Waarom recessie wantrouwen aanjaagt

In recessietijd ontwikkelen niet alleen werklozen een negatieve werkhouding. Waar komt dat effect op werknemers vandaan?

Het bestrijden van de torenhoge werkloosheid in landen zoals Spanje staat hoog op het actielijstje van politici. Vorige week kwamen Europese leiders al bij elkaar in Brussel om erover te praten, en deze week wordt er verder gepraat in Duitsland. Het wordt hoog tijd voor daden, want een diepe recessie zoals de huidige brengt onze productiviteit blijvende schade toe. 

Verloren generatie

Ook in ons land neemt de werkloosheid in rap tempo toe. In mei 2013 telde Nederland volgens het CBS 659.000 werklozen, ofwel 8,3 procent van de beroepsbevolking. Onder jongeren (werkloosheid: 15 procent) is het nog erger gesteld. Men vreest voor een nieuwe 'verloren generatie' die nog jaren last heeft van gebrek aan werkervaring bij het betreden van de arbeidsmarkt. 

De kantjes ervanaf

Maar ook het deel van de beroepsbevolking dat nog wél werkt blijft  niet ongemoeid. Uit recent onderzoek blijkt dat wanneer de werkloosheid maar ver genoeg oploopt, veel werkenden een andere 'sociale identiteit' aannemen. Simpeler gezegd: als de hoge werkloosheid maar lang genoeg aanhoudt, krijgen mensen met een baan dezelfde mentaliteit als veel werklozen: ze wantrouwen werkgevers en ontwikkelen een negatieve houding ten aanzien van werken in het algemeen. Slecht nieuws voor hun productiviteit, want ze zullen de kantjes ervanaf lopen. 

Uitgehopt

Een verklaring voor deze veranderende houding is: 'waar je mee omgaat word je mee besmet'. Dit is ook de verklaring die in het paper wordt gegeven. Ik zou daar zelf nog iets aan willen toevoegen. Als de werkloosheid hoog is, krabben mensen met een contract voor onbepaalde tijd zich wel drie keer achter de oren voordat ze ontslag nemen. Ouderwets jobhoppen is er dus bijna niet meer bij. Het resultaat is dat mensen langer dan ze zouden willen in dezelfde functie blijven hangen. Ook dat is natuurlijk fnuikend voor de motivatie, laat staan de productiviteit.

MEER COLUMNS VAN ELINE RONNER?

• Inkomensverschillen groeien. En dat is logisch
• Big Data kan ook too big zijn
  
  
• Wat Rutte kan leren van gebrek aan wc-papier
• Alle columns van Eline Ronner