Afgelopen jaar stelde ik een ondernemer die ik mocht coachen de vraag wie zij is zonder haar bedrijf. Ze bleef lang stil en zei: tja… dat weet ik op het moment gewoon niet. Ze leek er even door van slag, bijna uit het veld geslagen, en ik haastte mij te vertellen dat ik dat gevoel herkende: “I’ve been there”, vertrouwde ik haar in goed Nederlands toe.
Het lijkt meer een ondernemersprobleem dan een werknemersprobleem: je (te) sterk identificeren met dat wat je doet. Terwijl we allemaal weten dat je niet bent wat je doet, al legt het werk soms wel een heel groot beslag op je beschikbare tijd en energie. Of beter gezegd: schenk je wel heel veel van je tijd en energie aan je werk. Niet dat werknemers zich niet teveel kunnen gaan identificeren met hun baan. Ik ken er wel een paar. Van die jongens die zich helemaal Heineken voelen. Helemaal manager. Helemaal succes. Als ze niet oppassen worden ze zelfs hun leenauto. Pardon, leaseauto.
Ziel en zaligheid
Maar het gaat niet alleen om tijd en energie in het geval van de ondernemer. Het gaat om ziel en zaligheid. Je stopt alles van jezelf erin als je iets nieuws begint, om de doodeenvoudige reden dat er nog niks was toen je begon. Een werknemer stapt in een bestaand bedrijf. Met een bestaande cultuur. En een al ontworpen structuur. De paden zijn al gebaand. De wegen zijn al geplaveid. Maar als ondernemer, als starter, ben je het bedrijf. Zeker in het begin.
Het wordt een stukje van jou en als je niet uitkijkt is er straks geen stukje meer van jou
Natuurlijk komen er mensen bij die allemaal iets gaan toevoegen. Jouw dienst of product ontwikkelt zich en het wordt – als het goed gaat – groter dan jezelf. Jouw bedrijf wordt misschien zelfs een merk in jouw branche, of nog breder. Maar dan nog ben jij niet alleen de founder maar ook de eigenaar. Het wordt een stukje van jou en als je niet uitkijkt is er straks geen stukje meer van jou.
Ja, lees die nog maar eens.
Toen ik nog leiding gaf aan mijn pr-bureau, dat ik in 2005 startte, was ik op een gegeven moment ‘mister het pr bureau’. Zowel intern als extern. Omdat mijn collega’s en de buitenwereld mij blijkbaar zo zagen. En ik liet dat lange tijd toe. Terugkijkend was dat niet gezond en het ging ook mijn ambitie in de weg staan om mijn bedrijf op een dag los te kunnen laten, zodat het gewoon verder kon zonder mij.
Het vrije ondernemersgevoel
Nadat ik in 2017 mijn aandelen aan mijn zakenpartners had verkocht, startte ik The Present Movement: een stichting die ondernemers verbindt met initiatieven die zich inzetten voor vluchtelingen. Naast het feit dat ik met dit nieuwe avontuur graag een bijdrage aan de wereld wil leveren, is het voor mij als organisatie en rechtsvorm ook een soort experiment. Het plezierige aan een stichting is namelijk dat er geen echte eigenaar is. En hoe minder geconcentreerd eigenaarschap, hoe groter de kans dat veel mensen het samen gaan dragen en hoe kleiner de kans dat ik me er volledig mee ga vereenzelvigen, zo redeneerde ik.
Ik was eindelijk bevrijd van het gedoe met zakenpartners en financiële belangen, Poolse landdagen en dichtgetimmerde aandeelhoudersovereenkomsten die het vrije ondernemersgevoel in de kiem smoorden. Nu kon ik iets starten wat door iedereen die zich aansloot ‘geowned’ kon worden. En dat is voor mij veel beter, want ik ben meer dan mijn bedrijf!
Maar als ik niet uitkijk word ik nu ‘mister the present movement’. Enerzijds omdat ik er wederom mijn ziel en zaligheid in steek en anderzijds omdat ik als oprichter voor anderen automatisch de ‘eigenaar’ blijf. Dus lijken mensen soms meer bezig met het mij naar de zin maken dan met de zin van The Present Movement naleven. Dan wordt mijn mening belangrijker dan onze missie. En paradoxaal genoeg ben ik zelf juist geneigd me meer te richten op wat er van mij gevraagd wordt in deze rol, die nota bene door anderen wordt gedefinieerd, dan dat ik telkens de check blijf doen met waar ik zelf sta en wie ik zelf ben, los van deze movement die ik begonnen ben.
Hier ligt dus een enorme uitnodiging voor mij om heel trouw te blijven aan mezelf. Mezelf zeker af en toe even te identificeren met wat ik doe en wil neerzetten (ziel en zaligheid geven) maar er dan weer uit te stappen. Als in: er niet volledig door geleefd worden. Ik ben hierin nog ‘bewust onbekwaam’ zoals dat heet, maar ik troost me met de gedachte dat ik eerder voor lange tijd ‘onbewust onbekwaam’ was, als ‘mister het pr bureau’.
Miracle morning
Een bevriende collega-ondernemer vertelde mij onlangs over ‘miracle morning’, de methode en het boek van Hal Elrod om aan de hand van een aantal ochtendrituelen meer focus, positiviteit, regelmaat en bewustzijn te ontwikkelen. Veel succesvolle ondernemers zouden dit soort ‘habits’ in hun leven hebben ingebed, van Gates tot Branson. Ik heb sinds ruim een jaar al mijn eigen miracle morning in de vorm van een uurtje mediteren voordat het gezin wakker is. Dat is het moment voor mezelf, waarin ik me heel bewust voorbereid op de dag.
Soms door te kijken naar mijn gedachten over die dag op dat moment. Soms door gewoon stil te zitten en stil te zijn. Vaak door me in gedachten al te verbinden met de mensen met wie ik ga werken of die ik ga ontmoeten die dag. Dikwijls door me heel bewust te worden van mijn lijf (voor de liefhebber: alle energiepunten langs te gaan) en ademhaling. En bijna altijd door een aantal affirmaties terug te laten komen die gaan over dat ik nergens een tekort aan heb of ga ervaren. Geen tekort aan tijd, energie of geld. En een overvloed aan dankbaarheid die ik kan oproepen op basis van alle liefde die ik in mijn leven ervaar van de mensen om me heen. Dit maakt dat ik een stuk lekkerder aan mijn dag begin.
Lukt dat iedere dag? Natuurlijk niet. Dat mediteren zelf wel redelijk hoor, maar het effect ervan is wisselend. Garantie tot de deur. Maar ik merk wel dat mijn bekwaamheid toeneemt om trouw te blijven aan mezelf. Hopelijk gaat het me komend jaar ook helpen om mezelf veel meer los te kunnen zien van wat ik doe. En wie weet heeft The Present Movement daar ook alleen maar baat bij.
Hoe zorg jij dat je jouw bedrijf niet wordt? Of hoe onthecht je weer, als het al zover is? Wie ben jij als je dat bedrijf niet meer zou hebben? Wat blijft er dan van je over? Hopelijk heel veel. Mooie vragen om het nieuwe jaar mee in te gaan. Have a good one!
