De banken op Cyprus zijn weer open. Wat waren de beleidsmakers bang voor een bankrun. Terecht, maar hoe zit het met dat fenomeen?
Alleen al de vrees voor een bankrun, kan ‘m veroorzaken. En als men eenmaal in paniek is, verspreid de angst zich als een virus.
Dat bleek wel in India in 2001 toen een grote bank in de deelstaat Gujarat plotseling omviel en niet werd gered door de overheid. Voor economen was het mooi. Het was een goed onderzoekbaar geïsoleerd probleem. Andere banken in de omgeving zaten niet in de problemen en het ging goed met de economie. Een unieke kans voor de wetenschap om te bekijken hoe besmettelijk een bankrun kan zijn voor andere – gezonde – banken.
Verspreiding
Vrijwel direct nadat duidelijk werd dat de zieke bank op omvallen stond, kwam er een bankrun op gang. Men rende men naar de desbetreffende bank om zijn geld weg te halen. Het bleek besmettelijk. De dagen erop kreeg een andere –op zich gezonde- bank om de hoek ook last van hordes mensen die hun geld van de rekening haalden. De onderzoekers analyseerden wie er welk bedrag van zijn rekening bij de gezonde bank haalde en wanneer. Wat bleek? Mensen die bij elkaar in de buurt woonden, haalden vrijwel tegelijkertijd hun geld weg. Vaak in de ochtenduren. De onderzoekers pasten een model toe dat ook gebruikt wordt om de verspreiding van het aidsvirus te voorspellen. Waar je mee omgaat wordt je mee besmet. Dat blijkt ook voor het rennen naar de bank te gelden. Hoe meer mensen je kent die al hun geld van de bank hebben gehaald, hoe groter de kans dat je het zelf ook doet. Wie tijdens de lunchpauze even snel naar de bank gaat om de rekening leeg te trekken heeft dus waarschijnlijk een collega ontmoet die hetzelfde al eerder deed.
Stabiele relatie
Hoe kunnen banken het risico verkleinen dat ze overvallen worden door een bank run? In de eerste plaats natuurlijk gewoon goed bankieren. Bovendien lijkt het effectiever voor een bank om een lange relatie met zijn klanten aan te gaan en zo te voorkomen dat hij meedoet aan een run op de pinautomaten. Hoe langer de Indiërs uit het onderzoek een rekening had lopen bij de bank, hoe minder ze meededen aan een bankrun. Hoe meer andere producten (bijvoorbeeld een lening of nog een andere rekening) de persoon bij de bank had lopen, hoe minder hij geneigd was mee te doen aan de run.
Er zijn een aantal verklaringen te bedenken voor het feit dat mensen met een lening minder snel meedoen aan een bankrun. De meest voor de hand liggende is dat ze in hun hoofd hun spaarsaldo wegstrepen tegen wat ze van de bank geleend hebben.
Weg is weg
De toekomst van een bank die het lijdend voorwerp is van de run is overigens niet erg rooskleurig. Mensen die uit angst hun geld hebben weggehaald, keren zelden terug. Het terugkeerpercentage ligt rond de tien procent nadat de rust is weergekeerd.
Voor de liefhebbers: hieronder de toelichting op de studie naar de bankrun in India:
Lees ook de andere columns van Eline Ronner:
- Pas op voor collega's met namaakspullen
- Charisma aan de top schaadt de organisatie
- Leading by example is grote onzin
- Managers maken ongelukkig
