Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Over de iconisering van Jeff Bezos

Amazon-topman Jeff Bezos is bleek, nerdy en een overambitieuze workaholic. Toch wordt hij op een dag cool.

In het grote Amazon.com-plan voor wereldoverheersing staat Nederland achteraan. In 1998 ging het bedrijf bijvoorbeeld al de Duitse markt op. Dit jaar houden de tech-watchers het bedrijf met argusogen in de gaten, want er zijn steeds meer signalen dat de Nederlandse markt nu eindelijk op het ‘been there, done that’-lijstje van Amazon terechtkomt. Daarmee zullen we hier nader kennismaken met topman Jeff Bezos, de meest on-coole man van het westelijk halfrond. Of hij wil of niet, op een dag wordt hij een trendsetter.

Wetten van succes

Het zijn de wetten van tech en van succes. Niet alle topmensen van grote bedrijven worden uit zichzelf cool. Jeroen van der Veer van Shell kreeg het niet voor elkaar en Feike Sijbesma van DSM probeert het niet eens. Frans van Houten van Philips zou graag willen, maar hij wordt vooral geassocieerd met MRI-scanners en wake up-lampen, dat wordt niks. Het gaat om je sector en producten, naast je persoonlijkheid en succes. Apple’s producten waren cool, maar Steve Jobs werd in de jaren 90 als een eigenheimer gezien. Na de iPod, -Phone, -Pad, toen het succes van het bedrijf de pan uitrees, bereikte zijn coolheid nooit eerder vertoonde niveaus. De software van Microsoft werd weliswaar door iedereen gebruikt, maar het bedrijf werd om zijn monopoliepositie gehaat. Toch kreeg het icoon Bill Gates, destijds de rijkste man op aarde, wel enige glans. Als je bedrijf aan de wereldtop staat, valt er voor de oprichter/ceo moeilijk aan coolheid te ontkomen, zo werkt het nu eenmaal. Ook voor Jeff Bezos. Of hij wil of niet.

Grootste winkel op de planeet

Over Amazon kunnen we kort zijn. Als de ‘Bol.com van de wereld’ is het bedrijf hard op weg de grootste winkel op de planeet te worden, en dat niet alleen, Amazon is ook actief als mediabedrijf, gadgetproducent en cloudleverancier. Nog even en Amazon is het grootste bedrijf in Seattle, wat wil zeggen dat het Microsoft en Boeing in omzet zal hebben ingehaald. Niet in winstgevenheid misschien, want Amazon hanteert de agressieve strategie van ‘marktaandeel vóór winst’, en lanceert aan de lopende band nieuwe productlijnen, opent nieuwe distributiecentra en neemt personeel aan. De beurskoers is sinds begin 2009 verzevenvoudigd, en dat terwijl het hier en daar in de wereld toch echt crisis is. Begin dit jaar werd topman Jeff Bezos door Harvard Business Review uitgeroepen tot de nr. 2 ‘best performing ceo in the world’ (nr. 1 was de inmiddels overleden Steve Jobs). Zijn geschat vermogen bedraagt inmiddels 12 miljard dollar.

Honda-busje

Maar cool? Bezos mag rijk zijn, maar leidt geen rijkemansleven. ’s Ochtends wordt hij door moeders de vrouw in het Honda-busje bij de zaak afgezet. Daar vergadert hij niet aan een tafel, maar aan deuren die op schragen zijn gezet – herinnering aan de begintijd en symbool voor de alleroveerheersende zuinigheid in het miljardenbedrijf. De werknemers moeten betaald parkeren. Bezos is een superkritische ceo die zijn medewerkers flink kan uitfoeteren. Hij wordt net zo gevreesd als Jobs bij Apple. Met een fanatisme dat haast manisch aandoet bewaakt Bezos de belangen van de klanten – en schendt hij die van werknemers: de work/life-balans is een lachertje en als je protesteert tegen vergaderingen in het weekend, zul je nooit carrière maken.

Workaholic

Het wordt nog erger. Elke vorm van talent voor coolheid lijkt aan Bezos te ontbreken. Niet alleen heeft hij het bleke voorkomen van de ware workaholic en is het hoofdhaar in een laatste fase van het uitstervingsproces beland (zonder dat zijn kaalheid hem weer stoer doet zijn), hij ziet er bovendien uit als een op internet verdwaalde voormalige bankier, wat hij dan ook is. Tenslotte is er de lach: de beroemde keiharde lach waar hij regelmatig in uitbarst, tot grote schrik van zijn medewerkers. Volgens een recente Bezos-biografie klinkt de lach als een kruising van een parende zeeolifant en een elektrische drilboor. Sommige topmanagers zouden zijn vertrokken (mede) vanwege die lach. Ze konden er niet meer tegen.

Net begonnen

Toch is het waar. Bezos gaat cool worden. Amazon is (volgens Amazon zelf) nog maar net begonnen met zijn opmars. Alleen de antitrustwetgeving lijkt het bedrijf te kunnen stoppen. Op een dag is Jeff Bezos een stijlicoon en misschien willen we er dan allemaal als een workaholic uitzien. Denk aan de kenmerkende coltruien van Steve Jobs, die in de dagen na zijn dood als warme broodjes over de toonbank gingen. Op een dag gaan we de lach van Jeff Bezos naäpen.

Meer lezen over dit bedrijf met zijn intrigerende topman? Lees de recent verschenen biografie.