Beter, sneller of mooier worden is een waardeloos doel. Te vaag en niet meetbaar, aldus Cees Schenk.
Inmiddels moet je al wel een aardige indicatie hebben of je doelstellingen voor 2016 een redelijke kans van slagen hebben. Vanuit de statistieken zeg ik: goede voornemens zonder allerlei ondersteunende acties maken weinig kans op realisatie. Goede voornemens in de sfeer van afvallen, stoppen met roken, drinken en meer gaan sporten, of optimaal samenwerken met anderen, vereisen drastische gedragsveranderingen. Bij gedragsverandering treden diverse hindernissen op en als gevolg daarvan is de kans op realisatie uitermate gering.
Doorbreek je routine
Het grootste deel van ons gedrag bestaat uit ingesleten routines. Gedrag is vaker een reflex dan gebaseerd op een weloverwogen keuze. Hoe klein je gewenste gedragsverandering ook is, voorwaarde is dat bestaande routines doorbroken worden. Dit is ook direct de hindernis op weg naar het realiseren van goede voornemens.
Automatische piloot
Routinematig kunnen handelen is fijn, want anders moesten we over élke handeling nadenken. Voor je het weet neemt de automatische piloot onder je hersenpan de besturing weer over en doe je weer wat je altijd al deed. Fijn als je doet wat je wilt doen, maar reuzevervelend bij goede voornemens, want dan wil je juist iets anders doen.
'Gewoon doorgaan'
Op zichzelf is er dan nog geen man overboord, een misstap is nog geen mislukking. Maar wat gebeurt zodra een misstap is gezet? We laten de goede voornemens varen onder het mom van: ‘alweer mislukt’. Gewoon doorgaan is daarom mijn advies. Het zal nog diverse malen voorkomen dat je vanuit de routine het aangeboden koekje bij de koffie accepteert, terwijl je vastbesloten was om niet meer te snaaien.
Vanuit routine het aangeboden koekje bij de koffie weer accepteren
Zwakke doelen
Naast de valkuil van routine, is er vaak ook iets grondig mis met de geformuleerde ambities. Zo zijn doelen met kwalitatieve toevoegingen, zoals 'meer', 'beter', 'sneller', 'mooier' of iets dergelijks, waardeloze doelen. De verbetering is niet echt te meten en daardoor blijven je vorderingen een vage notie.
Snel gerealiseerd
Zwakke doelen hebben als voordeel dat ze snel te realiseren zijn. Bij kwalitatieve doelformuleringen is tenslotte altijd onduidelijk wanneer is meer, of beter genoeg? En de vraag blijft altijd of je met een minuscuul weinig betekenisvolle verbetering al tevreden zal zijn. De doelstelling, ‘ik ga meer sporten’ is feitelijk al gerealiseerd bij een klein beetje extra inspanning. De ambitie ‘ik ga minder eten’ is gerealiseerd bij één keer minder op je bord laden. Zulke zwak geformuleerde doelen maken de kans groot dat je gedrag snel weer in het spoor van de dagelijkse routine gesleurd is.
Zwakke doelen hebben als voordeel dat ze snel te realiseren zijn.
Aantrekkelijk resultaat
Er zijn diverse aspecten die de kans op realisatie van de goede voornemens drastisch vergroten. Zo moeten doelen heel concreet zijn en leiden tot een resultaat dat haalbaar en aantrekkelijk is. In plaats van minder gaan eten, is 10 kilo afvallen heel concreet, maar nog steeds een tricky formulering. Belanrgrijker is helder te hebben wat je verwacht van een gewichtsverlies van 10 kilo. Maak het voor jezelf aantrekkelijk. Je wilt een betere indruk maken op de relatiemarkt, of in de zomer makkelijker tegen een berg op kunnen fietsen, of je oude kleren weer kunnen aantrekken. Allemaal goed, als het resultaat van de ambitie daadwerkelijk betekenisvol is.
Gedragsplan
Een ander aspect dat werkelijk helpt is een helder beeld over het gedrag dat nodig is om het resultaat te bereiken. Bijvoorbeeld door van een van ontbijtbord te eten, waardoor de porties minder groot kunnen zijn, zodat je structureel minder gaat eten. Of in één keer voor de hele week boodschappen doen in plaats van dagelijks na je werk als je maximale trek hebt. Bij grote trek is de verleiding om een extra snack te nemen namelijk moeilijk te weerstaan.
SMART
De zogenaamde SMART-formulering van persoonlijke doelen kan zeker helpen zaken te concretiseren. Met betekenisvolle doelen en een nauwkeurig gedragsplan weet je de ambities werkelijk te realiseren. Jezelf blijven bevragen hoe je gedrag moet zijn om het resultaat te bereiken, is daarbij een absolute noodzaak.
Goede voornemens
Zijn je goede voornemens alweer naar de achtergrond verschoven? Gewoon opnieuw beginnen, want om een of andere reden was het voornemen toch belangrijk voor je. Scherp formuleren van de door jou gewenste opbrengst en het daarvoor noodzakelijke gedrag concretiseren, dan wordt 2016 een succesjaar.
Meer brein in bedrijf?
- Stop ermee in 2016: multitasken is niet productief
-
Geboren leiders doen aan zelfreflectie (maar het is ook te leren)
-
7 manieren om het beste uit je team te halen
-
Dit zijn de 6 mechanismes die werkelijke samenwerking hinderen
- Alle columns van Cees Schenk
Foto boven: Flickr.com
