Het is alweer bijna tien jaar geleden dat Michiel Langezaal Fastned oprichtte, samen met zijn compagnon Bart Lubbers. Beiden zijn in 2012 al fan van rijden in een elektrische auto. Ze weten dus uit eigen ervaring dat dat laden ‘een dingetje’ is. Dat moet snèl kunnen en bestuurders willen geen stress of ze het volgende laadstation wel halen.
‘Ik was betrokken bij Epyon dat snelladers maakte. Die verkochten we aan Tesla, BMW en andere automerken’, blikt Langezaal terug. ‘De techniek was dus het probleem niet, dat inzicht had ik al. Het draait vooral om de locaties. Je wil die snellaadstations langs de snelweg hebben en dan mooi verspreid over het land.’
‘Dat klinkt nu misschien logisch, maar toen we begonnen was dat niet zo. Je moet je bedenken dat er toen hooguit 100 elektrische auto’s in Nederland rondreden. Veel mensen verklaarden ons voor gek. Die riepen dat die enorme groei van het aantal elektrische auto’s waar wij vanuit gingen er nooit zou komen.’
Waarom was jij juist degene die zijn nek uitstak?
‘Omdat ik het probleem echt heel goed omlijnd voor me zag. Bovendien was ik dus al betrokken bij dat bedrijf dat snelladers maakte. Ik weet niet of er nou per se lef bij kwam kijken. Je bent wie je bent. Maar ik had op dat moment geen kinderen, geen gezin. Dat maakte het misschien makkelijker om de sprong te wagen.’
‘Ik had natuurlijk ook de interesse. Ik vind dit leuk. Mijn ouders zeggen dat ik altijd al ondernemend was. Ik ging zelf de boot schilderen, ik heb een drive in show gehad toen ik jaar of dertien was. Dat vonden ze van huis uit prima. Dus als je dat allemaal bij elkaar optelt verklaart dat het misschien.’
Mijn vader vond het meteen fantastisch. Mijn moeder niet, maar ze wist dat ze het toch niet kon tegenhouden
‘Natuurlijk was het spannend. Ik weet nog dat ik op de fiets stapte, nadat ik mijn baan had opgezegd. Ik reed naar mijn ouders om hen om financiële steun te vragen. Toen zei mijn moeder: “We hebben een spaarpot voor een mooi project. Die kun je ook gebruiken om een huis te kopen. Als dit project mislukt, kan dat niet meer.”‘
‘Mijn vader vond het meteen fantastisch. Die had zelf ook wel willen ondernemen, maar dat is er om verschillende redenen niet van gekomen. Mijn moeder niet, maar ze wist dat ze het toch niet kon tegenhouden. Met hindsight kan ik nu zeggen dat het maar goed was dat ik toen niet inzag hoe ingewikkeld het nog zou worden.’
Hoeveel kans gaf je jezelf toen je met Fastned begon?
‘Zo heb ik er nooit naar gekeken. Ons beeld was vooral: dit probleem moeten we oplossen. We realiseerden ons van begin af aan dat het een lange termijn project was. Die stip op de horizon, over zoveel jaar willen we zoveel bereikt hebben, die was er wel, maar die was redelijk vaag.’
Langezaal valt even stil. Dan zegt hij: ‘Misschien zijn wij er juist daarom nog steeds en zijn andere partijen afgehaakt. Die haalden bepaalde tussentijdse doelen die ze zich gesteld hadden wellicht niet. Terwijl wij doorgingen en door blijven gaan. Gewoon omdat we er voor 100 procent in geloven.’
Je kunt gefrustreerd zijn over tegenvallers, maar het team om mij heen zet dan gewoon de tanden op elkaar
‘Kijk bijvoorbeeld naar onze aandelenemissie die voor juni 2019 gepland stond. Die ging op het laatste moment niet door omdat het marktsentiment op dat moment niet echt ideaal was. Daar zou je enorm gefrustreerd over kunnen zijn, maar het team om mij heen zet dan gewoon de tanden op elkaar.’
‘Maria, onze stationsarchitect die al vanaf het eerste begin bij Fastned werkt, zei: “Het verleden heeft altijd bewezen dat er weer nieuwe kansen komen die uiteindelijk vaak beter zijn.” Dat bleek helemaal waar. Begin dit jaar hebben we 150 miljoen euro aan kapitaal op de Euronext opgehaald. Dat is méér dan we twee jaar geleden durfden dromen.’
In de serie Hemelbestormers gaat MT/Sprout in gesprek met ondernemers, visionairs en leiders die gaan voor radicaal anders en huidige systemen op de schop nemen. Wat drijft ze? Waar begin je? Wat zijn de valkuilen? En wat kun je van ze leren?
Het is nogal een ambitie, het hele systeem overhoopgooien. Heb je nooit het gevoel gehad dat je te ver op de troepen vooruitliep?
‘Nee. Dat komt ook doordat we van begin af aan angel investors hadden die erin geloofden. Die steunen ons, die maken zich als ambassadeur hard voor een netwerk van snellaadstations in Europa. Daardoor sluiten nu ook grotere investeerders zich aan.’
Ruud Lubbers zei: ‘Het is op dit moment misschien wel niet de beste investering, maar ik wil dat dit er komt’
‘Een van onze eerste angel investors was Ruud Lubbers (de oud-premier red.) Die zei destijds: “Het is op dit moment misschien wel niet de beste investering, maar ik wil dat dit er komt.” Toen hij er met zijn familie geld instak volgden meer mensen, vooral families die impact wilden maken.’
‘Verder is mijn stelling dat je niet te ver vooruit moet kijken. Zo’n top in Glasgow, daar gaat iedereen eindeloos praten over wat er tussen nu en 2050 moet gebeuren en wat er tussentijds mis kan gaan. Ik vind dat je niet naar al die mogelijke beren op de weg moet kijken. Ga gewoon aan het werk.’
Je geeft hoog op van het team om je heen. Hoe kom je aan je mensen?
‘Ik noem het clubje om mij heen weleens het A-team. Net als in die televisieserie zitten er mensen in die allemaal heel erg goed in iets zijn. Je hebt dat soort slimmeriken nodig. Samen met hen bouw je je bedrijf op.’
‘In het begin vond ik ze in mijn eigen netwerk, familie, vrienden, oud-collega’s. Maar als je als bedrijf groter wordt, melden mensen zich spontaan bij je aan. Die kennen je merk, die staan achter wat je wil bereiken. Die willen helpen om de omslag naar elektrisch te maken.’
De helft van de oplossing zit meer in het team dan in het probleem
‘Ik vind het ook belangrijk om binnen Fastned een soort familiecultuur te creeëren. Daar moet je echt heel erg in investeren. De helft van de oplossing zit, is mijn ervaring, meer in het team dan in het probleem. Dat zie je bijvoorbeeld nu we door de internationale supply chain moeite hebben om sommige onderdelen te vinden. We zijn er tot nu toe steeds in geslaagd dat met veel inventiviteit op te vangen.’
Ben je niet bang dat Shell, Tesla en Nuon met hun diepe zakken uiteindelijk de markt voor elektrisch laden zullen domineren?
‘Ach, vijf of zes jaar geleden zei iedereen dat Tesla het uiteindelijk zou afleggen tegen de grote autofabrikanten. Op het moment dat de Duitsers ook elektrische auto’s zouden gaan maken, zou Tesla nergens meer zijn. Maar Tesla heeft in Amerika inmiddels wel een marktaandeel van meer dan 50 procent. In Europa zitten ze daar niet ver meer vanaf.’
Geld is op deze markt niet het enige dat je nodig hebt om succesvol te zijn
‘Datzelfde zal, zo is mijn overtuiging, op de markt voor snellaadstations gebeuren. Wij hebben als Fastned de meeste laadstations in Nederland en we werken er hard aan om onze aanwezigheid in andere Europese landen te vergroten. Geld is op deze markt bovendien niet het enige dat je nodig hebt om succesvol te zijn.’
‘Iedereen in deze markt heeft te maken met enorme aanloopproblemen. Je moet de vergunningen voor locaties zien en de netwerkaansluitingen zien te krijgen, de stations bouwen en dan alle voorschriften op het gebied van veiligheid navolgen. Wij hebben daar inmiddels ervaring mee. Die kennis rollen we nu uit in het buitenland.’
Hoe Michiel Langezaal het systeem op zijn kop probeert te zetten:
- Heb de overtuiging dat jij alleen dit probleem kunt oplossen
- Kijk niet te ver vooruit, ga niet piekeren over mogelijke beren op de weg
- Creëer een A-team van mensen om je heen
- Ga op zoek naar ambassadeurs voor je bedrijf, omarm het vertrouwen dat je krijgt
- Maak geen vastomlijnd plan, maar kijk naar de markt en handel naar bevind van zaken.
Fastned maakt nog wel steeds verlies…
‘Operationeel maken we sinds twee jaar winst. Maar netto maken we inderdaad verlies doordat we nog altijd fors investeren in het uitbreiden van het aantal laadstations. Daardoor is de omzet in de eerste helft van dit jaar ook meer dan verdubbeld ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.’
‘Al die mensen die roepen dat Fastned een bodemloze put is moeten zich realiseren dat de boom nog moet komen. Nog maar 2 procent van het Nederlandse wagenpark is elektrisch. In de rest van Europa ligt dat rond de 1 procent. Daar moet je elektrische auto’s soms nog met een kaarsje zoeken.’
‘Deze markt groeit nog 20 tot 30 jaar. Dat ga ik denk ik niet meer helemaal meemaken. Het wordt uiteindelijk steeds meer managen, steeds minder ondernemen. Hoewel je dat natuurlijk kunt ondervangen door je zelf meer met de groeikansen in het buitenland bezig te houden. Iemand anders kan dan de dagelijkse leiding op zich nemen.’
En verder?
‘Ik heb wel eens nagedacht over wat ik hierna zou willen doen. Maar ik zie niet zoveel dingen die ik leuker vind. Wel zie ik dingen die anders zouden kunnen. Dat zit op de een of andere manier toch in je DNA, dat je je openstelt voor problemen.’
‘Vijf jaar geleden bijvoorbeeld heb ik thuis een warmtepomp laten installeren. Toen dacht ik echt, dit kan veel beter en slimmer.’ Lachend: ‘Dus wie weet, start ik wel een warmtepompbedrijf.’
‘Oh, en weet je wat ik ook zo gek vind? Dat we nog steeds zitten te hannesen met Teams èn Zoom èn Google naast elkaar. Ik vind het echt verbazingwekkend dat nog niemand daar een interoperabel systeem voor heeft bedacht.’
