Geen producten in de winkelwagen.
Geldt de piramide van Maslow ook in organisaties? Volgens Podiumauteur Wim Boersma hoeft u niet voortdurend op de top van de piramide te balanceren.
Vrouwelijke managers kunnen de verbinding maken naar een vernieuwend managementmodel dat beter aansluit bij het informatietijdperk en bij het nieuwe werken. De inspiratie hiervoor kunnen we halen uit de humanistische benadering van leiderschap en management.
Vanaf de jaren zeventig is het denken over strategisch, tactisch en operationeel management sterk beïnvloed door de humanistische psychologie. Uitgangspunt van de humanistische psychologie is dat de kern van ieder mens bestaat uit de wens tot zelfverwerkelijking. De doorwerking van dit inzicht in de managementtheorie hebben we te danken aan de psycholoog Maslow.
Maslow in organisaties
Geldt Maslow ook voor organisaties? Wanneer de eerste twee niveaus van de piramide van Maslow – structuur, en proces en systemen – zijn ingevuld, is er sprake van een organisatie die ‘in control’ is. De continuïteit is geregeld en verder wordt er gestreefd naar winstmaximalisatie. Dat een organisatie die niet verder komt dan het tweede niveau van Maslow, weinig bijval krijgt van de medewerkers, spreekt voor zich. Loyaliteit van medewerkers is dan niet meer vanzelfsprekend.
Daarnaast is er de cultuurkant, die te maken heeft met gevoel en emotie en over het algemeen minder gemakkelijk in woorden is te vatten. Hier passen de drie volgende niveaus van Maslow: deel vormen van een gemeenschap, respect, waardering en eigen verantwoordelijkheid, en de ruimte voor zelfverwerkelijking.
Succesvolle organisaties streven ernaar om voor zowel de medewerkers als voor de organisatie zelf het vijfde niveau van Maslow te halen. Wanneer de waarde van beide wordt benut, zal een 'best in class' bedrijf ontstaan. De nieuwe manager speelt daarin een belangrijke rol als degene die de ‘verbinding’ tot stand brengt. De belangrijkste opdracht is zowel manager te zijn, gericht op beheersing, controle en resultaat, als leider, gericht op zingeving, essentie en inspiratie. De ideale manager is binnen dit paradigma geen baas maar een gesprekspartner, een coach en beschikt over de volgende eigenschappen:
- Managet met je hart;
- Heeft vertrouwen in mensen;
- Teams staan voorop;
- Open en eerlijke communicatie.
Humanistisch management
De roep om verbindend leiderschap inspireert naar ons idee tot een hernieuwde kennismaking met de humanistische benadering van leiderschap en management. Omdat wij denken dat dit type leiderschap aansluit bij een andere trend: de opvatting dat medewerkers meer zijn dan een schakel in het productieproces. Medewerkers, als kennisproducent en kennisdrager die ieder vanuit ieders eigen deskundigheid bijdraagt aan het leervermogen van een organisatie. Tezamen vormen werknemers het geheugen van een organisatie, een geheugen dat de kwaliteit van diensten en producten waarborgt, tot het niveau van een zelflerende organisatie.
Belangrijke voorwaarden voor een succesvolle verandering ziet NIPG vooral in het humanistische managementmodel. Daar waar mensen samenwerken, als het ware een gemeenschap vormen dien je nu eenmaal spelregels af te spreken (structuur, Maslow’s niveau 1&2). Maar de borging (cultuur, Maslow’s niveau 3,4&5) vraagt in onze optiek een heel andere aanpak. De vraag is nu, hoe kunnen we een dergelijke organisatie inrichten waarin medewerkers het gevoel krijgen dat zij als individu er toe doen. Dat zij ervaren daadwerkelijk bij te dragen aan het succes van de organisatie. Waarbij het organisatiebelang en het persoonlijk belang volledig parallel kunnen gaan.
De ideologie van het humanistisch management zit vooral in het gesprek. Het laten stromen van gedachten. Zo kregen wij het idee dat het debat een prima middel is om mensen te verbinden, juist ook binnen commerciële organisaties. Zo kwamen we aan de andere kant tot een ander organisatiemodel waardoor we niet meer hoefden te werken vanuit traditionele communicatiemodellen, maar juist het debat konden gaan inzetten als communicatietool.
De ideologie van het humanistisch management zit vooral in het gesprek. Het laten stromen van gedachten. Zo kregen wij het idee dat het debat een prima middel is om mensen te verbinden, juist ook binnen commerciële organisaties. Zo kwamen we aan de andere kant tot een ander organisatiemodel waardoor we niet meer hoefden te werken vanuit traditionele communicatiemodellen, maar juist het debat konden gaan inzetten als communicatietool.
De dialoog als brug tussen visie en praktijk
Een goed debat ondersteunt op eenvoudige wijze het realiseren van de doelstellingen van de organisatie, zo is onze visie. Door een stevige discussie, vanuit een heldere en onderbouwde visie over de strategie van de organisatie is deze als het ware meteen uitgerold. Iedereen begrijpt daadwerkelijk de noodzaak en ziet ook meteen welke rol voor hem is weggelegd. Borging is geen issue. Deelname van management en medewerkers is dan ook cruciaal. Zo zorg je ervoor dat het debat niet vrijblijvend is.
Ons devies daarom; mobiliseer met het debat de vrije stroming van kennis binnen de organisatie, zodat iedereen van elkaar kan leren. dan ontstaat er als vanzelf een zelflerende, zelfsturende organisatie.
Bovenop de piramide
Onze visie op bedrijven en organisaties is geïnspireerd op het ‘Rijnlandse’ model dat er – in tegenstelling tot het Angelsaksische model waar de nadruk wordt gelegd op de Big Boss – vanuit gaat dat een organisatie moet worden beschouwd als gemeenschap van betrokkenen. De manager of leidinggevende hoeft wat ons betreft niet dag en nacht te balanceren op de hoogste piek van de piramide van Maslow of de 7- eigenschappen van Covey te bezitten. In de dialoog gaat het immers niet om het 'ik of de ander', maar om wat er tussen twee mensen gebeurt als er echt geluisterd wordt.
De dialoog en het debat zien we daarbij als het instrument om het ‘georganiseerde geheugen van een organisatie vorm te geven en te activeren.
Eerdere bijdragen:
-
Het nieuwe werken vraagt om een ander organisatiemodel
-
Trainen en opleiden in het informatietijdperk
Over de auteur:
Dit Podiumartikel is geschreven door Wim Boersma, directeur van NIPG Online. Dit Nationaal Instituut voor Persoonlijke Groei benadert de markt voor trainingen en opleidingen vanuit de vraag.
Met haar programma 'management in revisie wil NIPG de dialoog aangaan wat er voor nodig is om een organisatie een goed werkend geheugen te geven.
Over het Podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profielen voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
