Het Nederlandse bedrijfsleven verdient meer bewondering dan het momenteel krijgt. 10 goede redenen waarom.
Wie hoort dat MT's jaarlijke uitgave MT500 gaat over de meest bewonderde bedrijven van Nederland, kan licht omhoog krullende wenkbrauwen soms niet verhullen. ‘Bewonderen?’, lijkt de ingehouden verbazing uit te drukken. ‘Hoezo zouden bedrijven worden bewonderd?’ Voor veel mensen zijn bedrijfsleven en bewondering twee woorden die ze niet snel in dezelfde zin zouden gebruiken. Het zakenleven wordt eerder geassocieerd met ongebreideld winstbejag, milieuvervuiling en massaontslagen. En niet te vergeten zelfverrijkende topbestuurders.
Toen winst een vies woord was
De geest van de jaren 70 is hardnekkig. In die bevlogen tijd was winst een vies woord en waren bedrijven een soort vertegenwoordigers van het kwaad, vooral geïnteresseerd in het uitpersen van de Nobele Arbeider. Mocht zijn zoon Jimmy later een zakenman worden, zoals Boudewijn de Groot zong in zijn gelijknamige liedje, dan zou dat vanzelfsprekend resulteren in ‘een bord voor zijn kop’, waar hij ‘alleen maar slechter van’ zou worden. Dus word maar liever voetballer, ook al word je halfdood geschopt.
Positieve gevoelens voor het bedrijfsleven
Het is 40 jaar geleden sinds Boudewijn de Groot dat zong, maar nog steeds lijkt het veel mensen moeilijk af te gaan om positieve gevoelens voor bedrijven te koesteren. Deze oer-Nederlandse, ‘lekker kritische’ houding is op zijn zachtst gezegd niet helemaal consequent. Zijn bedrijven verantwoordelijk voor massaontslagen? Inderdaad. Dat komt omdat ze met hun ondernemerszin en winstbejag hebben gezorgd dat miljoenen mensen een baan en inkomen hebben. En ja, helaas vallen er soms banen weg.
Veel daadkrachtiger dan de overheid
Zijn bedrijven vervuilers? Ook dat is waar. Maar nergens wordt méér geïnvesteerd in het aanpakken van milieu- en CO2-problemen dan in het bedrijfsleven, dat in dit opzicht tussen haakjes oneindig veel daadkrachtiger is dan de overheid in ons land. Zijn er bovendien zakkenvullers te vinden onder de ceo’s van het Nederlandse bedrijfsleven? Helaas wel, maar ga ook even kijken bij de bestuurders van (semi-)overheidsinstellingen, waar zichzelf verrijken soms een epidemie lijkt. En dan met publieke middelen.
Niet heilig verklaren
We hoeven het bedrijfsleven niet heilig te verklaren, maar als je er even bij stilstaat is de mentale inspanning om bewondering te voelen, helemaal niet zo’n zware opgave. Gelukkig trokken zo’n 1.000 managers hun wenkbrauwen niet omhoog en vinkten ze in de onderzoekslijst voor de MT500 de door hen bewonderde bedrijven aan. De winnaar is, zoals inmiddels bekend, een concern dat ruim een decennium geleden nog een bijna-doodervaring meemaakte.
Deze en 9 andere redenen om het Nederlandse bedrijfsleven te bewonderen:
#1. De onverwachte comeback van Ahold
Waar was jij toen bekend werd dat Cees van der Hoeven bij Ahold werd ontslagen? Begin deze eeuw stond het supermarktconcern mede dankzij de topman aan de rand van de afgrond, maar inmiddels is het bedrijf weer terug van nooit weggeweest. Binnen een decennium deed Ahold een indrukwekkende en onverwachte Houdini-act, schreven we eerder. Alleen al die prestatie verdient alle bewondering. Ahold is dit jaar nummer 1 in de MT500.
#2. De indrukwekkende innovaties van ASML
De machines die ASML bouwt, gaan alle voorstellingsvermogens te boven. Met de gigantische apparaten van het bedrijf worden chips gedrukt met schakelingen op nanometerformaat. Op onderstaande foto zie je een demo voor een EUV-machine (EUV staat voor extreme ultraviolet) uit 2006. ASML heeft inmiddels de eerste exemplaren van deze chipmachines naar de markt gebracht.
#3. De snelle turnaround van Philips
Iedereen die we het vroegen, was eensgezind: Philips is weer goed bezig. In het verleden ging het bij Philips vooral over het ontbreken van slimme nieuwe producten en wéér een nieuwe sanering, tegenwoordig is het bedrijf weer cool en wordt onder leiding van topman Frans van Houten met succes een cultuurverandering doorgevoerd. En ook de innovaties blijven maar komen.
#4. De marketingklasse van Heineken
Heineken is koning marketing. Een van de vele bewijzen:
#5. De wereldwijde steun van FrieslandCampina
Van een heel andere orde: de initiatieven die FrieslandCampina neemt om melkveehouders in Azië en Afrika te steunen. Binnen het Dairy Development Programme helpt het bedrijf plaatselijke melkveehouders met het opzetten van melkdistributiesystemen en geeft het trainingen aan de lokale bevolking. Mag best eens een applaus voor komen, dit soort ontwikkelingen.
#5. De focus op duurzaamheid van Unilever
Het begon met zeep en margarine voor Unilever, maar tegenwoordig biedt het bedrijf zoveel meer. Onder ceo Paul Polman gaan ambitieuze duurzame doelstellingen en meer conventionele doelen zoals groei en rendement wonderwel samen. In 2013 steeg de winst met 9 procent, terwijl dagblad Trouw de topman vorig jaar op nummer 2 in de jaarlijkse Duurzame 100 zette.
#6. De stille kracht van Aalberts en VDL
Vorig jaar gingen we op bezoek bij Aalberts Industries-oprichter Jan Aalberts (foto onder, door Jorn van Eck) en VDL Groep-baas Wim van der Leegte. Allebei topondernemers, allebei superhelden van de maakindustrie die op geheel eigen wijze zorgen dat de Nederlandse economie in het middelpunt van de belangstelling blijft staan. Aalberts Industries beleeft topjaren, terwijl VDL nog niet zo heel lang geleden NedCar in Limburg van de ondergang redde. Hadden we al gezegd dat Aalberts en Van der Leegte helden zijn?
#7. De ferme verdediging van KPN
Zonder Jaap Stam was het Nederlands Elftal in 1998 nooit zo ver gekomen op het WK. Goed kunnen verdedigen is ook een klasse en dat geldt ook in het bedrijfsleven, waar KPN vorig jaar flink in de verdediging werd gedrukt, nadat de Mexicaan Carlos Slim probeerde de telecompartij over te nemen. Het sloeg de aanval af door een verdedigingswal op te werpen. KPN versus Slim: 1 – 0.
#8. De online verovering van Booking.com
Waar ga je naartoe als je een hotel wilt boeken? Naar Booking.com natuurlijk, dat daardoor een van de machtigste internetbedrijven op aarde is geworden. In Amsterdam begonnen, maar inmiddels wereldwijd actief. In 2005 werd het ingelijfd door het Amerikaanse Priceline, tegenwoordig levert het 90 procent van de totaalwinst van het moederbedrijf. Booking.com is een Nederlands internetsprookje.
#9. De maakkracht van Damen Shipyards
De VOC-mentaliteit waar oud-premier Balkenende jaren geleden naar smachtte, is terug te vinden bij een bedrijf als Damen Shipyards. Het scheepsbouwconcern uit Gorinchem combineert een aantal zaken waar we graag trots op zijn: een maritiem verleden, koopmansgeest en een internationale blik. Damen Shipyards is trouwens slechts een van de vele scheepsbouwers die Nederland rijk is, zie voor meer van dit soort bedrijven de Maakindustrie 100.
#10. De agressieve groeistrategie van Action
Ze durven het misschien niet allemaal toe te geven, maar de hele retailwereld kijkt met angst, beven én bewondering naar Action. Sinds het bedrijf een paar jaar geleden in handen kwam van investeringsmaatschappij 3i adopteerde het een agressieve groeistrategie en dat heeft zich uitbetaald. In 2013 groeide de omzet met 14 procent, vorig jaar opende Action zijn 400e winkel en internationaal wordt ook aan de weg getimmerd.
PS…
Dit waren slechts 10 redenen waarom het Nederlandse bedrijfsleven meer bewondering verdient, we horen natuurlijk graag jullie argumenten, suggesties en toevoegingen.
Beeld via Flickr.
