Build Back Better: als alles in puin ligt, is dat een uitgelezen kans om de boel weer duurzamer, robuuster of socialer op te bouwen. Het principe is niet uitgevonden voor de coronacrisis, maar in sommige landen en sectoren verschilt die in weinig van de natuurrampen die hebben geleid tot het denken erover.
Vandaar dat Build Back Better dit jaar weer opdook, in de verkiezingscampagne van Joe Biden en, opmerkelijker: bij Boris Johnson. De Britse premier schets na zijn corona-ontkenningsfase inmiddels gloedvolle vergezichten over hoe hij het komende decennium in Groot-Brittannië een ‘groene industriële revolutie’ wil ontketenen.
Green Recovery Statement
Dichter bij huis (en de grond) tekenen ook Nederlandse bedrijven voor zo’n duurzame versie van Build Back Better. Meer dan 300 ondernemingen ondertekenden deze zomer het Green Recovery Statement, waarin ze pleiten voor een duurzaam herstel. Op basis van de milieudoelstellingen van ‘Parijs’ en de duurzame doelen van de VN.
MT/Sprout publiceerde deze maand zijn jaarlijkse onderzoek naar de reputatie van de 500 grootste bedrijven van Nederland en vroeg aan leiders uit de top van de MT500 welke mogelijkheden ze met hun eigen bedrijf zagen voor een Build Back Better.
ASML: minder vliegen
Vanzelfsprekend worden de bedrijven met de beste reputatie – de top 3 van de MT500 bestaat uit ASML, Shell en De Efteling – nogal verschillend geraakt door de coronacrisis. Bij winnaar ASML grapte CEO Peter Wennink eerder dit jaar nog, dat wat hem betreft ‘het nieuwe normaal’ bestaat uit (nog meer) chipmachines produceren.
Corona zorgt voor een versnelde digitalisering, en daarmee een grotere vraag naar de producten van ASML. Toch denkt ook Wennink serieus na over een duurzame toekomst. Ter illustratie noemt hij onlangs de invloed van de digitalisering op (zakelijk) reisgedrag: ‘Wij als ASML zullen na deze crisis vijftig procent minder vliegen.
Onze experts kunnen door de digitalisering en de snelheid waarmee we de data verwerken op 8000 kilometer afstand ingenieurs aansturen om een machine te repareren. Negen maanden geleden stapten we bij een storing nog op het vliegtuig.’
Shell: ambitieuzere energietransitie
Nummer 2 Shell wordt midscheeps getroffen door de crisis, die de olieprijs blijvend drukt. En ook zonder pandemie stond de oliemaatschappij al voor een existentiële transitie naar een olievrije toekomst. President-directeur van Shell Nederland Marjan van Loon: ‘Juist in deze moeilijke tijden willen we als Shell innoveren, samen met veel Nederlandse partners. We zijn nog ambitieuzer als het gaat om de energietransitie en willen onze bijdrage aan een vermindering van broeikasgassen versnellen. Niet alleen onze eigen uitstoot dringen we terug, ook die bij onze klanten door de producten die we verkopen.’
De Efteling: klimaatneutraal in 2030
Van een andere orde zijn de zorgen die Efteling-directeur Fons Jurgens heeft: de bezoekersaantallen van zijn park zijn door corona sterk teruggelopen. Maar een herstel zal wat hem betreft duurzaam verlopen. ‘De zorg voor de leefomgeving is onderdeel van ons DNA, onze roots. De Efteling is dé plek om een bijzondere tijd te beleven in een natuurlijke omgeving en te ontsnappen aan het leven van alledag. Dit is nu, in deze vreemde tijden, extra van belang voor onze gasten.
Naast het betoveren van onze gasten, hebben onze medewerkers daarom allemaal de opdracht om de Efteling een stukje mooier achter te laten dan dat we hem gevonden hebben.’ De pandemie houdt De Efteling niet af van zijn voornemen om in 2030 klimaatneutraal te zijn. ‘Die koers zetten we ongewijzigd voort. En onder duurzaamheid verstaan wij ook onze maatschappelijke rol. We gaan ons komend jaar focussen op het vergroten van onze toegankelijkheid voor kwetsbare doelgroepen. Daar werken we samen met experts aan.’
KLM: korte vluchten schrappen
Nog groter dan bij De Efteling is de terugloop bij KLM, de nummer 6 in de MT500. CEO Pieter Elbers zal voorlopig vooral druk zijn met de vakbonden en de overheid, die zijn vliegmaatschappij door het coronadal moeten helpen. Maar daarna staat herstel in het teken van duurzaamheid. ‘Door Covid-19 wordt er niet minder, maar juist nog meer van ons verwacht op het gebied van duurzaamheid. Onder het motto ‘van meer naar beter’ richten we ons meer op de maatschappelijke waarde van ons bedrijf: essentiële luchtverbindingen in crisistijd verzorgen, ondersteunen van de Nederlandse economie en zorgen voor werk en scholing voor tienduizenden.’
De KLM bouwt met partners een duurzame kerosinefabriek, helpt mee aan de ontwikkeling van een energiezuinig nieuw vliegtuigconcept aan de TU Delft en belooft korte afstandsvluchten te vervangen door treinreizen. ‘De ingezette weg naar duurzaamheid zal worden versneld. Duurzaam opereren, innoveren en samenwerken met andere partijen vormen nu nog steeds de basis van onze operatie en zullen bij de wederopbouw van ons bedrijf en sector een cruciale rol blijven spelen. We staan niet voor niets al vele jaren in de top drie van meest duurzame airlines in de Dow Jones Sustainability Index.’
NS: 100% circulair in 2040
De Nederlandse Spoorwegen zullen misschien garen spinnen bij de afname van het vliegverkeer binnen Europa, maar voorlopig staan ze er nauwelijks beter voor dan KLM. Sacha Göddeke-Mulder, directeur duurzaam ondernemen: ‘Ondanks het feit dat ons bedrijf in een hele moeilijke situatie terecht gekomen is door de crisis en het financieel heel zwaar heeft, is NS koploper in duurzame mobiliteit en wil dat ook blijven. In 2040 onderneemt NS volledig fossielvrij en 100% circulair.’
NS investeert zelf al in de verduurzaming van zijn vastgoed, de treinen rijden al geruime tijd op windenergie. ‘NS kan, naar mijn idee, het beste bijdragen in de uitdaging van Nederland om te zorgen voor een groen herstel, door de mensen die willen reizen te verleiden dit per trein te doen.’
Ahold Delhaize: spilfunctie
Het verleiden van consumenten is hét vak van Frans Muller, CEO van Ahold Delhaize. ‘Als supermarktbedrijf met wekelijks meer dan 54 miljoen klanten staan we midden in de maatschappij en kunnen we een wezenlijke bijdrage leveren aan een duurzaam herstel.’ Al eerder schaarde Mullers gigantische bedrijf zich achter de Europese Green Deal, die zijn land- en naamgenoot Frans Timmermans vanuit Brussel propageert. ‘We werken aan een evenwichtiger en gezonder voedingssysteem; dankzij onze spilfunctie in de keten kunnen we de Green Deal in de praktijk brengen.’
‘Maar herstel is niet alleen een kwestie van economische investeringen en technologische innovatie. Sociaal verband en zelfvertrouwen zijn minstens zo belangrijk. In tijden van grote verandering gaan wij nog dichter bij de mensen staan en maken we grote onderwerpen zoals klimaat, gezondheid of digitalisering toegankelijk en behapbaar voor klanten en medewerkers. Door ons te concentreren op de lange termijn, leggen we een fundament voor een duurzaam herstel. Zodat we samen gezond uit deze crisis komen.’
ING: unieke kans
Bij nummer 8 ING klinkt de redelijk recent aangetreden CEO Steven van Rijswijk nog wel het meest in de geest van Build back better: ‘Dit is een unieke kans om nieuwe manieren van zakendoen te ontdekken en de economie te ontwikkelen. We kunnen veel vasthouden van de recente verbetering van de luchtkwaliteit, teruggeven aan de natuur en broeikasgassen reduceren, terwijl we tegelijkertijd banen creëren en mensen ondersteunen bij het vergaren van een inkomen. Wij geloven dat de inspanningen voor het herstel van vandaag moeten samenvallen met de inspanningen die zijn gericht op het herstel van morgen.’
