knooppunt,’ zegt De Geus.

‘Het oude kantoor was lastiger met het openbaar vervoer te bereiken. De nieuwe locatie biedt de mogelijkheid om veel bewuster te gaan reizen. Het is voor mij makkelijker om even tien minuten naar het station in Delft te fietsen en de trein naar Amsterdam te nemen, dan om met de auto naar Amsterdam te gaan.’

Nul uitstoot is een loffelijk streven, maar hoe haalbaar is dat eigenlijk? Volgens De Geus is het belangrijk om een doel na te streven om innovaties te bereiken. ‘Zo weten we waar we in 2030 willen zijn. Met het feit dat we eerder dan verwacht klimaatneutraal waren in het achterhoofd, denk ik dat we nog heel ver gaan komen. Zero-emission is natuurlijk een stuk lastiger, maar ik verwacht dat er nog technologische innovaties komen waar we nu misschien nog niet eens aan gedacht hebben.’