Econoom Joel Waldfogel claimt dat driekwart van de waarde van kerstcadeaus verloren gaat. Zonde van het geld?
Voor de detailhandel zijn de feestdagen cruciaal voor de omzet. Omdat we ons met zijn allen volproppen tijdens het kerstdiner en cadeaus aan elkaar geven, is het voor de middenstand met recht the most wonderful time of the year. Economisch gezien is het geven van presentjes echter een raar verschijnsel.
Afgedankte kerstpakketten
Dat je op Marktplaats struikelt over de afgedankte kerstpakketten en cadeaus is een signaal dat er heel wat waardevernietiging plaatsvindt deze maand. Wat de gever van het cadeau heeft betaald, is namelijk vaak meer dan de waarde die de ontvanger eraan hecht. De Amerikaanse econoom Joel Waldfogel claimt dat voor iedere miljoen dollar die de Amerikanen elkaar met kerst aan cadeaus geven, er driekwart aan waarde verloren gaat. Hij schreef zelfs een klassieker onder de economische papers (The deadweight loss of Christmas) met de zure boodschap dat we elkaar met kerst maar beter geen cadeaus kunnen geven. De volle winkelcentra deze maand zijn een schrikbeeld voor de uitvinder van de term scroogenomics.
Waardebon
Omdat mensen toch zelf het beste weten wat ze graag willen hebben, ben ik ook een groot voorstander van het geven van waardebonnen of iets dergelijks als kerstpakket door werkgevers. Op die manier kan de ontvanger zelf uitzoeken waar hij het bedrag voor het cadeau aan besteedt.
Waardering voor de ander
Voor de puur rationele homo economicus is het geven van een cadeau dus een van de meest vreemde dingen die je kunt doen. Hij zou bij voorkeur een envelop met geld onder de kerstboom leggen, in plaats van een pakje. Ik vrees dat dit in de echte wereld alleen niet in goede aarde zal vallen bij de anderen. Het geven van een cadeau dient immers als een teken van waardering voor de ander. Hoe hechter de band met de ontvanger, hoe beter je waarschijnlijk kunt inschatten welk cadeau hij of zij zal waarderen. Wanneer je met een envelopje vol geld aan komt zetten, geef je blijk je niet te willen of kunnen verdiepen in de behoeften van de ander.
Punten scoren
Wanneer je daarentegen duidelijk veel moeite hebt gestoken in het geven van iets waarvan je hoopt dat de ander het waardeert, scoor je weer punten bij de ontvanger. Mensen met een smalle beurs kunnen hier hun voordeel mee doen. Tijd en aandacht kosten de gever immers geen geld, maar zijn de ontvanger vaak heel wat waard.
