Een knalgroen veld in verder een dor, bruin Keniaans landschap. Het is het resultaat van niet ploegen, geen kunstmest en pesticiden gebruiken en geen monocultuur. Kortom: regeneratieve landbouw die ervoor zorgt dat de bodemkwaliteit wordt hersteld.
Dit wordt gedaan door verschillende gewassen en bomen te laten groeien die elkaar versterken, waarbij ook het houden van dieren een rol kan spelen. Met als resultaat dat (kleinschalige) boeren van eigen land kunnen leven en ze grote voedings- en modeproducenten van grondstoffen voorzien.
Consultant voor regeneratieve landbouw
reNature beweegt zich hiertussen als een soort matchmaker en praktijkopleider. ‘We brengen vraag en aanbod in de supply chain samen en adviseren hoe je het beste kunt starten’, aldus Marco de Boer, ceo en oprichter van de onderneming. Het businessmodel is plat gezegd dan ook een consultancybedrijf. ‘Dat klinkt niet heel sexy natuurlijk. Maar we werken ook hands-on met de boeren. Heel praktisch.’
reNature startte in 2018. Het bedrijf ondersteunt de productie van een breed scala aan gewassen en vee terwijl het aangetaste landschappen herstelt, risico’s diversifieert en voor financiële winst zorgt. Het gaat om uiteenlopende producten. Van katoen, hout of palmolie tot honing, rundvlees of peper.
Inmiddels werken er acht mensen op het hoofdkantoor in Amsterdam en worden er bij ieder project lokale experts aangehaakt vanwege hun kennis van specifieke omstandigheden en het ondersteunen van de gemeenschap.
In de serie Hemelbestormers gaat MT/Sprout in gesprek met ondernemers, visionairs en leiders die gaan voor radicaal anders en huidige systemen op de schop nemen. Wat drijft ze? Waar begin je? Wat zijn de valkuilen? En wat kun je van ze leren?
De Boer runde 25 jaar lang zijn eigen marketingbureau, tot hij zo’n vier jaar geleden zijn huidige zakenpartner Felipe Villela tegenkwam. Het grote enthousiasme van Villela over regeneratief boeren overtuigde De Boer om ermee aan de slag te gaan. ‘Hij heeft er verstand van. Ik weet het te vermarkten’, aldus de ceo. ‘In die zin heb ik wel mijn missie gevonden. Ik heb dan ook mijn eerdere bedrijf opgeheven en besloten om dit fulltime te doen.’
Promotie via LinkedIn
Een trend begint met een zaadje. Zorgen dan mensen het gaan begrijpen, erin geloven en erover praten. Dan wordt het een beweging en zien grote merken ook dat consumenten erom vragen. ‘Het is eigenlijk het nieuwe organic. Mensen vragen zich steeds meer af of een product wel goed is voor de natuur. Daar scoren wij uiteraard goed op.’
De koffie wordt slechter, katoen is steeds lastiger te produceren
Dit effect vergroten wordt gedaan door veel te publiceren en goed te kijken waar en met wie. ‘Je zoekt naar ambassadeurs die het groter kunnen maken en wil vooral daar zijn waar het zakenleven ook is.’ Mensen die iets goeds voor de wereld willen doen, zoeken vaak hun eigen kringen op, ziet De Boer. Maar daar kent iedereen het al. Juist buiten je eigen terrein liggen kansen.
Wat voor reNature LinkedIn een geschikt platform maakt. ‘Felipe is jong, gedreven en heeft een gave om mensen te overtuigen. Op een b2b-platform krijg je daardoor een groeiend bewustzijn dat regeneratieve landbouw een goed idee is en we dat moeten gaan doen.’
Geen sales, alles vraaggedreven
reNature heeft de luxe dat ze geen sales hoeven te doen, vervolgt De Boer. Alles is vraaggedreven. Zowel vanuit de boer als vanuit het bedrijfsleven. Er wordt momenteel dan ook voor vrijwel alle grote producenten gewerkt, zoals Danone, Unilever en drankenfabrikant Diageo, alsook ook voor modegiganten.
Dat komt deels door de groeiende vraag van de consument, maar ook doordat bedrijven zelf zien dat huidige landbouwsysteem in de toekomst niet meer de kwaliteit gaat leveren als ze gewend zijn. ‘De koffie wordt slechter, katoen is steeds lastiger te produceren. Er is besef dat de machinerie gaat vastlopen. Langdurige bemesting, verarmde grond en een veranderend klimaat spelen daarbij een rol.’
Als startup bij zulke grote partijen binnenkomen, gaat vrijwel altijd via iemand die ‘als een soort groupie’ in de beweging gelooft, naar zijn leidinggevende stapt en vertelt dat het enorm belangrijk is om er wat mee te gaan doen. ‘Daarna wordt het nagerekend en wordt het plan aan de kant geschoven. Dus is het aan ons een schone taak om de financiële voordelen op de lange termijn aan te tonen.’
Project moet supply chain verbeteren
Wat helpt is dat bedrijven klimaatdoelstellingen hebben vastgelegd, waarop reNature in kan spelen door te laten zien wat de resultaten van regeneratief boeren zal zijn. ‘Dat delen we voortdurend. We laten constant zien wat het resultaat is van een interventie, zodat bedrijven dit ook weer naar buiten kunnen brengen.’
Zonder dat het green washing is, stelt De Boer nadrukkelijk. ‘We nemen alleen projecten aan als het onderdeel is van de keten van een bedrijf. Niet het oppoetsen van het imago, maar het daadwerkelijk verbeteren van de supply chain.’
Als jij pesticiden wilt kopen, kan je daar geld voor lenen
Veel van de projecten die reNature doet, zitten in een pilotfase. Dat is geen toeval, stelt De Boer. Een boer kan niet van de één op de andere dag over. Door op kleine schaal te werken, blijft het beheersbaar en kan de boer stapsgewijs de overgang maken. ‘Daarom piloten we alles.’
Een andere uitdaging is niet alleen dat het land anders bewerkt moet worden, maar ook dat boeren andere producten produceren. Dus naast het hoofdproduct koffie bijvoorbeeld ook gember, jackfruit en nog twee of drie andere producten. Ook daarvoor moet er een afnemer komen. ‘Wat ook betekent dat hij in plaats van bijvoorbeeld een keer per jaar oogsten naar twee of drie keer per jaar oogsten gaat.’
Ongedierte en onkruid
Dat het systeem vele voordelen heeft, werpt de vraag op waarom “nog niet iedereen” zo werkt. ‘We hebben de boeren afgeleerd om zo te werken’, aldus de ceo.
Een monocultuur is met één product en één afnemer een stuk makkelijker, voegt De Boer toe. En daar is bovendien een hele keten inclusief financieringsmogelijkheden voor opgetuigd. ‘Als jij pesticiden wilt kopen, kan je daar geld voor lenen, want die pesticiden zijn het bewijs dat jij de oogst gaat halen.’
Dat er bij regeneratieve landbouw wel ongedierte en onkruid toegelaten wordt, maakt dat het voor investeerder en verzekeraars een beetje eng is, merkt De Boer. ‘De grote twijfel begint bij hoe sterk het systeem nu eigenlijk is.’ Daarom monitort zijn bedrijf alles om op termijn wetenschappelijk te kunnen onderbouwen dat het betere opbrengsten oplevert. ‘Dat kost tijd, want landbouw is nu eenmaal een langdurig proces.’
Financiering is lastig
Over de grootste bottleneck voor zijn bedrijf hoeft De Boers niet lang na te denken: geld. Uit klantonderzoek dat reNature deed blijkt dat iedereen ervan overtuigd is dat ze projecten willen doen en deze gefinancierd moeten worden, maar op de vraag hoeveel zij er dan voor over hebben, blijft het vaak even stil.
En wordt gezegd dat de gehele keten eraan mee zou moeten betalen. ‘Dat klopt, want zowel de boer als de consumenten kunnen het niet alleen betalen. Maar dat maakt het wel lastig, want dan moet iedereen wat winst inleveren.’
Tot op heden is de startup gefinancierd met geld van onder andere Stichting DOEN, Meraki Impact en particuliere geldschieters. Deze zomer wordt daar een pre-series-A-investeringsronde aan toegevoegd. ‘We krijgen zoveel aanvragen dat we meer mensen willen aantrekken. Vorig jaar kwamen 170 aanvragen van boeren binnen. Halverwege dit jaar waren dit er al 105.’
Resultaten inzichtelijk maken
Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan een digitaal impactdashboard om de eerdere genoemde monitoringsdata in onder te brengen en inzichtelijk te maken. ‘Transparantie is nodig om te bewijzen dat het werkt. We zijn veel aan het opleiden en opvoeden over hoe we het gaan doen, wat dit voor de keten betekent.’
Door een lokale economie om nieuwe commodity’s heen te bouwen, wordt het systeem versterkt
Om het tastbaar te maken: voor een project met witte peper zijn aanvankelijk 25 boeren getraind en zijn er inmiddels vijfhonderd boeren die het systeem hanteren. Over een jaar of twee zou het mogelijk moeten zijn om potjes regeneratieve witte peper te verkopen.
Kritiek die De Boer nog wel eens hoort is dat de werkwijze een afhankelijkheid van reNature met zich zou meebrengen. ‘Na drie jaar willen we echt wel afscheid genomen hebben’, stelt hij. Wat volgens hem kan door het geheel over te dragen aan de boeren of aan specialisten van het bedrijf zelf.
Niet-boeren aantrekken
Om het systeem te veranderen wordt verder gekeken dan de boerderij alleen. reNature wil ook een lokaal regeneratieve systeem realiseren voor de gemeenschap. Reden om binnenkort te starten met een ondernemersprogramma om ook mensen die wellicht niet zelf boeren maar wel een ondernemersgeest hebben te laten bijdragen.
‘Als er mango’s zijn en de eerste stad honderd kilometer verderop ligt, zou iemand ze kunnen drogen en vervoeren’, schetst De Boer. ‘Door een lokale economie om de nieuwe commodity’s heen te bouwen, wordt het systeem versterkt en kunnen mensen overleven.’
Zo wil Marco de Boer het voedingssysteem veranderen met reNature:
- Door regeneratieve landbouwprojecten op te zetten, wordt de bodemkwaliteit verbeterd, kunnen boeren van eigen land leven en voorzien ze grote voedings- en modeproducenten van grondstoffen.
- Door veel over het fenomeen te publiceren en praten, gaan mensen het begrijpen, erin geloven en erover praten. Zodat consumenten erom gaan vragen bij merken.
- reNature promotoot zijn gedachtegoed en aanpak graag buiten de ‘groene bubbel’, op plekken waar het zakenleven is.
- Dan wordt het een beweging en zien grote merken ook dat consumenten erom vragen.
- Er worden alleen projecten aangenomen die onderdeel zijn van de keten van een bedrijf. Niet het oppoetsen van het imago, maar het daadwerkelijk opzetten van een nieuwe supply chain.
- Er wordt gekeken naar de grondstoffen waar de meeste impact qua milieu- of sociaaleconomische effecten gemaakt kan worden. Zoals cacao, koffie, katoen, vee, rubber, palmolie, hout en sojabonen.
- Door een lokale economie om de nieuwe commodity’s heen te bouwen, wordt het systeem versterkt en kunnen mensen overleven.
Lees meer interviews met Hemelbestormers:
- Lindy Hensen (PeelPioneers): ‘Circulair zakendoen moet niet te lief blijven’
- Lex Hoefsloot (Lightyear): ‘Laat je ambitie niet los, ondanks alle tegengas’
- Jaap Korteweg (Those Vegan Cowboys): ‘Ga ervan uit dat het mislukt. Dat ontlast je enorm’
