Steeds meer Nederlanders kiezen voor plantaardige eiwitten in plaats van dierlijke producten. En dat heeft één primaire reden: het is beter voor het milieu én gezonder voor mensen zelf. ‘Een voedingspatroon met 60 procent plantaardige en 40 procent dierlijke eiwitten voldoet beter aan de richtlijnen voor goede voeding dan het huidige voedingspatroon’, zo stelt de Gezondheidsraad.
De raad onderzocht de gezondheidseffecten van een voedingspatroon met 60 procent plantaardige en 40 procent dierlijke eiwitten en schat dat het meer plantaardige voedingspatroon de milieu-impact van onze voedselconsumptie met een kwart kan verlagen.
Van Giessen naar India
Intussen zijn er ook de nodige bedrijven die inspelen op de behoefte aan meer plantaardige eiwitten. Een van die aanjagers is Schouten Europe, met het hoofdkantoor in Brabant. Het bedrijf, opgericht in 1893, begon als brood- en veevoerbedrijf. Bijna honderd jaar later stapte het bedrijf onder leiding van achterkleinzoon Henk Schouten over op de productie van plantaardige proteïneproducten voor humane consumptie. ‘Het is veel efficiënter om plantaardige grondstoffen direct om te zetten in voedsel voor mensen’, zo stelt Schouten.
Het bedrijf is inmiddels alweer in handen van de vijfde generatie. In 2022 gaf Schouten zijn kinderen de aandelen én de vrije hand. Een pensioen is echter nog lang niet aan de orde: Schouten heeft zijn missie verlegd naar de andere kant van de wereld, naar India. India heeft het grootste aantal vegetariërs ter wereld, met naar schatting 200 miljoen mensen die uitsluitend plantaardig voedsel eten.
Géén vleesvervangers
Schoutens expertise én India’s behoefte aan eiwitten: de combinatie leek een no-brainer. ‘Dat dacht ik aanvankelijk ook’, lacht hij. ‘Maar het bleek dat ik echt te weinig onderzoek had gedaan en dat mijn aannames niet klopten. De perceptie in India rondom het idee van ‘vleesvervangers’ is namelijk compleet anders dan in Nederland. Alles wat vlees is, noemen ze daar ‘non-veg’. Om iets nepvlees te noemen, werkt daar zelfs een beetje afstotend.’
Tempeh als oplossing
Terwijl Schouten dus een aantal ondernemersfouten maakte op Indiase bodem, raakte hij wel betrokken met het land. Mede door de nodige ‘ellende’ die hij daar zag. ‘Schoollunches bestaan daar voornamelijk uit rijst met een beetje natte saus, maar amper eiwitten. Ik zag het land worstelen met slecht én te weinig voedsel. Als je zo’n situatie ziet, dan wil je daar iets aan doen. Het is een gigantisch land, waardoor je als ondernemer ook verlamd kunt raken. Maar als iedereen dat doet, kom je nooit een stap verder.’
Zo kwam de ervaren ondernemer op tempeh als mogelijke oplossing. Tempeh wordt al honderden jaren geproduceerd, vooral in Indonesië. Het wordt, net als tofu, gemaakt van sojabonen. De bonen doorlopen een proces van weken, drogen, lichte fermentatie en worden vervolgens samengeperst tot een vaste structuur.
‘Het lijkt niet op vlees, maar het heeft ongeveer dezelfde hoeveelheid eiwitten’, zegt hij. ‘Het is daarnaast ook nog rijk aan vitamine B12 en ijzer.’
Tempeh is booming business
Tempeh is niet alleen goed voor de gezondheid, het is ook gewoon ‘booming business’, zoals Schouten stelt. De wereldmarkt voor tempeh wordt naar schatting gewaardeerd op 4 miljard euro in 2022, zo blijkt uit onderzoek van marktonderzoeker Global Industry Analysts.
Onderzoekers verwachten voor 2030 een verdere groei naar zo’n 6 miljard euro: een gemiddelde jaarlijkse groei van zo’n 5 procent per jaar. Maar zo’n keiharde groei heeft Schouten niet voor ogen. ‘Het draait mij nu echt om de impact die ik lokaal kan maken.’
Geen miljoenenomzet, maar impact
Invest International helpt ondernemers met internationale financiering groeien over de grens. De impact-investeerder verstrekt financieringen aan bedrijven, van startups tot grote corporates. Een van de opties is een startuplening van het Dutch Good Growth Fund (DGGF), het fonds dat Invest International uitvoert namens het ministerie van Buitenlandse Zaken.
De DGGF-lening betekende de start van Schoutens avontuur in India. ‘Wij beoordelen alle plannen echt op impact’, zegt Anne Ligthelm, Fund & Portfolio Coordinator bij Invest International. ‘Wij zoeken niet naar startups die op korte termijn een miljoenenomzet behalen, maar met een goede basis die staat voor langdurige impact. Wij zoeken eigenlijk de unicorn van de impact met Nederlandse oplossingen. Dit kan starten met kleine, schaalbare impact. Wij noemen het intern ook wel de Impact Impalas.’
Lees ook: Hoe Invest International geen unicorns, maar ‘Impact Impalas’ wil creëren
De potentiële impact in India was dan ook enorm, constateert ook Raymond Beimers, Sector Head Agri-food bij Invest International. ‘Langzamerhand is Nederland qua ontwikkeling en kennis een koploper als het gaat om de manier waarop we duurzaam voedsel produceren. We exporteren al veel producten, maar het is nóg mooier als we de kennis en kunde ook exporteren naar opkomende markten, zoals we bij Schouten zagen. Dan is een financiering bij een bank alleen niet altijd even gemakkelijk, maar kunnen wij wél helpen.’
Tempeh Today
Intussen werkt Schouten onder de merknamen Tempeh Today en Hello Tempayy op twee locaties in Bangalore aan zijn tempehmissie. ‘Ik wilde geen grond kopen of een pand bouwen. Dat bleek erg ingewikkeld. Toen hebben we een pand gehuurd en zijn we daar begonnen met een fabrieksverbouwing. Ik heb de laatste drie jaar veel geleerd. ‘Alles is totaal anders verlopen dan we hadden gedacht. We zijn het proces stapje voor stapje gaan optimaliseren.’
Zo zocht hij rechtstreeks contact met sojaboeren, die zo een eerlijkere prijs kregen voor hun producten. Zijn personeel vond hij door een rondje te lopen rondom zijn gebouw. ‘Er zit een restaurantje vlak achter ons pand. Ik heb een kop koffie gekocht en ben met mensen in gesprek gegaan. De volgende morgen kwamen er de eerste mensen solliciteren. Alle mensen van het eerste uur werken er nu nog steeds. Dat zijn voor mij de belangrijke statistieken.’
Micro-fermentation units en proteïnerepen
Voor de komende jaren zijn de groeidoelen voor Schouten óók duidelijk. ‘We willen naar twintig grote productielocaties en hebben een nieuw concept geformuleerd voor micro-fermentation units, waarin we met zo’n 2.000 gezinnen willen werken. Zij produceren de tempeh die wij afnemen. Na vijf jaar zijn de units ook in eigendom van de families zelf — en kunnen ze eventueel als klein bedrijf verder.’
Inmiddels werkt het bedrijf ook aan meerdere variaties van tempeh. ‘We hebben allerlei manieren gevonden voor ingevroren en instant meals-toepassingen. Instant noodles zijn erg populair in India, maar opnieuw niet bepaald rijk aan eiwitten. Daar ligt voor ons een mooie mogelijkheid. Tempeh kan ook gebruikt worden in proteïnerepen en chips. Er zit nog genoeg in de pijplijn.’
Impact maken
In totaal hoopt Tempeh Today uiteindelijk zo’n 10 duizend ton tempeh per jaar te produceren, waarvan 40 procent naar kinderen op scholen gaat. ‘Het zou me niet verbazen als over twintig jaar iedereen in India weet wat tempeh is’, concludeert Schouten. ‘Het is een groot avontuur voor mij: nieuw voedsel introduceren in een land als India. Mijn kinderen vroegen me ook: ‘Pa, zou je dat wel doen?’. Maar ik ben vastbesloten. Ik wil daar impact maken.’
Over Invest International
Invest International ondersteunt Nederlandse bedrijven bij het internationaal financieren van innovatieve oplossingen die bijdragen aan het realiseren van de Sustainable Development Goals van de VN en aan het toekomstige verdienvermogen van BV Nederland. Vandaar de slogan ‘Dutch Solutions for Global Challenges’. De financiële focus ligt op vijf sectoren waar Nederland goed in is: Water & Infrastructuur, Energie, Gezondheidszorg, Duurzame Productie en Agrifood. In projecten probeert Invest International publiek en privaat samen te brengen. Meer weten? Kijk op investinternational.nl of e-mail [email protected].
Dit artikel wordt u aangeboden door
Invest International
Heb je groeiambities over de grens en ben je op zoek naar financiering voor internationaal ondernemen? Invest International ondersteunt bedrijven...
Meer info
