Echte leiders geven hun team vertrouwen en autonomie. Ze zitten in de empowermentdriehoek, in plaats van in de dramadriehoek.
Eerder besprak ik de dramadriehoek. Die gaat uit van drie dramaposities die mensen innemen, en waar ze anderen in meetrekken:
1) de aanklager
2) de redder
3) het slachtoffer
Het is lastig om uit de dramadriehoek te ontsnappen, omdat de drie rollen elkaar uitlokken. Wie zich als redder opstelt, bombardeert automatisch de ander tot slachtoffer. Wie zich slachtoffer voelt, wil gered worden of de ander aanklagen. Enzovoorts. Een neverending story op vele werkplekken in Nederland. Gelukkig is er een uitstekend alternatief voor al dit drama en dat is de empowermentdriehoek. (Voor empowerment heb ik geen goed Nederlands woord. Zelfversterking komt nog het dichtst bij.)
Alle dramaposities gespiegeld
In de empowermentdriehoek worden alle drie de dramaposities gespiegeld tot volwassen, communicerende rollen. Het zijn de drie gezichten van een goede leidinggevende die zijn mensen serieus neemt en ze niet als kinderen behandelt:
#1. Creator versus slachtoffer
De creator is het spiegelbeeld van het slachtoffer. In plaats van te zeuren en klagen komt de creator met creatieve oplossingen. Voor leidinggevenden betekent dit dat ze visie hebben, dat ze hun team een horizon kunnen voorspiegelen en dat ze een doel geven om voor te gaan.
#2. Uitdager versus aanklager
De uitdager is het tegenovergestelde van de aanklager. De uitdager is doelgericht in plaats van veroordelend, inspirerend in plaats van cynisch. De uitdager is vooral de katalysator van doelgerichtheid bij anderen, door hen te helpen hun eigen doelen te ontdekken, formuleren en volgen.
#3. Coach versus redder
De coach is het tegenovergestelde van de redder. In plaats van anderen hun autonomie af te nemen (‘Jij moet geholpen worden. Laat mij het maar doen’), geeft de coach anderen juist hun autonomie terug. In plaats van de regie over te nemen, versterkt de coach juist de regie die de ander over zichzelf heeft. De coach beslist niet voor anderen, maar stelt vragen die de ander helpen zelf te beslissen.
Dat autonomie een essentiële sociale behoefte is, zagen we eerder in het verhaal over SCARF. Een goede leidinggevende coacht zijn mensen hierin.
In de praktijk
Hoe werkt dit in de praktijk? Een prachtig voorbeeld hoorde ik laatst van een klant, de oprichter van een succesvol middelgroot bedrijf. Eén keer per jaar gaan ze met het hele bedrijf twee dagen naar de hei om te brainstormen over de strategie. Maar de eerste dag zijn hij en zijn mede-eigenaar er niet bij – ze laten het personeel zelfstandig nadenken over waar zij denken dat het heen moet met het bedrijf. De tweede dag geven de eigenaren hun eigen visie en wordt er een strategie gesmeed die draagkracht heeft binnen het hele bedrijf.
Dat noem ik volwassen met je mensen omgaan – ze vertrouwen en autonomie geven. En reken maar dat je er meer voor terugkrijgt dan als je gewoon zelf een presentatie geeft met de strategie voor komend jaar.
Kortom, denk eens na hoe jij je mensen inspireert, uitdaagt en coacht.
